Theo một nghiên cứu mới trên chuột được công bố tháng 8 vừa qua, não có thể tạo ra nhiều bản sao ký ức từ đó điều chỉnh cách ký ức thay đổi theo thời gian. Nghiên cứu này được đăng trên tạp chí Science.

Những bản sao này được mã hóa bởi các nhóm tế bào thần kinh khác nhau ở vùng hồi hải mã (hippocampus - Hồi hải mã là một phần của não nằm ở thùy thái dương), vùng não quan trọng liên quan đến trí nhớ. Các bản sao khác nhau về thời điểm chúng được tạo, thời gian tồn tại và mức độ sửa đổi của chúng theo thời gian.

Ảnh minh họa

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, khi chuột mã hóa những ký ức mới, trước tiên chúng tạo ra cái gọi là tế bào thần kinh sinh ra sớm. Những tế bào thần kinh này chịu trách nhiệm lưu trữ một bản sao dài hạn của ký ức mà ban đầu là ký ức yếu nhưng dần trở nên mạnh hơn theo thời gian.

Các tế bào thần kinh trung gian có tính ổn định, sau đó là các tế bào thần kinh sinh ra muộn là những tế bào mà ngay từ đầu mã hóa các bản sao ký ức rất mạnh nhưng dần mất theo thời gian.

Theo đồng tác giả nghiên cứu Flavio Donato tại Đại học Basel ở Thụy Sĩ, các ba nhóm tế bào thần kinh này hoạt động trong các khoảng thời gian khác nhau có thể giúp giải thích cách não điều chỉnh ký ức theo thời gian như thế nào.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa biết chính xác các tế bào thần kinh này tương tác với nhau như thế nào để tạo điều kiện thuận lợi cho việc này. Hiện tượng này nếu xảy ra ở người có thể giúp dẫn đến các sự phát triển các liệu pháp mới cho các chứng rối loạn cụ thể. 

Không chỉ vậy, ký ức được lưu trữ bởi các tế bào thần kinh sinh ra muộn có tính dẻo dai hơn, linh hoạt hơn so với ký ức của các tế bào thần kinh sinh ra sớm. Điều này cho thấy rằng khi bắt đầu hình thành trí nhớ - khi các tế bào thần kinh sinh ra sớm thống trị - thông tin được lưu trữ vẫn khá ổn định theo thời gian, trong khi những ký ức được lưu trữ sau này dễ bị biến đổi bởi thông tin mới.