Helen Brooke Taussig bác sĩ nhi khoa tài năng và đầy lòng trắc ẩn người Mỹ

Trong lịch sử y học thế giới, có những cá nhân đã làm thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nhìn nhận và điều trị bệnh tật. Helen Brooke Taussig, một bác sĩ nhi khoa tài năng và đầy lòng trắc ẩn người Mỹ, chính là một trong số đó. Bà được mệnh danh là "mẹ đẻ ngành tim mạch nhi khoa" với thành tựu vĩ đại: đồng sáng tạo phẫu thuật "Blalock-Taussig shunt", một ca phẫu thuật đã cứu sống hàng nghìn trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh trên toàn cầu.

Helen Brooke Taussig (24/5/1898 - 20/5/1986) là một bác sĩ tim mạch nhi khoa người Mỹ. Bà được coi là người sáng lập ngành tim mạch nhi khoa và cũng là người đưa ra ý tưởng về một phương pháp phẫu thuật giúp cứu sống trẻ mắc Tứ chứng Fallot

Helen Taussig sinh ra trong một gia đình danh giá, với người cha là giáo sư tại Đại học Harvard, còn mẹ là một trong những phụ nữ đầu tiên theo học tại Cao đẳng Radcliffe (ngày nay gọi là Viện Nghiên cứu Cao cấp Radcliffe) thuộc Đại học Harvard. 

Bà mắc chứng khó đọc từ nhỏ nhưng điều này không ngăn cản quyết tâm học hành của bà. Helen mong muốn học ngành Y tại Đại học Harvard nhưng bị từ chối do thời đó, Harvard không nhận phụ nữ vào chương trình cấp bằng học thuật của mình. 

Sau đó, bà theo học Trường Y thuộc Đại học Boston từ năm 1922 rồi chuyển sang Trường Y thuộc Đại học Johns Hopkins, tốt nghiệp năm 1927.

Trong thời gian hành nghề, khi Helen khoảng 30 tuổi, bà bị mất hoàn toàn thính giác. Vì vậy, bà đã phát triển một phương pháp để cảm nhận nhịp tim bệnh nhân bằng cách sử dụng tay. Dựa vào phương pháp này, bà đã nhận ra kiểu nhịp tim phổ biến của các bệnh nhân sơ sinh mắc chứng "em bé xanh" (da tái xanh do thiếu oxy). 

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống học thức, Helen Brooke Taussig ngay từ nhỏ đã thể hiện trí tuệ vượt trội và niềm đam mê với khoa học. Mặc dù phải đối mặt với nhiều rào cản xã hội và định kiến giới trong lĩnh vực y học vào đầu thế kỷ 20, bà vẫn kiên trì theo đuổi con đường nghiên cứu và điều trị. Đặc biệt, bà dành trọn tâm huyết cho những bệnh nhi mắc các dị tật tim bẩm sinh, một lĩnh vực gần như vô vọng vào thời điểm đó.

Trước những năm 1940, trẻ em sinh ra với hội chứng "em bé xanh" (blue baby syndrome), một dạng bệnh tim bẩm sinh nghiêm trọng do thiếu oxy, thường không có hy vọng sống sót. Tình trạng này khiến da các bé tím tái, cơ thể suy kiệt và tử vong sớm. Bệnh viện nhi Johns Hopkins ở Baltimore, nơi bác sĩ Taussig làm việc, trở thành nơi chứng kiến hàng ngày những ca bệnh đau lòng này.

Phẫu thuật Blalock-Taussig Shunt, kỳ tích của lòng trắc ẩn và trí tuệ

Với tầm nhìn phi thường và khả năng quan sát sắc bén, Taussig đã nhận ra rằng vấn đề của những đứa trẻ này nằm ở việc lưu lượng máu lên phổi không đủ. Bà hình dung ra một giải pháp phẫu thuật táo bạo: tạo ra một đường tắt (shunt) để chuyển hướng máu từ động mạch chủ sang động mạch phổi, từ đó tăng cường oxy hóa máu cho cơ thể.

Ý tưởng đột phá này đã được bà chia sẻ với bác sĩ phẫu thuật Alfred Blalock và kỹ thuật viên Vivien Thomas. Cùng với sự khéo léo và sáng tạo của Thomas trong việc phát triển kỹ thuật phẫu thuật trên động vật, và tài năng của Blalock trong việc thực hiện ca mổ trên người, phẫu thuật "Blalock-Taussig shunt" đã ra đời.

Ca phẫu thuật đầu tiên được thực hiện thành công vào năm 1944 trên một em bé 11 tháng tuổi tên Eileen Saxon. Kết quả ngoạn mục: màu da của bé chuyển hồng trở lại, sức khỏe cải thiện rõ rệt. Đây là một khoảnh khắc lịch sử, mở ra kỷ nguyên mới cho phẫu thuật tim mạch nhi khoa và mang lại hy vọng sống cho vô số trẻ em trên khắp thế giới.

Di sản và tầm ảnh hưởng vĩ đại

Thành tựu của Helen Brooke Taussig không chỉ dừng lại ở ca phẫu thuật đột phá. Bà còn là người đi đầu trong việc thúc đẩy ứng dụng các kỹ thuật chẩn đoán mới, đào tạo nhiều thế hệ bác sĩ tim mạch nhi khoa và vận động chính sách y tế. Bà là người phụ nữ đầu tiên được bầu làm Chủ tịch Hội Tim mạch Hoa Kỳ và nhận Huân chương Tự do Tổng thống danh hiệu dân sự cao quý nhất tại Mỹ.

Ngoài những đóng góp về chuyên môn, bà còn là một hình mẫu về sự kiên cường và lòng nhân ái. Bà đã vượt qua khuyết tật thính giác nặng để trở thành một trong những nhà khoa học và bác sĩ vĩ đại nhất thế kỷ 20, chứng minh rằng giới hạn duy nhất nằm ở trong suy nghĩ của chúng ta.

Ngày nay, phương pháp phẫu thuật "Blalock-Taussig shunt" vẫn là một kỹ thuật nền tảng trong điều trị tim bẩm sinh, mặc dù đã có nhiều cải tiến. Di sản của Helen Brooke Taussig vẫn sống mãi trong từng nhịp đập của trái tim trẻ thơ được cứu sống, trong sự phát triển không ngừng của ngành tim mạch nhi khoa, và là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai dấn thân vào con đường y học và nghiên cứu khoa học. Bà mãi mãi là biểu tượng của trí tuệ, lòng dũng cảm và tình yêu thương vô bờ bến dành cho con người.