Nghiên cứu mới phát hiện một con cá voi lưng gù (Megaptera novaeangliae) đực đã bơi 13.046 km từ Thái Bình Dương tới Ấn Độ Dương để tăng cơ hội giao phối, lập kỷ lục mới về quãng đường di cư.

Phát hiện công bố hôm 10/12 trên tạp chí Royal Society Open Science dựa trên ảnh chụp mà các nhà nghiên cứu ghi lại từ năm 2013 đến năm 2022. 

Các nhà khoa học cho biết hành trình di chuyển của cá voi là vòng tròn lớn nhất từng được ghi nhận đối với loài này (Megaptera novaeangliae). Quãng đường theo cung vòng tròn chỉ quãng đường ngắn nhất giữa hai điểm trên Trái Đất đo trên bề mặt hình cầu của hành tinh.

Cá voi lưng gù (Ảnh: Mike Korostelev)

Đồng tác giả nghiên cứu Ted Cheeseman, nghiên cứu sinh tại Đại học Southern Cross (Úc), cho biết con cá voi này có khả năng đã bơi từ Colombia về phía đông, đi theo các dòng hải lưu thịnh hành ở Nam Đại Dương và có thể đã "ghé thăm" các quần thể cá voi lưng gù ở Đại Tây Dương trước khi đến Ấn Độ Dương. Ted Cheeseman chia sẻ: "Đây là một phát hiện rất thú vị đến mức phản ứng đầu tiên của chúng tôi là chắc chắn có lỗi gì đó". 

Cá voi lưng gù thường có mô hình di cư rất nhất quán, di chuyển giữa các bãi kiếm ăn ở vùng nước lạnh gần các cực và các khu vực sinh sản gần vùng nhiệt đới hơn. Cá voi được biết là bơi hơn 8.000 km theo hướng bắc-nam mỗi năm, nhưng chúng không có xu hướng di chuyển xa theo hướng đông-tây và thường không hòa nhập với các quần thể khác.

Hành trình xuyên đại dương của con cá voi trên cho thấy quá trình di cư của cá voi lưng gù linh hoạt hơn so với suy nghĩ trước đây của giới khoa học.

Cá voi lưng gù thường bơi theo mô hình di cư thống nhất, di chuyển giữa địa điểm kiếm ăn ở vùng biển lạnh gần các cực và nơi sinh sản gần vùng nhiệt đới hơn. Chúng có thể bơi hơn 8.000 km theo hướng bắc - nam mỗi năm, nhưng thường không di chuyển xa theo hướng đông - tây và không hòa lẫn vào quần thể khác.

Theo các nhà nghiên cứu, động lực của chuyến đi này có thể do con đực đang tăng cơ hội sinh sản bằng cách hòa nhập với các thành viên của một quần thể sinh sản khác. Hoặc cũng có có thể lý do liên quan đến những thay đổi về môi trường tác động đến sự phân phối thức ăn; biến đổi khí hậu; và sự gia tăng quần thể cá voi lưng gù, thúc đẩy sự cạnh tranh giữa những con đực trong mùa kiếm ăn và sinh sản.