ABBA trở lại: Những đỉnh cao và những cô độc

ABBA, hơn tất cả, là một phần của thanh xuân và ký ức, những ký ức sống mãi sau những thăng trầm của những thanh xuân chưa bao giờ lụi tàn.

ABBA, hơn tất cả, đã là một phần của thanh xuân và ký ức, những ký ức sống mãi sau những thăng trầm của tình yêu, tình bạn, của âm nhạc và của những thanh xuân chưa bao giờ lụi tàn.

Những đỉnh cao và những cô độc

Trong lịch sử âm nhạc, sự tan rã của ABBA có lẽ là một trong những sự tan rã gây nhiều tiếc nuối nhất trong lòng người hâm mộ trên toàn thế giới. Không hề có xích mích, không bế tắc trong sáng tạo, không scandal hay bê bối trong đời sống cá nhân, bốn nghệ sỹ Thụy Điển lặng lẽ rời xa nhau trong những buồn bã của hàng triệu khán giả và cả những người trong cuộc.

Ban nhạc ABBA (Ảnh: internet).
Ban nhạc ABBA (Ảnh: internet).

Hơn một thập kỷ cùng nhau vươn tới đỉnh cao, từ những năm đầu thập niên 70 đến 80 của thế kỷ trước, Agnetha Faltskog, Bjorn Ulvaeus, Benny Andersson, và Anni-Frid Lyngstad đã làm nên một “cuộc cách mạng” mới trong âm nhạc. Lần đầu tiên, âm nhạc phương Tây đón nhận một nhóm nhạc “không nói tiếng Anh”, hát những ca khúc bị coi là hời hợt, vô nghĩa, nặng tính giải trí và tiệc tùng.

Nhưng, mặc kệ những chê bai và chỉ trích, ABBA đã mang đến một “luồng gió mới” sôi động và duyên dáng của disco, swing hay những điệu jive tấn công thị trường Anh quốc khó tính và cả các nước Âu Mỹ, với những ca khúc luôn khiến người nghe muốn lắc lư và đứng dậy nhún nhảy mỗi khi xuất hiện. ABBA hào hứng và đầy năng lượng đã đánh bại một kỷ nguyên của rock và những bản ballad sâu lắng đầy triết lý trước đó.

Với tư duy nhạy bén và thức thời với thị trường, các sản phẩm âm nhạc của ABBA liên tục trở thành “hit”, thành công vượt trội về cả mặt nghệ thuật và thương mại, đưa nhóm nhạc Thụy Điển trở thành một trong những nhóm nhạc được yêu thích nhất trên toàn cầu. Cho đến hiện tại, ABBA trở thành một trong những thương hiệu ăn khách nhất mọi thời đại, chỉ sau The Beatles và ông hoàng rock and roll Elvis Presley.

 ABBA trở thành một trong những thương hiệu ăn khách nhất mọi thời đại (Ảnh: internet).
 ABBA trở thành một trong những thương hiệu ăn khách nhất mọi thời đại (Ảnh: internet).

Tuy nhiên, cùng với sự nổi tiếng ngày một vượt xa khỏi tầm kiểm soát, hai cuộc hôn nhân của bốn thành viên dần đi đến sự rạn nứt. Âm nhạc và những hào quang đã không thể cứu vãn được tình yêu của hai cặp đôi nổi tiếng.

Đầu tiên là sự đổ vỡ trong cuộc hôn nhân 10 năm của Agnetha và Bjorn vào những năm 1979, 1980 khi đang trong giai đoạn hoàng kim đỉnh cao của sự nghiệp. Mặc dù không hề phát ngôn ồn ào về những quyết định của mình, không có sự trách móc hay đổ lỗi, nhưng công chúng không khỏi xót xa khi thấy Bjorn dần công khai đến với người phụ nữ khác. Ngược lại, Agnetha luôn chảy nước mắt khi hát những khúc ca về sự mất mát và chia lìa vào thời điểm này. Đây cũng giai đoạn khán giả được đón nhận những tác phẩm mang màu sắc buồn bã và nhiều suy tư hơn của ABBA trong album Super Trouper như The Winner Take It All, Happy New Year, hay Lay All Your Love on Me…

Hai năm sau đó, cặp đôi còn lại, Benny và Frid cũng lặng lẽ “đường ai nấy đi”. Sau rất nhiều những gắn bó ngọt ngào, những hào quang và những thăng hoa trong âm nhạc, bốn nghệ sỹ Thụy Điển dần rời xa nhau trong sự hụt hẫng vô bờ bến của khán giả, không lời giải thích, không có tuyên bố chính thức, chỉ là dần dần khán giả đã không còn được nhìn thấy bốn thành viên của ABBA xuất hiện bên nhau.

