“Về khía cạnh chuyên môn, chúng ta phải cố gắng hơn rất nhiều. Nhưng không vì thế mà cấm ca sĩ trẻ không được ước mơ” – ca sĩ Ngọc Anh nói.

Hiện nay, sự lên ngôi của mạng xã hội và quy luật “thế giới phẳng” đang ảnh hưởng mạnh mẽ tới âm nhạc Việt Nam, ở cả nghệ sĩ lẫn công chúng, dẫn đến nhiều thay đổi về bản sắc, thẩm mỹ, tư duy.

Là một nghệ sĩ được đào tạo bài bản, có chuyên môn vững vàng và kinh nghiệm nhiều năm đứng trên sân khấu, ca sĩ Ngọc Anh đã chia sẻ đôi điều về giới trẻ trong âm nhạc ngày nay.

Ca sĩ Ngọc Anh.

MẠNG XÃ HỘI VỚI DẠNG CLIP QUÁ NGẮN KHIẾN NGƯỜI TA BỊ VỤN VỠ CẢM XÚC KHI NGHE NHẠC

Xin chào Ngọc Anh, hiện nay, dư luận đang quan tâm đến vấn đề nhiều nghệ sĩ trẻ đánh mất đi bản sắc, cốt lõi nghệ thuật mà chỉ chạy theo mạng xã hội như Tiktok, Facebook… Chị nghĩ sao về vấn đề này?

Tôi lại không nghĩ vậy. Tôi thấy nhiều ca sĩ trẻ làm nhạc rất hay và có bản sắc riêng của họ.

Có một điều tôi nhận thấy là về phía người nghe. Giới trẻ sử dụng Tiktok nhiều, hình thành thói quen xem những clip ngắn. Điều này khiến họ bị ngắt quãng trong việc thưởng thức âm nhạc, không được trọn vẹn, nâng niu tác phẩm như trước.

Trước đây, mọi người thường thả hồn để nghe hết một tác phẩm. Ngày nay, mạng xã hội như Tiktok với dạng clip quá ngắn khiến người ta bị vụn vỡ cảm xúc khi nghe nhạc. Không chỉ ở Việt Nam mà cả thế giới cũng đang báo động vấn đề này.

Chính vì vậy, tôi không dùng Tiktok và không muốn nghe nhạc kiểu như vậy. Tuy nhiên, tôi đã nhìn thấy hiện tượng đó ở chính con trai mình. Mỗi khi hai mẹ con đi xe cùng nhau, tôi để ý thấy con mình chỉ nghe vài chục giây cho một bài hát. Tác phẩm chưa hết đã bị đổi sang bài khác.

Tôi đã nhắc nhở con rằng khi nghe nhạc thì phải nghe hết bài hát, nghe tới khi nốt nhạc cuối cùng ngừng hẳn thì mới cảm nhận được hết cái hay của nó. Kể cả với những bài hát bản thân nó rất hay nhưng cũng không chờ được tới khi ca khúc kết thúc.

Rõ ràng, giới trẻ ngày nay hơi vội vã, không chịu đắm chìm vào tác phẩm âm nhạc họ nghe. Tôi chưa dám khẳng định, nhưng mạo muội đặt câu hỏi rằng, lẽ nào những người trẻ như con trai tôi đang là nạn nhân của trào lưu mạng xã hội như Tiktok, bị phá hủy về thẩm mỹ thưởng thức âm nhạc?

Sau khi tôi nhắc nhở, con trai tôi đã thay đổi dần và chịu khó nghe trọn vẹn một bài hát thay vì chỉ nghe vài chục giây.

Chị có nghĩ, xu hướng nghe nhạc ngắn qua mạng xã hội như vậy của công chúng đang tác động ngược trở lại nghệ sĩ. Nó khiến nghệ sĩ trẻ cũng chạy theo trào lưu, chỉ làm những ca khúc ngắn, dễ viral, bắt tai là đủ?

Tôi có theo dõi nhạc trẻ và thấy vẫn có nhiều nghệ sĩ trẻ chịu khó làm nhạc rất chỉn chu, cho ra tác phẩm hoàn thiện. Có thể họ chỉ cắt ra một vài đoạn ngắn trong tác phẩm để quảng bá thôi. Tôi rất trân trọng những nghệ sĩ này và thích nghe họ hát.

Bản thân công chúng cũng chia làm nhiều đối tượng khác nhau. Nhiều khán giả nghe nhạc theo kiểu vội vã, chỉ lướt Tiktok, nghe nhạc theo trend rồi không đọng lại gì.

