Trong tháng này, Nhã Nam hân hạnh giới thiệu đến quý báo, quý bạn đọc loạt tác phẩm nổi bật với đa dạng thể loại: từ tiểu thuyết đầy kịch tính của những bậc thầy văn chương Oe Kenzaburo, Tàn Tuyết cho đến những tư liệu quý báu về văn hóa, nghệ thuật; cũng như những nghiên cứu khoa học bổ ích cho trí tuệ, cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. 

1. TIẾNG THÉT CÂM LẶNG – OE KENZABURO

Tiếng thét câm lặng là tác phẩm tiêu biểu, cũng là một trong năm tác phẩm được dẫn chứng cho giải Nobel Văn chương năm 1994 của nhà văn Oe Kenzaburo.

Là một trong những nhân vật kiệt xuất của nền văn học Nhật Bản, Oe Kenzaburo là tác giả của hơn 20 tiểu thuyết và nhiều tập truyện được dịch và phát hành rộng rãi trên toàn thế giới. Trong suốt sự nghiệp, mỗi tác phẩm của ông là sự khám phá một cách trực diện vào các chủ đề phức tạp và gây tranh cãi. Những câu chuyện của ông thường đề cập đến lịch sử đầy biến động của Nhật Bản, các vấn đề như Thế chiến thứ hai hay cuộc khủng hoảng bản sắc sau chiến tranh của đất nước. Chưa dừng lại ở đó, các tác phẩm của Oe Kenzaburo cũng thường đi sâu vào các chủ đề cá nhân, được lấy cảm hứng từ trải nghiệm của chính ông với tư cách là cha của một đứa con khuyết tật.

Tiếng thét câm lặng có thể xem là một cái nhìn sâu sắc vào sự thay đổi văn hóa và xã hội của Nhật Bản trong thời kỳ chuyển giao văn hóa. Mặc dù có nền văn hóa và lịch sử làm nền tảng, tác phẩm không ngần ngại khám phá những chủ đề phức tạp như tình bạn, tình yêu và mối quan hệ giữa con người.

Sau những cú sốc tinh thần dồn dập: đứa con mới chào đời bị thiểu năng trí tuệ, vợ sa vào nghiện rượu để khỏa lấp nỗi buồn, bạn thân tự tử theo một cách vô cùng ám ảnh, Nedokoro Mitsusaburo cùng với người em trai Takashi trở lại ngôi làng thời thơ ấu, nơi bí mật gia đình và các sự kiện trong quá khứ bắt đầu lay chuyển cuộc sống của họ. Hai anh em đối mặt với bóng tối của riêng mình và gánh nặng của lịch sử gia đình, dẫn đến một kết cục bi thảm.

2. TUỔI GIÀ RỰC RỠ – DANIEL J. LEVITIN

Ai rồi cũng già đi…

Trong thời hiện đại, việc đối mặt với quá trình lão hóa không chỉ là một thách thức của từng cá nhân mà còn là một vấn đề xã hội to lớn. Tuy nhiên, tác giả danh tiếng Daniel J. Levitin cho rằng tuổi già vẫn tồn tại những cơ hội và tiềm năng ẩn giấu.

Tuổi già rực rỡ không chỉ là một cuốn sách nghiên cứu chuyên sâu về quá trình lão hóa mà còn là một nguồn cảm hứng mạnh mẽ để chúng ta đối mặt với tuổi già một cách tích cực và hiệu quả.

Có phải tuổi già luôn đồng nghĩa với suy tàn? Hay đó là một giai đoạn phát triển độc đáo mang những nhu cầu và lợi thế riêng. Sử dụng kiến thức khoa học thần kinh, tâm lý học nhân cách, Daniel J. Levitin chỉ ra rằng chúng ta có thể chạm tới tuổi già bằng phiên bản tốt nhất của chính mình, có thể hoạch định trước những phương án phòng vệ cho các tác động bất lợi của tuổi già, có thể nhờ lối sống lành mạnh, kiến thức về khoa học não bộ, y học, tâm lý học để già đi theo cách mà chúng ta muốn.