Những tháng ngày sau đó, ngược lại với tầm ảnh hưởng đã trở thành “phi thời đại” của các sản phẩm âm nhạc đã phát hành, là những năm tháng bốn thành viên của ABBA xoay xở để tìm giá trị của riêng mình, cả trong sự nghiệp solo và trong cuộc sống cá nhân.

Với rất nhiều người, âm nhạc của ABBA là biểu tượng của niềm vui, sự lạc quan và niềm tin vào tương lai. Nhưng phía sau những hào quang, dường như cả bốn nghệ sỹ đều phải loay hoay để vượt qua những ám ảnh của mất mát và đổ vỡ, những tuyệt vọng trong cô độc và cả những khoảng trống trong tâm hồn.

ABBA để lại cho nhân loại hàng loạt các tác phẩm bất hủ (Ảnh: internet).
ABBA để lại cho nhân loại hàng loạt các tác phẩm bất hủ (Ảnh: internet).

Đáng chú ý nhất là “cô gái có mái tóc vàng óng” Agnetha với những khủng hoảng sau ly hôn, cô rơi vào trầm cảm và sống khép kín với hai cuộc hôn nhân sau đều không có hạnh phúc, nếu không muốn nói là bi kịch. Frida thì khá hơn, nhưng phải đối diện với sự mất mát sau cái chết của người chồng thứ hai và con gái, sự nghiệp solo của cô cũng không thành công. Hai nam nhạc sỹ thì gây chú ý hơn trong âm nhạc, đặc biệt với những thành công trong vở nhạc kịch Mama Mia. Tuy nhiên, Benny Andersson cũng gặp rắc rối một thời gian dài với chứng nghiện rượu, Bjorn Ulvaeus thì phải chiến đấu với căn bệnh mất trí nhớ tồi tệ khi về già.

Dường như, sau một thập kỉ đỉnh cao, để lại cho nhân loại hàng loạt các tác phẩm bất hủ, ABBA đang đi dần đến một sự chia lìa thực sự. Thậm chí, trong một lần trả lời báo giới vào năm 2014, khi được hỏi về khả năng tái hợp của ABBA trên sân khấu, Agnetha Faltskog nói: “Chúng tôi đều có cuộc sống riêng rồi. Hãy để ABBA nghỉ ngơi thôi!”. Trước đó, vào năm 2000, nhóm từng từ chối đề nghị trị giá 1 tỷ USD cho tour diễn vòng quanh thế giới.

Và sự thực là, sau gần 4 thập kỷ từ ngày chính thức tan rã, chưa một lần ABBA biểu diễn cùng nhau trên sân khấu.

Những ký ức của thanh xuân được hồi sinh

Tuy nhiên, như một sự diệu kỳ cho năm 2021, sau gần hai năm nhân loại chìm trong đau thương của Covid-19, ABBA đã quyết định chính thức trở lại. Sau gần 40 năm, vào hồi 16h45 ngày 2/9 vừa qua (theo giờ GMT - tức 23h45 cùng ngày giờ Việt Nam), một dòng thông báo của ABBA trên twitter khiến hàng triệu người hâm mộ vỡ òa trong hạnh phúc: “Cảm ơn các bạn đã chờ đợi, cuộc hành trình sắp bắt đầu!”.

Theo những gì nhóm thông báo, ABBA sẽ trở lại với album phòng thu mới Voyage vào ngày 6-11 tới đây, và một digital concert có tên gọi Abba Voyage (hoặc Abbatars) vào ngày 27-5-2022 tới tại sân vận động Queen Elizabeth, thành phố London, nước Anh. 

