Công nhân tại các cảng trải dài từ Maine đến Texas đã đình công vào sáng sớm nay (1/10) do tranh chấp về tiền lương và tự động hóa. Đây là hành động có khả năng gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với những con tàu chở hàng tỷ USD, là hành động đầu tiên của Hiệp hội Công nhân bốc xếp quốc tế (ILA), trong gần nửa thế kỷ.

ILA, đại diện cho khoảng 45.000 công nhân cảng, đã thực hiện tốt lời đe dọa đình công tại 14 cảng lớn sau khi các cuộc đàm phán đổ vỡ với Liên minh Hàng hải Mỹ (USMX), nhóm sử dụng lao động trước thời hạn ngày 30/9.

Lisa DeNight, giám đốc điều hành nghiên cứu công nghiệp quốc gia tại Newmark, nói với "The Exchange" của CNBC vào thứ Hai: "Điều đáng chú ý nhất ở đây là thời gian khuếch đại tác động". 

"Tôi cho rằng nếu cuộc đình công này diễn ra trong vài ngày thì hậu quả sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Nếu điều này kéo dài, nó sẽ có tác động lan rộng đến toàn bộ nền kinh tế toàn cầu - không chỉ nền kinh tế Mỹ. Vì vậy, tính không thể đoán trước của vấn đề này thực sự đang diễn ra và nó có tầm quan trọng thực sự để tạo ra một sự thay đổi lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu", bà nói thêm.

DeNight cho biết ngay cả một sự gián đoạn nhỏ chỉ trong vài ngày cũng có thể có "ý nghĩa thực sự quan trọng đối với một số ngành nhất định", bao gồm dược phẩm, ô tô và sản xuất.

Khủng hoảng chuỗi cung ứng

Chuỗi cung ứng đại dương đã bị ảnh hưởng nặng nề trong năm nay do xung đột ở Biển Đỏ, hạn hán kéo dài ảnh hưởng đến Kênh đào Panama và vụ sập cầu Baltimore.

Mặc dù vậy, Peter Sand, nhà phân tích trưởng của nền tảng tình báo giá cước vận tải đường biển Xeneta, đã nói rằng với hơn 40% tổng số "hàng hóa container" vào Mỹ thông qua các cảng ở Bờ Đông và Bờ Vịnh, "tiền đặt cọc không thể cao hơn".

Phát biểu với chương trình "Street Signs Europe" của CNBC hôm nay, Sand cho biết ông dự kiến cuộc đình công sẽ kéo dài trong một tuần. "Hiện tại, chúng tôi thấy quân domino rơi theo nhiều giai đoạn. Tất nhiên, lúc đầu, ảnh hưởng trước mắt là ở bờ biển phía Đông và vùng Vịnh của Mỹ, phải không?", Sand nói.

Ông nói thêm rằng, sau đó sẽ có hiệu ứng dây chuyền đối với các tàu hiện đang xếp hàng bên ngoài cảng, nghĩa là chuyến hành trình tiếp theo của họ đến Mỹ với hàng hóa mới sẽ bị trì hoãn.

Sand cho biết: "Chúng ta sẽ thấy sự gián đoạn khi một số tàu rời châu Âu và Địa Trung Hải muộn vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11".

Các tàu sẽ bị trì hoãn rời khỏi châu Á vào cuối tháng 12 và đầu tháng 1 - "và về cơ bản đó là thời điểm đạt đỉnh nhỏ thông thường tiếp theo về vận chuyển container xảy ra trước Tết Nguyên đán".

"Vì vậy, đây thực sự là thời điểm khó khăn với rất nhiều thứ đang bị đe dọa. Bạn có thể nói đây là một cơn bão hoàn hảo, nhưng nó cũng là một vị thế đàm phán thực sự tốt cho những người muốn đình công", Sand nói.

Đối với người tiêu dùng Mỹ, ông cho biết cuộc đình công có thể sớm dẫn đến tình trạng thiếu hàng hóa dễ hỏng hoặc được kiểm soát nhiệt độ, như chuối và trái cây tươi khác.

'Các biện pháp phòng ngừa'

Hãng tàu khổng lồ Maersk của Đan Mạch đã cảnh báo rằng chỉ cần ngừng hoạt động trong một tuần có thể mất bốn đến sáu tuần để phục hồi, "với lượng tồn đọng đáng kể và sự chậm trễ cộng dồn theo từng ngày trôi qua".

Trong bản cập nhật được công bố hôm 30/9, Maersk cho biết sự gián đoạn có thể sẽ dẫn đến sự chậm trễ trong vận chuyển hàng hóa, tăng chi phí và thách thức hậu cần đối với các công ty phụ thuộc vào các cảng Bờ Đông và Vùng Vịnh của Mỹ. Công ty cho biết thêm, một tranh chấp lao động kéo dài có thể làm trầm trọng thêm những gián đoạn này.

Tuy nhiên, không phải ai cũng lo ngại về sự phân nhánh kinh tế rộng lớn hơn của các cuộc đình công ở cảng của Mỹ.

Bradley Saunders, nhà kinh tế Bắc Mỹ tại Capital Economics, cho biết trong một báo cáo nghiên cứu được công bố vào cuối tháng trước rằng hành động đình công khó có thể gây ra bất kỳ sự gián đoạn kinh tế lớn nào bởi vì - mặc dù đã phủ nhận trước đó - Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ có "ít lựa chọn" nhưng để can thiệp và viện dẫn luật quay trở lại làm việc trước cuộc bầu cử tháng 11.

Biden đã nói rằng ông sẽ không sử dụng luật lao động hiện hành để buộc các công nhân công đoàn quay trở lại làm việc, điều này nằm trong quyền hạn của ông theo Đạo luật Taft-Hartley.

Được thông qua vào năm 1947, Đạo luật Taft-Hartley là bản sửa đổi luật của Mỹ điều chỉnh quan hệ lao động và hoạt động công đoàn, cho phép tổng thống Mỹ có quyền đình chỉ đình công trong "thời gian tạm dừng" 80 ngày trong trường hợp "sức khỏe hoặc an toàn quốc gia" đang gặp nguy hiểm.

Saunders cho biết vào ngày 25/9: "Những cú sốc thường xuyên đối với chuỗi cung ứng trong những năm gần đây đã khiến các nhà sản xuất phải đối mặt với rủi ro về lượng hàng tồn kho thấp hơn".

Ông nói thêm: "Do đó, có khả năng các công ty sẽ thực hiện các biện pháp phòng ngừa trong trường hợp xảy ra đình công – đặc biệt là vì khả năng này đã được ILA đưa ra trong nhiều tháng".

(Nguồn: CNBC)