Nhưng vẫn có những khán giả thích thưởng thức âm nhạc một cách trọn vẹn, chỉn chu, thả tâm hồn vào nhạc. Bản thân tôi vẫn vững tâm ra những album dài hơi, trọn vẹn để phục vụ đối tượng khán giả đó và tôi biết họ sẽ tìm đến tôi. Mối quan hệ giữa nghệ sĩ và khán giả giống tình yêu, hợp với nhau thì đến, không thì thôi, đừng nên bắt ép.

Tôi cũng từng lo ngại rằng mạng xã hội phát triển mạnh thế này thì có còn ai chịu nghe nhạc một cách trọn vẹn như trước không. Nhưng qua thời gian, tôi thấy điều mình lo lắng là thừa.

Tôi biểu diễn ở các chương trình ca nhạc và thấy khán giả vẫn ngồi yên lặng nghe từ đầu đến cuối, thưởng thức trọn vẹn màn trình diễn của mình. Các album nhạc tôi làm ra vẫn có người mua hết, phải in tiếp để bán. Ca sĩ nào thì khán giả đó, không nên quá bi quan.

Thay vì ngồi bi quan, tôi dành thời gian nghĩ xem phải làm thế nào để nâng cao chất lượng tác phẩm mình làm ra, từ đó lôi cuốn khán giả hơn nữa. Tôi vẫn phải chinh phục khán giả trẻ theo con đường của riêng tôi.

Đặc biệt, âm nhạc không bao giờ có sự phân biệt già trẻ. Nhạc tôi hát chưa bao giờ là già vì bản thân người nhạc sĩ khi sáng tác ra những ca khúc ấy đều ở độ tuổi còn trẻ, trái tim vẫn đang rung động bởi tình yêu. Không có bài hát nào là già, chỉ có bài hát hay thì sống mãi.

Tôi đảm bảo khán giả trẻ vẫn có người tìm về những ca khúc cũ ở một thời điểm nhất định nào đó, khi họ chạm được tới cảm xúc của nó. Không phải là khán giả trẻ thì chỉ nghe nhạc nhanh, nhạc trending bây giờ đâu.

KHÔNG CẤM CA SĨ TRẺ ƯỚC MƠ VƯƠN RA THẾ GIỚI

Chị cảm nhận thế nào về mặt bằng chung của giới nghệ sĩ trẻ hiện tại?

Tôi vẫn nghe các ca sĩ trẻ và thấy họ hát rất hay, dễ thương. Họ làm nhạc rất chuyên nghiệp, chất lượng hòa âm cao, âm thanh hay. Tất nhiên, với một số trường hợp hát kém quá thì thôi không nói đến.

Trong âm nhạc cần sự rộng lượng, không thích thì không nghe chứ không nên đả kích, tẩy chay ai gay gắt. Quy luật cung cầu sẽ tự điều chỉnh thị trường.

Chị có nghĩ, vì chất lượng âm thanh hiện nay quá tốt nên khiến nhiều nghệ sĩ trẻ dựa dẫm vào nhà sản xuất, vào máy móc, không chịu cải thiện giọng hát?

Nghệ sĩ vẫn cần có thực lực. Ai dựa dẫm quá nhiều vào âm thanh phòng thu thì ra sân khấu hát live sẽ lộ hết yếu kém ngay. Thực tế đã cho thấy, ai có giọng hát tốt đều được mời đi hát khắp nơi, khán giả đến đông kín sân khấu, thưởng thức từ đầu tới cuối, bán vé chạy.

Còn những người hát live tệ thì dù nổi tiếng mấy cũng chưa chắc bán được vé, kéo được khán giả đến sân khấu.

Âm thanh quá tốt có phải con dao hai lưỡi khiến nghệ sĩ ngày nay thui chột đi giọng hát?

Tôi không nghĩ âm thanh phòng thu có thể làm giả được giọng ca sĩ đâu. Chỉ đơn giản là âm thanh tốt sẽ hỗ trợ ca sĩ hát hay hơn thôi, không đến mức biến người không có giọng thành một diva được. Ngày xưa, hệ thống âm thanh không tốt đôi khi giết chết ca sĩ nhưng bây giờ mọi thứ đã tiến bộ rất nhiều và chất lượng tác phẩm được góp từ công sức của cả ekip chứ không riêng gì ca sĩ, giúp khán giả được thưởng thức những chương trình chất lượng cao nhất.

Dư luận hiện nay đã dấy lên tranh cãi về việc nhiều ca sĩ trẻ hát không rõ lời, hát như ngậm hột trong miệng, khác hẳn với thế hệ của chị, luôn chú tâm hát tròn vành, rõ chữ. Trong đó, một số nghệ sĩ được cho là cố tình hát không rõ lời. Chị nghĩ sao về vấn đề này?

