Từ ngày 1/1/2026, hộ kinh doanh sẽ chuyển hoàn toàn sang hình thức kê khai thay vì nộp thuế theo phương pháp khoán. Ông Mai Sơn, Phó cục trưởng Cục Thuế Bộ Tài chính khẳng định, việc thay đổi này không nhằm tăng thu ngân sách mà để tạo nền tảng phát triển lâu dài, minh bạch cho hộ kinh doanh.

Theo ông Sơn, nhiều hộ kinh doanh, nhất là người lớn tuổi, còn ngại thay đổi vì đã quen với hình thức cũ, ít sử dụng sổ sách kế toán hay các công cụ công nghệ. Tuy nhiên, chính sự thiếu minh bạch này đang khiến họ gặp khó khăn khi mở rộng kinh doanh hoặc tiếp cận các chính sách hỗ trợ.

Ông Mai Sơn - Phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) trả lời các băn khoăn của các tiểu thương, hộ kinh doanh. Ảnh: Quang Định

Chuyển sang kê khai không chỉ tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của chính các hộ kinh doanh, bảo đảm sự công bằng và minh bạch cho hoạt động kinh tế, mà còn mang lại lợi ích thiết thực. Khi ghi chép đầy đủ doanh thu, chi phí, các hộ sẽ dễ dàng tính toán lãi lỗ, điều chỉnh kế hoạch, kiểm soát hoạt động hiệu quả hơn. Nhiều hộ đã nhận thấy điều này và chủ động chuyển đổi.

Theo số liệu của cơ quan thuế, trong 9 tháng năm 2025, đã có hơn 18.500 hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp.

Trong số đó, 98% đã khai và nộp thuế điện tử; khoảng 133.000 hộ dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, cho thấy xu hướng chuyển đổi đang được đón nhận tích cực.

Về mặt thủ tục, ông Mai Sơn khẳng định quá trình chuyển đổi không phức tạp. Hộ kinh doanh chỉ cần làm quen với việc ghi chép sổ sách theo quy định, sử dụng hóa đơn điện tử nếu thuộc đối tượng theo quy định, đồng thời nắm được cách sử dụng các ứng dụng hỗ trợ như eTax Mobile.   

Các dịch vụ thuế điện tử hiện đã được cung cấp miễn phí, tích hợp từ khâu đăng ký, kê khai đến nộp thuế. Bà con có thể thao tác dễ dàng qua điện thoại hoặc máy tính, không cần đến cơ quan thuế.

Để hỗ trợ người nộp thuế, ngành thuế đã và đang hoàn thiện chính sách, sửa đổi các luật liên quan nhằm phù hợp với phương pháp mới. Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân mới sẽ tính thuế theo thu nhập (doanh thu trừ chi phí), tạo điều kiện để hộ kinh doanh có thể kê khai chính xác, đầu tư mở rộng mà không thiệt so với doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đang đề xuất sửa đổi các quy định về chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ. Mục tiêu là giúp chủ hộ có thể tự duy trì sổ sách trên nền tảng ứng dụng hỗ trợ, không cần phải thuê thêm kế toán chuyên trách.

Song song đó, các doanh nghiệp công nghệ cũng sẽ cung cấp phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử với chi phí ưu đãi, hỗ trợ tối đa cho hộ kinh doanh trong việc tuân thủ chế độ kế toán và hóa đơn chứng từ.

Dự kiến trong quý 4/2025, hệ thống eTax Mobile và các ứng dụng liên quan sẽ được nâng cấp. Khi đó, hệ thống sẽ tự đề xuất doanh thu và số thuế phải nộp dựa trên dữ liệu hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh chỉ cần xác nhận thông tin, giúp việc kê khai thuế trở nên đơn giản, hạn chế sai sót và tiết kiệm thời gian.

Ngành thuế xác định công tác tuyên truyền, hướng dẫn là then chốt để hộ kinh doanh an tâm chuyển đổi. Nội dung truyền thông được thiết kế đơn giản, gần gũi để ai cũng hiểu và áp dụng được.

“Đặc biệt chúng tôi chú trọng tuyên truyền về việc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn từ máy tính tiền. Đây là công cụ hữu ích để hộ kinh doanh quản lý doanh thu minh bạch, tránh rủi ro mua bán hóa đơn giả và giảm thời gian báo cáo thuế", ông Mai Sơn nói.