Một nghiên cứu từ Đại học Bath (Anh) đã mang đến tin vui cho hàng triệu người nghiện thuốc lá, đặc biệt là những người đang phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe tâm thần. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc tích hợp các phương pháp cai thuốc lá với liệu pháp trò chuyện, một hình thức điều trị tâm lý phổ biến, có khả năng tăng gấp đôi tỷ lệ bỏ thuốc thành công.

Nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí khoa học danh tiếng Addiction, do Tiến sĩ Gemma Taylor chủ trì cùng đội ngũ các nhà nghiên cứu đến từ nhiều tổ chức uy tín. Kết quả nghiên cứu không chỉ khẳng định hiệu quả vượt trội của phương pháp tiếp cận tích hợp mà còn cho thấy việc này hoàn toàn không gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần hiện có của bệnh nhân.

Điểm sáng của nghiên cứu nằm ở việc chứng minh rằng sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa hỗ trợ cai thuốc lá và liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) – một liệu pháp tâm lý tập trung vào việc thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực – có thể giúp bệnh nhân đương đầu một cách hiệu quả với cả những thách thức về thể chất lẫn tinh thần trong quá trình đoạn tuyệt với nicotine.

Thử nghiệm lâm sàng được tiến hành một cách nghiêm ngặt tại bốn cơ sở thuộc Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) ở các khu vực Midlands, London và Tây Nam nước Anh trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2021. Tổng cộng có 135 người tham gia, tất cả đều là những người đang hút thuốc và đồng thời đang được điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần. Những người tham gia được chia ngẫu nhiên thành hai nhóm.

Nhóm thứ nhất được hưởng lợi từ một chương trình can thiệp toàn diện, bao gồm 12 buổi hỗ trợ cai thuốc lá được lồng ghép một cách khéo léo vào các buổi trị liệu bằng liệu pháp nhận thức hành vi thông thường. Trong khi đó, nhóm thứ hai chỉ nhận liệu pháp nhận thức hành vi theo phác đồ chuẩn và chỉ được cung cấp thông tin về các nguồn hỗ trợ cai thuốc lá sau khi quá trình điều trị tâm lý kết thúc.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành theo dõi sát sao tình trạng của những người tham gia trong khoảng thời gian 3 và 6 tháng sau khi thử nghiệm kết thúc. Các chỉ số được đánh giá bao gồm tỷ lệ bỏ thuốc lá thành công, mức độ hài lòng của người bệnh với quá trình điều trị, những thay đổi trong thói quen hút thuốc và những biến động trong tình trạng sức khỏe tâm thần của họ.

Kết quả thu được đã thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ. Sau 6 tháng theo dõi, tỷ lệ người bỏ thuốc lá hoàn toàn ở nhóm được điều trị tích hợp đạt tới 15%, một con số cao gấp 2,5 lần so với tỷ lệ chỉ 6% được ghi nhận ở nhóm đối chứng.

Để có cái nhìn khách quan hơn về hiệu quả của việc kết hợp liệu pháp nhận thức hành vi trong việc hỗ trợ cai thuốc lá, các nhà nghiên cứu đã so sánh kết quả này với một đánh giá Cochrane trước đó. Đánh giá này cho thấy tỷ lệ bỏ thuốc trung bình ở những người mắc chứng trầm cảm tham gia các chương trình cai thuốc lá thông thường chỉ đạt khoảng 8,8%. Như vậy, kết quả từ thử nghiệm ESCAPE lần này đã chứng minh rằng việc kết hợp liệu pháp nhận thức hành vi vào quá trình cai thuốc có khả năng tăng gần gấp đôi tỷ lệ thành công.

Tiến sĩ Gemma Taylor, người đứng đầu nghiên cứu, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của phát hiện này: “Những người mắc chứng trầm cảm và lo âu thường có nguy cơ hút thuốc cao gấp đôi so với những người khác. Và điều quan trọng cần lưu ý là bỏ thuốc lá là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để cải thiện cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Việc kết hợp điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần với hỗ trợ cai thuốc lá có thể giúp bệnh nhân thoát khỏi vòng luẩn quẩn gây hại này, nơi các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể thúc đẩy hành vi hút thuốc và ngược lại.”

Bà Hazel Cheeseman, Giám đốc điều hành của tổ chức Action on Smoking and Health (ASH), một tổ chức hoạt động tích cực trong lĩnh vực phòng chống tác hại của thuốc lá, đã bày tỏ sự đồng tình với kết quả nghiên cứu. Bà nhận định: “Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh hiện đang chưa thực sự thành công trong việc cung cấp sự hỗ trợ cần thiết cho những người vừa phải đối mặt với việc cai thuốc lá vừa đang gặp phải các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Bằng cách tích hợp điều trị, chúng ta có thể giúp họ cải thiện cả sức khỏe thể chất và tinh thần một cách đồng bộ, mang lại những lợi ích lâu dài cho cuộc sống của họ.”

Ông Mark Rowland, Chủ tịch Hiệp hội Sức khỏe Tâm thần và Hút thuốc, cũng chia sẻ quan điểm này. Ông cho rằng việc từ bỏ thuốc lá không chỉ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh ung thư và tim mạch mà còn là một phương pháp hiệu quả để cải thiện sức khỏe tinh thần tổng thể.

Những bằng chứng khoa học ngày càng củng cố vai trò của việc cai thuốc lá đối với sức khỏe tâm thần. Một nghiên cứu gần đây khác cũng được thực hiện bởi Tiến sĩ Taylor đã chỉ ra rằng việc bỏ thuốc lá có thể mang lại những cải thiện đáng kể cho sức khỏe tâm thần, thậm chí tương đương với hiệu quả của việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong một số trường hợp.

Với thực tế đáng lo ngại là có tới 26% người trưởng thành mắc chứng trầm cảm và lo âu ở Anh hiện đang có thói quen hút thuốc lá, và con số 1,2 triệu người đã tìm đến các dịch vụ trị liệu trò chuyện của Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh chỉ riêng trong năm 2024, việc triển khai rộng rãi mô hình hỗ trợ cai thuốc lá tích hợp này có tiềm năng giúp khoảng 300.000 người từ bỏ thuốc lá mỗi năm, mang lại những tác động tích cực to lớn đến sức khỏe cộng đồng và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.