Lạm phát hạ nhiệt đang trở thành tâm điểm chú ý của báo chí Mỹ sau khi báo cáo vừa được Bộ Lao động nước này công bố cho thấy chỉ số giá tiêu dùng của nền kinh tế hàng đầu thế giới đã liên tục giảm trong những tháng gần đây. 

Tuy nhiên theo nhận định, dù đã có tín hiệu tích cực, nhưng chặng đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức

Chỉ số giá tiêu dùng, thước đo lạm phát, của nền kinh tế Mỹ trong tháng 3 chỉ tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm so với mức tăng 6% trong tháng 2 và là mức tăng thấp nhất kể từ tháng 5/2021. Theo báo chí Mỹ, đây là tín hiệu cho thấy các giải pháp của Cục dự trữ liên bang Mỹ đang phát huy tác dụng.

Điểm giữa của phạm vi mục tiêu hiện tại của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đối với lãi suất quỹ liên bang hiện ở mức 4,9% và hầu hết các nhà kinh tế đều thấy rằng điểm giữa sẽ tăng lên 5,125% vào cuối tháng 6, nghĩa là sẽ tăng thêm một phần tư điểm vào tháng 5 hoặc tháng 6.

Nhưng trong khi các thị trường kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào cuối năm, thì chỉ có 39% các nhà kinh tế được khảo sát đồng ý; hầu hết sẽ không cắt giảm lãi suất trước năm 2024. Đó là một sự thay đổi so với tháng 1, khi đa số mong đợi một đợt cắt giảm vào cuối năm nay.

Với cả lạm phát và lãi suất đều duy trì ở mức cao hơn so với dự đoán trước đây, các nhà kinh tế đưa ra xác suất suy thoái tương tự tại một thời điểm nào đó trong 12 tháng tới ở mức 61%, như họ đã đưa ra vào tháng Giêng. 

Họ cho rằng một cuộc suy thoái sẽ diễn ra tương đối nông và ngắn ngủi, phù hợp với các cuộc khảo sát khác gần đây. Họ nhận thấy sự thu hẹp có thể sẽ bắt đầu vào quý 3 năm nay, muộn hơn so với sự đồng thuận trong cuộc khảo sát hồi tháng 1, cho rằng nó sẽ diễn ra vào quý 2.

Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết các điều kiện tín dụng thắt chặt hơn, kết quả của cả chiến dịch tăng lãi suất của Fed và việc giảm cho vay ngân hàng do sự thất bại gần đây của hai ngân hàng hạng trung của Mỹ, sẽ làm chậm tăng trưởng kinh tế của Mỹ trong năm nay. "Việc hạ cánh cứng, đặc biệt đối với các nền kinh tế tiên tiến đã trở thành một rủi ro lớn hơn nhiều", Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết.

Ngược lại, hầu hết các nhà kinh tế kinh doanh, học thuật và tài chính trả lời cuộc khảo sát của Tạp chí không coi tình trạng hỗn loạn ngân hàng góp phần vào mối đe dọa suy thoái. Trong số đó, 58% cho biết khủng hoảng phần lớn đã được ngăn chặn, trong khi 42% dự đoán sẽ còn nhiều rắc rối phía trước.

CNN Business dẫn ý kiến các chuyên gia nhận định việc chỉ số giá tiêu dùng tháng 3 giảm 1% so với tháng trước đó là mức giảm lớn nhất trong vòng hơn 8 năm qua, nhưng kỳ tích đó phần lớn đạt được là do mức lạm phát tăng đột biến trong năm ngoái.

Phân tích báo cáo vừa được công bố, tờ Thời báo New York cho biết, chỉ số giá tiêu dùng lõi, tức là không bao gồm nhiên liệu và thực phẩm vốn có nhiều biến động, đã tăng 5,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này tăng nhẹ so với mức 5,5% trong tháng 2 và là lần tăng đầu tiên kể từ tháng 9/2022.