Đó là quyền tự do của mỗi người thôi. Nghệ sĩ nào cũng vậy, khi làm ra một tác phẩm đều phải đầu tư cả về công sức lẫn tiền bạc, nên họ muốn làm gì, hát ra sao là quyền của họ. Câu chuyện nằm ở phía công chúng. Một người nghe nhạc thông thái, có bản sắc sẽ biết phải nghe gì, tự lựa chọn ca sĩ để nghe.

Ví dụ, với những nghệ sĩ hát không rõ lời, hát như ngậm hột, có thể ban đầu khán giả sẽ thích thú vì thấy mới mẻ, lạ tai, nhưng chưa chắc họ đã nghe được lâu dài. Rồi khán giả cũng sẽ quay lại với những gì bản nguyên, chân thiện nhất.

Nhưng rõ ràng, vẫn có những ca sĩ trẻ hát rõ lời, tôn trọng tiếng Việt và họ có đối tượng khán giả của họ. Vì vậy, tôi nghĩ nên thoải mái hơn, không nên trách móc, lên án ai làm gì. Cái gì cũng cần có thời gian để kiểm chứng.

Vừa qua, ý kiến của nhạc sĩ Quốc Trung về khả năng ca sĩ trẻ Việt Nam tiến ra nước ngoài đã gây tranh cãi trong dư luận. Quan điểm của chị thế nào?

Về khía cạnh chuyên môn, chúng ta phải cố gắng hơn rất nhiều. Nhưng không vì thế mà cấm ca sĩ trẻ không được ước mơ. Hãy cứ ước mơ về điều đó và rất có thể điều đó sẽ tới. Trên thế giới ngày nay, mọi thứ đều trở nên bằng phẳng, hòa đồng, không còn chuyện kỳ thị, phân biệt dân tộc nữa. Các dân tộc, nền âm nhạc sẽ gần lại nhau hơn, không xa rời như trước.

Có thể bây giờ ca sĩ Việt chưa tiến được ra nước ngoài nhưng biết đâu trong tương lai sẽ có một tài năng nào đó xuất hiện và chinh phục được khán giả quốc tế. Tôi nghĩ, điều này sẽ sớm xảy ra thôi, không muộn đâu. Các nghệ sĩ trẻ bây giờ tài năng lắm, sẽ sớm có người vươn ra thế giới thôi.

Tất nhiên, tôi vẫn khuyên các nghệ sĩ trẻ cần chú trọng vào giọng hát, luyện thanh nhiều hơn chứ đừng nghĩ chỉ cần kỹ năng biểu diễn là được.

TÔI LUÔN MUỐN NGƯỜI CA SĨ PHẢI CÓ CẢM XÚC THẬT NHẤT, TRONG SÁNG NHẤT TRONG ÂM NHẠC

Cảm ơn chị vì những chia sẻ rất nhiều tâm huyết, hiện tại, công việc và cuộc sống của chị thế nào?

Tôi vừa từ Việt Nam trở lại Mỹ được hơn 10 ngày và đó cũng là thời gian để tôi ổn định lại mọi thứ sau mỗi lần đi xa về, từ sức khỏe, tâm lý tới việc thích nghi giờ giấc, môi trường. Từ đó, tôi lấy lại cân bằng trong cuộc sống.

Nữ ca sĩ Ngọc Anh có cuộc sống giản dị với chồng tây ở nước ngoài.

Ngoài đi diễn, chị vẫn duy trì công việc dạy học tại Mỹ?

Tôi vẫn dạy học đều và học sinh gọi điện xin học liên tục. Thậm chí, tôi còn phải lọc bớt đi vì không đủ thời gian dạy. Học sinh của tôi chủ yếu là người Việt sinh sống tại Mỹ. Thi thoảng, một số người bạn đưa con cháu họ đến học tôi. Tiếng Việt của bọn trẻ chưa tốt nên tôi phải giải thích bằng tiếng Anh và tất nhiên, không dễ dàng như tiếng Việt.

Trong số các học sinh của chị, có ai muốn theo nghề ca hát nghiêm túc không? Ngoài thanh nhạc, chị có định hướng cho họ về tư duy, thẩm mỹ, đạo đức làm nghề?

Chỉ khoảng 30% học sinh của tôi muốn theo nghề, còn lại chủ yếu là hát vì đam mê, hát cho ca đoàn, nhà thờ. Có một số người về hưu muốn được hát hay hơn cũng tìm đến tôi.

Lâu lâu, tôi cũng luyện thi cho một số ca sĩ để giúp họ tham gia các cuộc thi âm nhạc. Trong quá trình dạy học, tôi không chỉ hướng dẫn kỹ thuật mà cũng nói về đạo đức làm nghề, cách tìm cảm xúc trong âm nhạc. Tôi luôn muốn người ca sĩ phải có cảm xúc thật nhất, trong sáng nhất trong âm nhạc, không nghĩ đến những thứ khác.