Sáng 9/9, tại TP.HCM, Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực Việt Nam (VCCA) công bố khởi động Chương trình xét tặng các Danh hiệu Văn hoá Ẩm thực Việt Nam.

Sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, nhằm tôn vinh những cá nhân tiêu biểu đã góp phần gìn giữ, phát huy và sáng tạo giá trị ẩm thực truyền thống, đồng thời đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc nâng tầm vị thế của nghề ẩm thực và tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Ban tổ chức trả lời báo chí trong buổi khởi động Chương trình xét tặng các Danh hiệu Văn hoá Ẩm thực Việt Nam.

Theo Ban tổ chức, có 3 hạng mục quan trọng được xét tặng gồm: Nghệ nhân Văn hóa Ẩm Thực Việt Nam, Nghệ nhân Tinh hoa Văn hóa Ẩm thực Việt Nam và Nghệ nhân Quốc gia Văn hóa Ẩm thực Việt Nam.

Ngoài ra, chương trình cũng xét tặng và vinh danh 2 hạng mục khác là Đại sứ Văn hoá Ẩm thực Việt Nam và Nhà nghiên cứu Văn hoá ẩm thực Việt Nam. Trong đó, danh hiệu Đại sứ Văn hoá Ẩm thực Việt Nam dành cho những cá nhân có đóng góp nổi bật trong việc gìn giữ và quảng bá ẩm thực Việt, có uy tín chuyên môn và ảnh hưởng tích cực. Còn Nhà nghiên cứu Văn hoá Ẩm thực Việt Nam ghi nhận những người hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực nghiên cứu và truyền bá giá trị văn hoá ẩm thực Việt Nam với tư duy học thuật và phương pháp luận liên ngành.

Quang cảnh buổi họp báo công bố khởi động Chương trình xét tặng các Danh hiệu Văn hoá Ẩm thực Việt Nam.

Điểm nhấn quan trọng của chương trình là quá trình xét chọn được cam kết hoàn toàn minh bạch, phi lợi nhuận và phi thương mại. Các ứng viên hoặc đơn vị đề cử không phải nộp bất kỳ khoản phí nào trong toàn bộ quy trình. Hồ sơ sẽ được thẩm định bởi Hội đồng chuyên môn gồm các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nghệ nhân đầu ngành và đại diện các cơ quan quản lý văn hoá. 

Phát biểu tại buổi công bố, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch VCCA cho biết, việc vinh danh các danh hiệu văn hoá ẩm thực không chỉ là sự tri ân đối với những người đã dành cả đời cho bếp lửa quê hương, mà còn là bước đi chiến lược để khẳng định thương hiệu ẩm thực Việt Nam. “Đây là nguồn động lực mạnh mẽ để đưa tinh hoa ẩm thực của chúng ta ra thế giới, song hành cùng mục tiêu đưa Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu về văn hoá và du lịch ẩm thực.”, ông Kỳ khẳng định.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Theo Chủ tịch VCCA, chương trình không chỉ dừng lại ở việc trao danh hiệu, mà còn là cơ sở để xây dựng hệ thống dữ liệu về nghệ nhân, chuyên gia, nhà nghiên cứu ẩm thực; thúc đẩy hoạt động đào tạo, truyền nghề cho thế hệ trẻ; tạo cơ hội để nghệ nhân tham gia vào các sự kiện ẩm thực trong nước và quốc tế.

Ông Lã Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực Việt Nam.

Thông qua chương trình, VCCA kỳ vọng tạo được sự quan tâm sâu rộng của cộng đồng, khuyến khích xã hội nhìn nhận đúng đắn về nghề ẩm thực, một nghề mang tính nghệ thuật cao, đồng thời đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế, du lịch và bản sắc văn hoá Việt Nam. Bên cạnh đó, chương trình cũng mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, quảng bá ẩm thực Việt tại các hội chợ, festival, diễn đàn văn hoá - du lịch toàn cầu.

Với định hướng tổ chức thường niên, chương trình Xét tặng các Danh hiệu Văn hóa Ẩm thực Việt Nam sẽ từng bước hình thành truyền thống vinh danh bền vững, đưa nghề ẩm thực ngang tầm với các loại hình nghệ thuật khác trong đời sống văn hóa dân tộc. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để tiến tới xây dựng Giải thưởng Ẩm thực Quốc gia, qua đó nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ ẩm thực thế giới.

Nghệ nhân Hồ Đắc Thiếu Anh phát biểu trong buổi lễ.

Chương trình xét tặng được chia thành hai đợt. Từ nay đến tháng 11/2025 là đợt xét danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam; sau đó, từ tháng 11 trở đi sẽ tiếp tục xét tặng hai danh hiệu còn lại: Nhà nghiên cứu Văn hóa Ẩm thực Việt Nam và Đại sứ Văn hóa Ẩm thực Việt Nam.

Thời gian tiếp nhận hồ sơ, lấy ý kiến cộng đồng, thẩm định và chấm điểm cho đợt đầu tiên diễn ra từ 10/8 đến 30/10/2025. Lễ vinh danh Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam dự kiến tổ chức vào tháng 11/2025.

Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực Việt Nam (VCCA) được thành lập theo Quyết định 1366/QĐ-BNV của Bộ Nội vụ, là hiệp hội cấp quốc gia trực thuộc sự quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ và Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Với chức năng tập hợp, đại diện và phát huy sức mạnh của các nghệ nhân, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực ẩm thực, VCCA là tổ chức duy nhất có cơ sở pháp lý, uy tín chuyên môn và mạng lưới rộng khắp để triển khai các chương trình mang tính quốc gia về văn hoá ẩm thực.

Trong nhiều năm qua, VCCA đã khẳng định vai trò tiên phong trong công tác bảo tồn và phát triển ẩm thực Việt Nam thông qua các hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, xuất bản, tổ chức sự kiện, đào tạo, xúc tiến thương mại và quảng bá quốc tế.