Trong một nghiên cứu mới do Viện Hóa học Max Planck dẫn đầu, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã phát hiện rằng, theo dự báo khả thi nhất, tỷ lệ tử vong hàng năm liên quan đến ô nhiễm không khí và nhiệt độ cực đoan có thể lên tới 30 triệu người vào cuối thế kỷ này.

Nghiên cứu, dựa trên mô phỏng số học tiên tiến, chỉ ra một xu hướng đáng lo ngại: Số ca tử vong liên quan đến ô nhiễm dự kiến sẽ tăng gấp năm lần, trong khi tử vong do nhiệt độ có thể tăng gấp bảy lần, tạo ra nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng hơn so với ô nhiễm không khí đối với ít nhất 20% dân số thế giới. Các nhà nghiên cứu đã căn cứ vào các dự báo từ năm 2000 đến 2090, được phân tích theo từng khoảng thời gian mười năm. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Nature Communications.

Phân bố không gian của tỷ lệ tử vong hàng năm. Nguồn: Nature Communications (2024).

"Vào năm 2000, khoảng 1,6 triệu người tử vong mỗi năm do nhiệt độ cực đoan, bao gồm cả lạnh và nóng. Vào cuối thế kỷ này, theo kịch bản khả thi nhất, con số này sẽ tăng lên 10,8 triệu, tức là tăng khoảng bảy lần. Đối với ô nhiễm không khí, tỷ lệ tử vong hàng năm vào năm 2000 là khoảng 4,1 triệu người. Đến cuối thế kỷ, con số này sẽ tăng lên 19,5 triệu, tức là tăng năm lần," Tiến sĩ Andrea Pozzer, trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện Hóa học Max Planck ở Mainz và phó giáo sư tại Viện Síp, Nicosia, Síp, giải thích.

Nghiên cứu cho thấy sự khác biệt lớn về tỷ lệ tử vong trong tương lai giữa các khu vực. Nam và Đông Á được dự báo sẽ đối mặt với sự gia tăng mạnh nhất, do sự lão hóa dân số, với ô nhiễm không khí vẫn đóng vai trò quan trọng.

Ngược lại, ở các khu vực thu nhập cao như Tây Âu, Bắc Mỹ, Australasia và Châu Á-Thái Bình Dương, nguyên nhân tử vong liên quan đến nhiệt độ cực đoan được dự báo sẽ vượt qua tử vong do ô nhiễm không khí. Ở một số quốc gia trong các khu vực này, như Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nhật Bản và New Zealand, sự chuyển biến này đã bắt đầu xảy ra.

Sự chênh lệch này có thể gia tăng, với nhiệt độ cực đoan trở thành nguy cơ sức khỏe quan trọng hơn ô nhiễm không khí tại các quốc gia ở Trung và Đông Âu (ví dụ: Ba Lan và Romania) và một số khu vực ở Nam Mỹ (Ví dụ: Argentina và Chile).

Vào cuối thế kỷ này, các nguy cơ sức khỏe liên quan đến nhiệt độ được dự báo sẽ vượt trội hơn các nguy cơ liên quan đến ô nhiễm không khí đối với một phần năm dân số thế giới, nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện các biện pháp giảm thiểu toàn diện để đối phó với nguy cơ sức khỏe cộng đồng đang gia tăng này.

"Biến đổi khí hậu không chỉ là vấn đề môi trường; nó là một mối đe dọa trực tiếp đối với sức khỏe cộng đồng," Tiến sĩ Andrea Pozzer nói.

"Những phát hiện này làm nổi bật tầm quan trọng của việc thực hiện các biện pháp giảm thiểu quyết đoán ngay từ bây giờ để ngăn ngừa mất mát sinh mạng trong tương lai," Jean Sciare, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu và Bầu khí quyển (CARE-C) của Viện Síp, người đóng góp quan trọng vào nghiên cứu này, chia sẻ thêm.