LGBTIQAP và sự đa dạng của giới và tính dục

Chúng mình thường hay đặt bản thân mình và người khác vào một trong hai cái hộp mang tên "nam" và "nữ".

Nam thì có "trym", thích gái, mặc quần, cắt tóc ngắn, không son phấn, uống rượu bia, chém gió. Nữ thì có "bím", thích giai (hoặc để yên cho giai thích), mặc váy (nếu không bao giờ mặc váy thì cũng phải mặc quần áo màu mè bánh bèo điệu điệu tí), chăm lo nhà cửa, phục vụ người khác, tỏ ra ngu ngơ hơn chồng. Thực tế xã hội thú vị hơn như thế rất nhiều.

LGBTIQAP là gì?

Hình minh họa dưới đây cho thấy rõ về giới và tính dục của mỗi người có 4 chiều cạnh và có thể được sắp xếp theo các tổ hợp khác nhau.

Giới và tính dục của con người
Giới và tính dục của con người

1. Giới tính sinh học. Nôm na giản đơn trần tục là có trym hay có bím, và có bộ nhiễm sắc thể phù hợp với bộ phận sinh dục.

2. Bản dạng giới. Nôm na là từ trong tâm can cảm nhận mình là nam hay nữ. 3. Xu hướng tính dục. Nôm na là yêu/ham muốn tình dục với người thuộc giới tính nào.

4. Thể hiện giới. Nôm na là biểu hiện bên ngoài theo các chuẩn mực về giới trong xã hội mà người đó đang sống.

Gần đây mọi người hay thấy cụm từ LGBT, hay còn mở rộng ra LGBTIQAP... Vậy những chữ viết tắt này có nghĩa là gì?

L = Lesbian: đồng tính nữ. Người có bản dạng giới là nữ, và yêu nữ.

G = Gay: đồng tính nam. Người có bản dạng giới là nam, và yêu nam.

B = Bi-sexual: song tính. Người có giới tính sinh học và bản dạng giới là nam hoặc nữ, và yêu cả nam và nữ.

T = Transgender: chuyển giới. Người có bản dạng giới ngược với giới tính sinh học. Người có giới tính sinh học là nam cảm nhận rằng mình là nữ, người có giới tính sinh học là nữ cảm nhận mình làm nam. Những chuyển giới có thể mong muốn thực hiện can thiệp y học (dùng hóc-môn hoặc phẫu thuật) để chuyển đổi giới tính (trans-sexual) hoặc không. Những người này cũng có thể yêu người cùng hoặc khác giới tính sinh học.

I = Intersex: xuyên giới. Người có giới tính sinh học không rõ ràng, bộ phận sinh dục hoặc bộ nhiễm sắc thể không hoàn toàn thuộc về giới tính sinh học nam hoặc nữ.

Q =Queer: không định giới. Người có giới tính sinh học rõ ràng nhưng bản dạng giới không hoàn toàn thuộc về một giới tính nam hoặc nữ.

A = Asexual: vô tính. Người có giới tính sinh học rõ ràng nhưng không có ham muốn tình dục với ai.

P = Pansexual: toàn tính. Người có giới tính sinh học và bản dạng giới rõ ràng và yêu người có bất kỳ giới tính sinh học, bản dạng giới hoặc xu hướng tính dục nào, mỗi người không nhất thiết chỉ thuộc về một nhóm, hay chỉ tương đương với một chữ viết tắt trong cụm LGBTIQAP này.

Một người có giới tính sinh học là nam có thể có bản dạng giới là nữ và xu hướng tính dục là đồng giới. Như vậy, người này đã thuộc về hai nhóm: Chuyển giới và Đồng tính nữ.

Cặp đôi Sebastion và Angel Sparks ở Mỹ là một ví dụ về sự đa dạng của giới và tính dục. Sebastion sinh ra với giới tính nữ, nhưng bản dạng giới là nam.

Cặp đôi Sebastion và Angel Sparks
Cặp đôi Sebastion và Angel Sparks

Angel sinh ra là nam, với bản dạng giới là nữ. Hai người yêu nhau, kết hôn và quyết định có con. Để có con, Sebastion ngừng dùng hóc-môn nam và Angel ngừng dùng hóc-môn nữ một thời gian, có thai theo phương pháp truyền thống, và "chàng" Sebastion sinh ra cậu con trai kháu khỉnh.

Sau khi sinh con, Sebastion thực hiện phẫu thuật cắt bỏ vú, dùng lại hóc-môn nam, vì bạn ấy muốn con trai thấy mình là một người đàn ông.

Có nhiều người hỏi mình là làm sao để "chữa" cho những người không theo khuôn mẫu giới và tính dục thông thường. Thiết nghĩ, làm sao mà phải chữa. Điều quan trọng nhất trong cuộc đời của mỗi con người là được hạnh phúc. Được sống đúng với con người mình, mặc thứ đồ làm cho mình cảm thấy vui thích, yêu người làm cho mình rung động, làm tình với người mình ham muốn là một phần quan trọng của hạnh phúc.

Bố mẹ, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và những người xung quanh nếu không tạo điều kiện thì cũng đừng làm vật cản cho việc mưu cầu hạnh phúc của họ.

Bổ sung thêm chút xíu nữa là thời gian gần đây, trong phần chữ ký dưới email của một số bạn thuộc cộng đồng LGBTIQAP có thêm phần "Preferred pronoun" - "Đại từ nhân xưng mong muốn", có thể là He/him (Anh), She/her (Chị) hoặc They/them (Họ). Có người muốn được dùng đại từ nhân xưng ngôi thứ ba số nhiều (Họ) vì bạn coi việc phân biệt người ta theo giới tính là điều không chấp nhận được.

Chính vì vậy, hãy nhớ tên các bạn và gọi bằng tên khi cần nhắc tới vì sợ gọi không đúng sẽ có thể làm các bạn buồn.

Bs Khuất Thị Hải Oanh

Nhạc sĩ Giáng Son: 'Với âm nhạc, tôi không cần phải che giấu con người mình…'

Nhạc sĩ Giáng Son: 'Với âm nhạc, tôi không cần phải che giấu con người mình…'

Dịu dàng và luôn tràn ngập nữ tính, với âm nhạc của mình, Giáng Son đã tô lên một màu sắc đầy quyến rũ vào bức tranh âm nhạc đương đại