Đây có lẽ là một trong những quyết định vượt ra khỏi tưởng tượng và mong chờ của hàng triệu người hâm mộ của nhóm trong suốt nhiều năm qua. Trên Twitter, hàng loạt lời tri ân đầy xúc động đã được người hâm mộ lan truyền: “Cảm ơn ABBA đã cứu năm 2021!’.

Các thành viên ban nhạc ABBA giờ đây đều đã ở tuổi xế chiều (Ảnh: internet).
Các thành viên ban nhạc ABBA giờ đây đều đã ở tuổi xế chiều (Ảnh: internet).

Và quả thực tuyệt vời, khi đã trở thành những “cụ già” ở vào độ tuổi gần 80, bỏ lại tất cả những chia lìa và cả những vấn đề về sức khỏe, tinh thần, họ đã quay trở lại, cùng nhau, với những sản phẩm âm nhạc tuyệt vời và đầy năng lượng tươi mới. “Thật kỳ lạ khi bước vào phòng thu, cả bốn chúng tôi nhìn nhau rồi nghĩ: ‘Đây là cái gì vậy?’. Tất cả kỷ niệm lại ùa về” – Bjorn chia sẻ.

Có lẽ, hơn lúc nào hết, trong những thời khắc đau thương của nhân loại, ABBA lại trở lại, làm sống lại những quãng đời đẹp nhất mà họ đã làm nên, đã lưu giữ, đã truyền cảm hứng tin yêu đến hàng triệu khán giả. Một lần nữa, điệu disco sôi nổi của tuổi trẻ lại ùa về, thắp lên ngọn lửa của tình yêu, tình bạn và tình người.

Ở tuổi 80, Bjorn bồi hồi chia sẻ, mọi thứ đã trở nên tự nhiên khi họ lại vào phòng thu âm cùng nhau, sau tất cả những chia lìa: “Tôi nhìn xung quanh rồi dừng lại ở đôi mắt của Agnetha và Frida, cảm giác vẫn như thế, giữa chúng tôi là sự ấm áp, tình bạn và sự gắn bó. Đó là khi tôi chợt nhận ra rằng, chẳng có ai trên đời từng trải qua mối quan hệ như của chúng tôi. Nghĩ về nó, đúng thật, chẳng có ai cả. Đáng buồn là con người chết đi và rất ít người còn giữ được tình bạn thân thiết trong suốt cuộc đời. Nhưng chúng tôi đã làm như vậy. Và tôi vô cùng hạnh phúc vì điều đó”.

Trải qua rất nhiều biến đổi của lịch sử âm nhạc, ABBA thực sự không chỉ là những nghệ sỹ đứng trên đỉnh cao của âm nhạc thế giới, góp phần định hình dòng nhạc pop, dance và disco cuối thế kỷ XX, mà họ còn là tuổi trẻ, là những hoài niệm sôi nổi của những thế hệ khán giả yêu nhạc suốt từ thập kỷ 70 của thế kỷ trước, cho đến tận bây giờ. 

Với rất nhiều người, ABBA đã không còn là tên của một ban nhạc. Trong kí ức của nhiều thế hệ đã từng say sưa lắc lư trong những giai điệu như một thứ men say của âm nhạc thập niên 70, 80, ABBA thực sự không chỉ là những nghệ sỹ huyền thoại của âm nhạc, mà họ còn là tuổi trẻ, là những hoài niệm sôi nổi của một quãng đời đẹp đẽ nhất.

Quá nhiều những kiệt tác của ABBA như Dancing Queen, Gimme! Gimme! Gimme! Happy New Year, Fernando, The Winner Takes It All, hay Lay All Your Love on Me… đều là những ca khúc mà mỗi lần vang lên ở bất cứ đâu, thì tất cả người nghe đều cảm thấy ngập tràn xúc động với những ký ức của thanh xuân đẹp đẽ ùa về, để có thể bỏ qua hết mọi buồn bã tuyệt vọng, mà nắm chặt tay nhau hơn trong hành trình cuộc đời.

Lan Anh

Những bài ca phản đối chiến tranh Việt Nam của Mỹ những năm 1960-1970

Những bài ca phản đối chiến tranh Việt Nam của Mỹ những năm 1960-1970

Những khúc ca phản chiến luôn vang lên ở những nơi có xung đột, thể hiện sự đồng lòng phản đối những cuộc chiến vô nghĩa và phi lý.