Tuổi già có thể được coi như một giai đoạn chín muồi, một sự trỗi dậy về sức sống, không phải bằng cách đuổi theo những gì đã có ở thời trẻ trung, mà là bằng cách giữ lấy những món quà mà thời gian mang tặng. Bộ não già nua có thể xử lý thông tin chậm hơn nhưng lại có thể, bằng trực giác, tổng hợp thông tin trọn đời và đưa ra quyết định khôn ngoan hơn dựa trên nhiều thập kỷ học hỏi từ những sai lầm. Người già cũng ít sợ hãi về tai họa hơn bởi đã từng đối mặt và học cách vượt qua một vài điều trong quá khứ. Điều đó không đồng nghĩa với việc họ muốn chết, nhưng họ không còn sợ hãi nó nữa. Họ đã sống một cuộc đời trọn vẹn và đón nhận mỗi ngày mới như một cơ hội cho những trải nghiệm mới.

Trong cuốn sách này, Levitin đưa ra các nghiên cứu khoa học gần nhất về sự lão hóa cũng như chia sẻ câu chuyện thực tế về những người đã trải qua quá trình này. Bằng nghiên cứu sâu sắc cả về khoa học lẫn tâm lý, ông đưa ra những phương pháp cụ thể để ta có thể tận dụng tối đa khả năng của mình khi lớn tuổi.

Tuổi già rực rỡ không phải là một cuốn sách về việc cố làm sao để sống lâu hơn, mà là một hành trình sâu sắc và ý nghĩa nhằm khám phá cách để chúng ta có thể tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn nhất. 

3. KHOA HỌC VỀ GIẤC NGỦ – HEATHER DARWALL-SMITH 

Các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực cảnh báo chúng ta rằng thiếu ngủ, hoặc ngủ không đúng giấc, sẽ mang đến một loạt hệ quả thảm khốc.

Thông điệp của Heather Darwall-Smith trong cuốn sách này rất đơn giản: đừng hoảng loạn!

Trong một thế giới hối hả và đầy áp lực, giấc ngủ không chỉ là một nhu cầu cơ bản mà còn là yếu tố quyết định đối với sức khỏe và tinh thần của chúng ta. Trong cuốn sách Khoa học về giấc ngủ, Heather Darwall-Smith không chỉ đưa ra cái nhìn sâu sắc về giấc ngủ mà còn mở ra cánh cửa của hiểu biết để khám phá thế giới kỳ diệu của nó. Heather khuyến khích chúng ta tìm ra những thay đổi có thể thực hiện trong lối sống để khiến đồng hồ sinh học hoạt động đúng nhịp, giúp chúng ta dễ dàng chìm vào giấc ngủ.

Trên cơ sở nghiên cứu khoa học và sự hiểu biết sâu rộng về hệ thống thần kinh, Heather Darwall-Smith đã viết nên một tác phẩm độc đáo và phong phú về giấc ngủ. Từ cơ chế hoạt động của não bộ, cách não xử lý thông tin trong giấc ngủ đến tác động của giấc mơ trong quá trình tái tạo cơ thể và tinh thần, cuốn sách này là một nguồn tài nguyên toàn diện về một chủ đề mà ai cũng cần quan tâm.

Khoa học về giấc ngủ mang đến câu trả lời chuyên sâu cho các câu hỏi về những khó khăn liên quan đến giấc ngủ và phơi bày những ngộ nhận và xu hướng nhất thời về giấc ngủ bằng cách tiếp cận từ góc độ khoa học thường thức mà ai cũng có thể hiểu được như: Thiếu ngủ có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nhỏ không? Tại sao đứa con tuổi vị thành niên của tôi thi thoảng lại ngủ gật ban ngày? Càng già thì ta càng khó ngủ phải không? Tại sao tôi nghiến răng, mộng du, nói, bị bóng đè… trong khi ngủ? Chăn ga gối đệm, quần áo ngủ, âm nhạc và không gian xung quanh nói chung có giúp cải thiện giấc ngủ của tôi không?...

