Ngày 6/6, một sáng kiến chiến lược nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong khu vực công đã chính thức được công bố tại Hà Nội, đánh dấu sự hợp tác sâu rộng giữa Việt Nam và Australia trong việc định hình một nền công vụ hiện đại và công bằng. Việc giới thiệu Bộ Chỉ số Bình đẳng giới hứa hẹn sẽ trở thành công cụ định lượng, thúc đẩy sự thay đổi mang tính hệ thống trong cơ hội lãnh đạo cho phụ nữ.

Các đại biểu tham dự hội thảo. Ảnh: PNVN

Sự kiện này là tâm điểm của Hội thảo "Thúc đẩy bình đẳng giới trong khu vực công," do Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (HVCTQGHCM) và Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp tổ chức, nhận được sự hỗ trợ từ Trung tâm Việt - Úc (VAC). Hội thảo quy tụ gần 200 đại biểu, bao gồm các nhà lãnh đạo chủ chốt, nhà hoạch định chính sách từ các cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội của Việt Nam, cùng đại diện các tổ chức quốc tế, cho thấy mức độ quan tâm và cam kết cao đối với vấn vực này.

Giải mã thực trạng và định hướng chiến lược

Bộ Chỉ số Bình đẳng giới không ra đời ngẫu nhiên mà được phát triển dựa trên những phân tích chuyên sâu. Nền tảng là báo cáo nghiên cứu năm 2020 về "Tăng cường cơ hội lãnh đạo cho nữ giới trong chính trị và hành chính công ở Việt Nam," được hỗ trợ bởi Chương trình Aus4Skills của Chính phủ Australia. Báo cáo này đã kiến nghị rõ ràng về sự cần thiết của một bộ chỉ số toàn diện nhằm đánh giá bình đẳng giới xuyên suốt quy trình công tác cán bộ, từ tuyển dụng đến bổ nhiệm, qua đó cung cấp cơ sở dữ liệu khách quan để xây dựng chính sách.

Thực trạng được ghi nhận trong nghiên cứu năm 2024 chỉ rõ thách thức hiện hữu: phụ nữ hiện chỉ nắm giữ 24% vị trí quản lý cấp cao và 37% vị trí quản lý trung cấp trong hệ thống công vụ Việt Nam. Đồng thời, tỷ lệ nữ giới trong các nguồn nhân sự kế cận cho vị trí lãnh đạo còn khiêm tốn. Mặc dù Việt Nam đã xây dựng một khuôn khổ pháp lý và chính sách khá mạnh mẽ về bình đẳng giới, việc triển khai thực tiễn vẫn đối mặt với những rào cản về nguồn lực, cơ chế kiểm tra giám sát và đặc biệt là nhận thức về thiên kiến giới.

Đối mặt với những thách thức này, nhóm nghiên cứu từ Trung tâm Nghiên cứu Giới và Quyền Phụ nữ thuộc HVCTQGHCM và Đại học Công nghệ Sydney, với sự đồng hành của Chính phủ Australia thông qua VAC, đã phát triển Bộ Chỉ số Bình đẳng giới trong khu vực công. Công cụ này được thiết kế không chỉ để đo lường mức độ tham gia và vai trò lãnh đạo của phụ nữ mà còn nhằm xác định cụ thể các rào cản và cơ hội, từ đó cung cấp dữ liệu định hướng cho việc điều chỉnh và thúc đẩy chính sách một cách khoa học.

Tầm nhìn và cam kết từ các nhà lãnh đạo

Phát biểu tại Hội thảo, PGS, TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, nhấn mạnh vai trò chiến lược của Bộ Chỉ số: "Đây là một công cụ đột phá, giúp nhận diện rõ các rào cản và thúc đẩy bình đẳng giới trong công tác cán bộ, hướng tới xây dựng đội ngũ lãnh đạo nữ ngày càng vững mạnh trong hệ thống chính trị." Ông cũng cam kết Học viện sẽ chủ động tích hợp kết quả nghiên cứu và Bộ Chỉ số vào các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, cũng như các nghiên cứu lý luận, nhằm hiện thực hóa bình đẳng giới trong khu vực công và tư vấn chính sách, góp phần xây dựng nền công vụ Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, dân chủ và công bằng.

PGS, TS Dương Trung Ý - Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - phát biểu khai mạc Hội thảo

Về phía Australia, Bà Gillian Bird, Đại sứ Australia tại Việt Nam, đánh giá cao giá trị chiến lược của Bộ Chỉ số. Bà chia sẻ: "Chính phủ Australia tự hào hỗ trợ các hoạt động hợp tác giữa Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và các cơ sở nghiên cứu của Australia. Những hoạt động này minh chứng cho sự quan tâm đặc biệt của cả Australia và Việt Nam đối với vấn đề bình đẳng giới, cam kết thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào các vị trí lãnh đạo, tăng cường trao quyền kinh tế cho phụ nữ và giải quyết các thách thức liên quan đến giới." Đại sứ Bird khẳng định Bộ chỉ số sẽ là "bước khởi đầu quan trọng nhằm tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình đối với cam kết của Việt Nam trong thúc đẩy vai trò lãnh đạo của phụ nữ và bình đẳng giới, đồng thời là nền tảng thiết yếu để Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu phát triển kinh tế lớn của mình."

Bà Gillian Bird, Đại sứ Australia tại Việt Nam. Ảnh: PNVN

Từ góc độ của tổ chức xã hội, Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, nhận định: "Đối với mỗi quốc gia, bình đẳng giới không chỉ là mục tiêu phát triển quan trọng thực hiện các cam kết quốc tế mà còn là một trong những tiêu chí đo lường sự thành công trong xây dựng xã hội hạnh phúc, công bằng, tiến bộ, văn minh và phát triển bền vững." Bà Hiền tin rằng Bộ chỉ số sẽ cung cấp "bằng chứng rõ ràng để thúc đẩy chính sách và giám sát thực thi các cam kết về bình đẳng giới trong lãnh đạo công." Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cũng tái khẳng định vai trò nòng cốt của mình trong việc tham mưu chính sách, nâng cao nhận thức và giám sát thực hiện nhằm tạo điều kiện để phụ nữ vươn lên nắm giữ các vị trí lãnh đạo.

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Ảnh: PNVN

Trong giai đoạn tiếp theo, với sự đồng hành của Đại học Griffith và hỗ trợ từ Chính phủ Australia, phương pháp luận của Bộ chỉ số sẽ được hoàn thiện và triển khai thí điểm tại các cơ quan trọng điểm bao gồm Bộ Ngoại giao, Bộ Xây dựng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và TP Hồ Chí Minh. Hoạt động này là bước tiến quan trọng nhằm kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của công cụ trong bối cảnh thực tiễn của Việt Nam, mở rộng phạm vi thu thập dữ liệu và củng cố thêm bằng chứng để xây dựng các chính sách đáp ứng giới hiệu quả hơn trong tương lai.

Các đại biểu dự Hội thảo "Thúc đẩy bình đẳng giới trong khu vực công" chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: PNVN

Việc ra mắt và triển khai Bộ Chỉ số Bình đẳng giới trong khu vực công không chỉ là một dấu ấn trong hợp tác quốc tế mà còn là một cam kết cụ thể, mạnh mẽ của Việt Nam trong việc xây dựng một nền công vụ công bằng, hiện đại và khai thác tối đa tiềm năng của mọi công dân, hướng tới sự phát triển bền vững.