Tạp chí Phố Wall cũng nhận định là lạm phát cơ bản, chỉ số được các nhà kinh tế coi là yếu tố dự báo tốt hơn về lạm phát trong tương lai, vẫn "ngoan cố" duy trì ở mức cao, một phần do áp lực lạm phát từ chi phí nhà ở, vốn được kỳ vọng sẽ bắt đầu giảm nhiệt từ nửa cuối năm nay.

Joe Brusuelas, nhà kinh tế trưởng tại RSM US cho biết: "Chúng tôi không mong đợi việc cắt giảm lãi suất vào năm 2023 trừ khi có thêm căng thẳng tài chính do những thách thức xung quanh các ngân hàng vừa và nhỏ gây ra".

"Lạm phát sẽ tiếp tục đi xuống trong phần còn lại của năm 2023", Bernard Baumohl, nhà kinh tế trưởng của Economic Outlook Group cho biết thêm. "Tất nhiên là ngoại trừ một vụ phun trào địa chính trị lớn mới", như xung đột ở châu Âu hoặc châu Á hoặc sự gián đoạn nguồn cung cấp năng lượng.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết hôm 14/4 , việc cắt giảm sản lượng bất ngờ của một số thành viên hàng đầu của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ, bao gồm cả Ả Rập Xê Út, đã khiến giá dầu thô tăng mạnh và có thể làm lạm phát trầm trọng hơn khi nó có vẻ đang ở mức vừa phải.

Các nhà kinh tế dự báo tăng trưởng trì trệ trong năm nay, dự báo tổng sản phẩm quốc nội đã điều chỉnh theo lạm phát chỉ tăng 0,5% trong quý 4/2023 so với quý 4/2022. Tăng trưởng năm 2024 dự kiến sẽ không khả quan hơn nhiều, ở mức 1,6%.

Lần đầu tiên kể từ khi các quan chức bắt đầu nâng lãi suất một năm trước, nhân viên Fed vào tháng 3 đã đưa ra dự báo rằng suy thoái kinh tế sẽ bắt đầu vào cuối năm nay do tình trạng hỗn loạn của ngành ngân hàng, theo biên bản công bố hôm 13/4. Trước đây, các nhân viên đã đánh giá một cuộc suy thoái gần như không xảy ra trong năm nay.

Các nhà kinh tế cho biết cái gọi là hạ cánh cứng, trong đó lãi suất cao thành công trong việc giảm lạm phát nhưng phải trả giá bằng tỷ lệ thất nghiệp gia tăng đáng kể và suy thoái không có nhiều khả năng xảy ra trong những tháng gần đây, nhưng nó vẫn là kết quả có thể xảy ra nhất, các nhà kinh tế cho biết. Trong số những người được hỏi, 76% cho biết sẽ không có hạ cánh mềm, so với 75% vào tháng Giêng.

Diane Swonk, chuyên gia kinh tế trưởng của KPMG, cho biết: "Nền kinh tế có thể sẽ bước vào giai đoạn 'suy thoái', với việc thắt chặt các điều kiện tín dụng giống như một tai nạn trong chuyển động chậm, khiến nền kinh tế đình trệ.

Tốc độ tăng trưởng việc làm đã chậm lại trong những tháng gần đây nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức trung bình trước đại dịch năm 2019. Theo Bộ Lao động, các nhà tuyển dụng đã tuyển thêm 236.000 công nhân vào tháng 3, một mức tăng mạnh trong lịch sử nhưng là mức nhỏ nhất trong hơn hai năm. Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 3,5%.

Các nhà kinh tế kỳ vọng tốc độ đó sẽ chậm lại đáng kể và chuyển sang tiêu cực vào cuối năm nay. Họ dự đoán nền kinh tế sẽ tạo thêm trung bình 12.000 việc làm mỗi tháng trong bốn quý tới, với số việc làm bị mất từ quý 3/2023 đến quý 1/2024. Trung bình, họ dự đoán tỷ lệ thất nghiệp là 4,3% vào cuối năm 2023, thấp hơn so với mức trung bình 4,65% mà họ dự đoán trong cuộc khảo sát tháng Giêng.

 (Nguồn: Wall Street Journal)