Khoa học về giấc ngủ không chỉ là một cuốn sách dành cho các nhà khoa học và nhà nghiên cứu, mà còn là một nguồn thông tin đáng giá cho bất kỳ bạn đọc nào quan tâm đến sức khỏe và hạnh phúc. Darwall-Smith không chỉ giải thích các khái niệm khoa học phức tạp một cách dễ hiểu, mà còn chia sẻ những lời khuyên và kỹ thuật thực tiễn để cải thiện chất lượng giấc ngủ.  

4. TIỂU LUẬN VỀ NGHỆ THUẬT AN NAM – LOUIS BEZACIER

Một tư liệu quý báu không chỉ dành cho những người yêu nghệ thuật mà còn cho những ai quan tâm đến văn hóa và lịch sử Việt Nam. Tiểu luận về nghệ thuật An Nam là một tư liệu quan trọng, được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1944 và được dịch ra nhiều thứ tiếng. Sách cung cấp một cái nhìn toàn diện và có hệ thống về nghệ thuật Việt Nam từ thời tiền sử đến hiện đại.

Louis Bezacier (1906-1966), theo học trường Mỹ thuật Paris từ năm 1926, là một trong số ít học giả đặt những viên gạch đầu tiên cho nghiên cứu lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Tác giả của Tiểu luận về nghệ thuật An Nam tự nhận thức rằng công việc mà ông làm là nhặt nhạnh từng hạt ngọc, so sánh, đối chiếu, giám định, khảo tả, và phân tích, rồi tổng hợp lại để tạo nên chuỗi vòng nghệ thuật An Nam.

Tiểu luận về nghệ thuật An Nam tập hợp bảy bài nói chuyện vào một tập sách kèm hình chiếu được thực hiện ở bảo tàng Louis Finot (hiện là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Hà Nội), dưới sự bảo trợ của Hội Những người bạn của Viện Viễn Đông Bác cổ. Những tóm tắt hay trích dẫn đã được đăng trên tạp chí Les Cahiers de l' Ecole Francaise. Qua những bài tiểu luận này, độc giả sẽ thấy không phải một bài giảng hay một khái lược về nghệ thuật An Nam, mà cả một số ý kiến chung về cái nền nghệ thuật từng đôi khi và vẫn đang bị chê bai ấy.

Louis Bezacier muốn thông qua những trang sách này để chỉ ra rằng nghệ thuật ấy xứng đáng hơn thế. Đây là mục tiêu chung: cố gắng nhận thức và hiểu rõ về nghệ thuật An Nam; nghiên cứu không chỉ nguồn gốc và sự phát triển của nó, mà khai thông cả những ảnh hưởng mà nó tiếp nhận - những ảnh hưởng đa dạng và không chỉ từ Trung Quốc như người ta vẫn thường tin.

Tiểu luận về nghệ thuật An Nam còn là một hành trình khám phá văn hóa và tinh thần của dân tộc Việt Nam. Bằng cách kết hợp những nghiên cứu chuyên sâu với cảm nhận tinh tế và sự đam mê với nghệ thuật của Louis Bezacier, cuốn sách này mở ra một cánh cửa mới cho người đọc hiểu biết thêm về vẻ đẹp và giá trị của nghệ thuật. 

5. PHỐ NGŨ HƯƠNG – TÀN TUYẾT 

Tàn Tuyết là nhà văn Trung Quốc đương đại được dịch sang tiếng nước ngoài nhiều bậc nhất những năm gần đây. Văn chương Tàn Tuyết rất khó tiếp cận, ngay cả khi số tác phẩm dịch của bà ngày càng tăng lên. Phố Ngũ Hương là tác phẩm thứ hai của bà do Nhã Nam phát hành.

Với Phố Ngũ Hương, Tàn Tuyết tiếp tục tạo ra một thế giới phong phú, đa chiều, nơi mà những câu chuyện của những nhân vật bình thường trở nên lớn lao và đầy ý nghĩa. Với ngôn ngữ tinh tế và nhạy cảm, Tàn Tuyết khám phá những khía cạnh tinh tế của tình yêu, đau khổ và hy vọng để tạo ra một tác phẩm văn học đầy sức nặng.

