“Việc đó cũng giống như những đường gân nối giữa đôi cánh. Chúng là những đường vân, mà qua đó, bướm có thể truyền năng lượng quan trọng cho phép nó bay, di chuyển từ bông hoa này sang bông hoa khác; rải các hạt phấn hoa để tạo ra nhiều hơn các mầm sống trong khu vườn…” - đó là những suy ngẫm của nhóm 6 nghệ sĩ tạo hình: Nguyễn Xuân Hoàng, Phan Tuấn Ngọc, Nguyễn Đoan Ninh, Nguyễn Hồng Phương, Nguyễn Khánh Toàn, Đoàn Xuân Tùng qua 21 tác phẩm trong triển lãm “Khi linh hồn ta là cánh bướm” tại Cuci Art Studio ở Hà Nội.

Với Nguyễn Xuân Hoàng, anh hình dung sự trải nghiệm cơ thể, của hành trình hướng tới bản ngã bên trong mình. Bước đi trong chánh niệm là một phương pháp thực hành giúp chúng ta tiến gần hơn đến phần bất biến và thiêng liêng trong chúng ta. Nó phản ánh sự thức tỉnh tâm linh sâu sắc khi một người trải qua đêm tối của tâm hồn và chọn cách đồng nhất với một hành trình phù hợp với sợi dây sống độc nhất của con người và bước qua nó với sự hiện diện mới. 

“Trên bước chân nhẹ” (chất liệu tổng hợp trên giấy). Tác giả: Nguyễn Xuân Hoàng.

Còn với Nguyễn Đoan Ninh, tác phẩm của anh thường mang tính bình luận xã hội một cách hài hước. Thông qua sự vui hóm ấy, phần xấu xí bị kìm nén của con người được bộc lộ. Đoan Ninh chia sẻ: “Tôi không vẽ những vẻ đẹp mình nhìn thấy. Tôi vẽ những nhận thức của mình về cuộc sống, cũng có thể là một cuộc sống giả tưởng ở một nơi nào đó... và bộc lộ thái độ trước những điều đó”. Bởi thế, đứng trước các bức tranh do anh sáng tác, người xem như thấy dường như tác phẩm đã cất lên tiếng cười.

“Những thiên thần số 3” (chất liệu tổng hợp trên lụa). Tác giả: Nguyễn Đoan Ninh

 Trong khi đó, với tâm niệm của Phan Tuấn Ngọc: “Sứ mệnh của một nghệ sĩ là truyền tải những gì trong tâm hồn theo những cách khác nhau, từng chút một theo thời gian”, nên dễ thấy những tác phẩm của anh phản ánh sự mong manh của những khoảnh khắc trong đời thường rất phù du, ảo huyền. Cách biểu đạt cũng như chất liệu mà hoạ sĩ sử dụng đã gợi nhớ đến đôi cánh mỏng manh chao liệng của những con bướm mang trên mình đủ các sắc màu và một khi bay qua, chúng có thể được lấy lại, hoặc tiêu tan, tựa như một giọt sơn rơi vào một vùng nước rộng lớn. 

“Hai thế giới 1” (chất liệu tổng hợp trên giấy). Tác giả: Phan Tuấn Ngọc

Thưởng ngoạn tác phẩm của Nguyễn Hồng Phương, người ta có cảm giác như được dấn thân bay vào thế giới tưởng tượng và khám phá giấc mơ chung. Bức chân dung bay của anh giữa những lan can công nghiệp có thể biểu thị chủ nghĩa thoát ly. Việc thực hành vẽ tranh và sự kiểm soát có được đã khiến khả năng khám phá và tưởng tượng của anh đã vượt xa hơn thế giới não bộ. Niềm đam mê này thường xuất hiện ở những đứa trẻ đóng vai nhân vật sống ở miền đất giả tưởng, mà Phương đã thử nghiệm với cậu con trai - khi dán những búp bê Barbie và những cánh bướm neon dễ thương lên tác phẩm. 

“Ngỡ” (chất liệu tổng hợp trên giấy). Tác giả: Nguyễn Hồng Phương.

Trong hành trình lãng du kiếm tìm những điều mới mẻ, Nguyễn Khánh Toàn vẫn không quên việc xóa bỏ cái tôi cũ của mình, hết mọi chồng chất - như từng lớp lá rơi phủ dày trên nền đất của ký ức. Dày đến mức khi bị dẫm lên, sẽ phải cam chịu chìm xuống trong câm lặng. Mặc dù bị lãng quên như vậy, chúng vẫn có thể bồi đắp hoặc lây nhiễm mối quan hệ của chúng ta với cõi hữu hình, tạo thành những cái mới, để rồi, lại được nảy sinh, được xây nên từ cái gốc vững bền linh hoạt. 

Mơ xuân” (chất liệu tổng hợp trên giấy). Tác giả: Nguyễn Khánh Toàn

Trong triển lãm, tác phẩm sắp đặt điêu khắc của Đoàn Xuân Tùng mở ra một cách nhìn mới mẻ. Việc sắp xếp lại những vật liệu này hướng tới sự truyền đạt quá trình phân hủy sẽ làm thay đổi mối quan hệ của chúng ta với những vật thể này thành mối quan hệ thu hồi và hội nhập. Tác giả những muốn đưa chúng ta đi qua những xung đột giữa truyền thống và hiện đại, tìm kiếm những câu chuyện tưởng đã bị lớp thời gian chôn vùi, để rồi tái tạo chúng thông qua việc tập hợp những đồ vật được tìm thấy và qua đó, nhằm để tổ chức lại nhận thức của chúng ta về những người bị lãng quên bỏ lại phía sau.

“Venus Việt Nam” (chất liệu sắt - gốm - gang và lụa). Tác giả: Đoàn Xuân Tùng

Lần lượt, từng hình ảnh cùng những mảnh vỡ nảy ra từ vô thức của 6 nghệ sĩ đã sắp xếp lại quan điểm về thực tế thành một phương thức phản ánh động lực sáng tạo của họ. Có lẽ, ý chí sống đó chính là tình yêu. Và vì thế, con bướm sẽ bay đi sau những suy ngẫm sâu sắc về các giấc mơ, tưởng tượng, ký ức, những mâu thuẫn và cả sự hài hước của cuộc sống cùng sự thức tỉnh về những điều thiêng liêng mà chúng ta đang hoài mong, tìm kiếm. 

Cuci Art Studio được thành lập năm 2014, bởi art organizer Võ Quỳnh Hoa và họa sĩ Nguyễn Hồng Phương - đôi bạn cùng đồng hành trong đường đời và nghệ thuật. Đây là một không gian nghệ thuật mở và linh hoạt - nơi kết nối nghệ sĩ tạo hình Việt Nam với công chúng trong nước và quốc tế, đặc biệt là các tác giả trẻ, dưới nhiều hình thức như triển lãm, workshop… Cuci tự hào là tổ chức nghệ thuật đại diện cho những nghệ sĩ tài năng Việt Nam như Lục Quốc Nhượng, Nguyễn Hồng Phương, Nguyễn Khánh Toàn, Phan Tuấn Ngọc và những người bạn nghệ sĩ… 

Triển lãm “Khi linh hồn ta là cánh bướm” mở cửa phục vụ công chúng tới ngày 9.6.2024, từ 10 - 19h hằng ngày, từ thứ Ba tới Chủ nhật, tại tầng 3, số 17 Hàng Cân, quận Hoàn Kiếm - Hà Nội.