Với niên đại hơn 2.600 năm, các hiện vật này không chỉ hé lộ dấu vết của một nghi lễ cổ mà còn có thể liên quan đến thần Odin trong thần thoại Bắc Âu.

Bộ tượng được phát hiện tình cờ vào năm 1836, khi công nhân đào một con mương thoát nước tại giáo xứ Roos. Dưới lớp đất sét xanh, họ tìm thấy 8 bức tượng gỗ hình người, 2 chiếc thuyền thu nhỏ cùng nhiều chi tiết nhỏ như cánh tay và vũ khí bằng gỗ. Một số tượng và thuyền bị hư hỏng nặng, không thể di dời.

Các tượng Roos Carr này sau đó được hiến tặng cho Bảo tàng Khảo cổ học Hull và East Riding vào cuối thế kỷ 19. Từ đó đến nay, chúng trở thành một trong những bộ hiện vật bí ẩn nhất thời kỳ Đồ đồng muộn.

Những bức tượng cao từ 35–41 cm, được chạm khắc từ gỗ thủy tùng – loài cây vốn có mối liên hệ biểu tượng với thần Odin. Đôi mắt của chúng được khảm bằng đá thạch anh trắng, tạo nên vẻ nhìn trống rỗng, đầy ám ảnh. Một trong hai chiếc thuyền thu nhỏ có đầu rắn biển, được khoan các lỗ nhỏ có thể dùng để đặt tối đa 4 bức tượng lên trên.

Từ lâu, ý nghĩa thực sự của các tượng Roos Carr vẫn là điều khiến giới nghiên cứu tranh luận. Năm 1990, một giả thuyết cho rằng 8 bức tượng tượng trưng cho 8 người trên con tàu Noah trong Kinh thánh. Cũng có người cho rằng chúng là những “hình tượng tà giáo” dùng trong nghi lễ cổ xưa.

Tuy nhiên, các chuyên gia tại Bảo tàng Khảo cổ học Hull và East Riding cho rằng bộ tượng này có thể gắn liền với nghi lễ tôn thờ thần Odin - vị thần của tri thức và phép thuật, hay hóa thân trước đó của ông là Ull. Odin nổi tiếng là người chỉ còn một con mắt, đã tự hiến con mắt còn lại để có được khả năng nhìn thấy tương lai. Việc các tượng có đôi mắt thạch anh không đều nhau càng củng cố giả thuyết này.

Một chi tiết khác gây tò mò là phần háng của tượng có các lỗ nhỏ, nơi từng gắn các mảnh gỗ cong có thể tháo rời. Theo bảo tàng, các bộ phận này được cho là “cơ quan sinh dục có thể tách rời”. Khi không gắn các chi tiết này, hình dáng tượng lại mang đặc điểm nữ giới. Điều này khiến các nhà nghiên cứu cho rằng bộ tượng có thể phản ánh quan niệm linh hoạt về giới tính và quyền năng biến hình của thần Odin khi người có thể hóa thành phụ nữ hoặc rắn biển.

Bảo tàng Hull và East Riding nhận định: “Các tượng Roos Carr thách thức quan niệm hiện đại về bản dạng và vai trò giới, bởi chúng vừa mang đặc điểm nam tính của chiến binh, vừa chứa yếu tố nữ tính hoặc phi giới tính”.

Việc phát hiện bộ tượng dưới lớp đất sét cổ cho thấy chúng từng được đặt trong môi trường ẩm ướt hoặc gần nguồn nước. Đây là những địa điểm thường được người xưa dùng để dâng cúng lễ vật nghi thức. Điều đó củng cố giả thuyết rằng đây là một phần của nghi lễ tôn giáo được thực hiện cách đây khoảng 2.600 năm.

Hơn 2 thế kỷ sau khi được tìm thấy, các tượng gỗ Roos Carr vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn kỳ bí như một lời nhắn gửi từ quá khứ về thế giới tín ngưỡng và biểu tượng của con người thời tiền sử.