Phố Ngũ Hương kể về một “mối gian tình” xảy ra tại phố Ngũ Hương, với nhân vật chính là cô X bí ẩn. Trong thế giới vốn tồn tại những hiện thực lẫn ảo tưởng, cô X này có thể rất già cũng có thể còn trẻ, có thể mang sức mạnh huyền bí cũng có thể chỉ vờ vịt mê tín dị đoan, vô cùng mơ hồ và phức tạp. Nhưng tình tiết vụ tằng tịu chỉ là thứ yếu so với những màn thảo luận và suy luận đặc sắc, diễn thuyết và suy đoán hùng hồn, cùng những diễn dịch và quy nạp dường như đầy nghiêm túc tỉ mỉ của quần chúng nơi đây.

Bằng giọng điệu châm biếm và giễu nhại, Tàn Tuyết không chỉ bàn tới ở tiểu thuyết này “tâm lý tình dục” của người Trung Quốc, mà phản ánh đủ mọi tâm lý hỗn độn cũng như phơi bày muôn trạng góc tối tâm hồn của con người. Nhà văn không bỏ qua cho bất kỳ loại người nào, bất kỳ quan niệm nào, bất kỳ lý luận nào, ngay cả phê bình nghệ thuật cũng không ngoại lệ. Như tờ The New York Times nhận xét, “Tàn Tuyết tạo ra một thứ ngôn ngữ mới mẻ và mang tính biểu tượng từ một thế giới dường như đã mắc bệnh nan y”. 

6. ĐỐM XANH MỜ – CARL SAGAN 

Khám phá vũ trụ bao la và sự hiện diện nhỏ bé của chúng ta trong tác phẩm mới nhất của Carl Sagan do Nhã Nam phát hành – Đốm xanh mờ. Trong cuốn sách này, Carl Sagan không chỉ giải thích về những điều kỳ diệu và phức tạp của vũ trụ mà còn đặt câu hỏi về vai trò của con người và Trái Đất trong không gian vô tận.

Đốm xanh mờ là bức ảnh chụp Trái Đất vào ngày 14 tháng 2 năm 1990 bởi tàu Voyager 1 của NASA ở khoảng cách 6 tỷ km tính từ Mặt Trời. Trong bức ảnh mang tính biểu tượng đó, kích thước biểu kiến của Trái Đất chỉ khoảng 1 pixel. Hành tinh xanh của chúng ta trông chỉ như một đốm nhỏ nhoi cô đơn trong không gian mênh mông vô tận, chính điều này đã truyền cảm hứng cho Carl Sagan viết cuốn sách cùng tên.

Xuyên suốt Đốm xanh mờ, Carl Sagan xem xét những tuyên bố phổ biến được đưa ra trong toàn bộ lịch sử loài người, rằng thế giới và loài của chúng ta là duy nhất, thậm chí là trung tâm và mục đích của Vũ Trụ. Cùng với đó, từ những khám phá về Hệ Mặt Trời mới nhất, tác giả hình dung về tương lai dài hạn của con người trong không gian, về những thế giới khác và những gì đang chờ đợi con người ở đó và chúng nói lên điều gì về bản thân chúng ta, và liệu có hợp lý để rời bỏ Trái Đất hay không, hay chúng ta vẫn có thể giải quyết được những vấn đề cấp bách mà loài người đang phải đối mặt. Ngay cả khi tiếng gọi của con đường rộng mở bị tắt lặng trong thời đại ngày nay, yếu tố trung tâm của tương lai loài người vẫn còn nằm ở xa ngoài Trái Đất như thế nào, chúng ta vẫn có thể lạc quan vào tương lai của mình trong không gian.

Cuốn sách này không chỉ là một tác phẩm khoa học, mà còn là một tác phẩm văn học nghệ thuật, với ngôn ngữ sâu sắc, trí tưởng tượng phong phú và tràn ngập thi tính của Carl Sagan. Ông mô tả về vũ trụ bằng cách mà chỉ một nhà văn tài ba như ông mới có thể làm được, khả năng này đã mang đến một tác phẩm văn học mang tính khoa học, triết học và chứa đựng sức mạnh tinh thần lớn lao.