Ảnh minh họa: AI

Trong nhịp sống hối hả hiện đại, việc tận dụng thức ăn thừa để tiết kiệm thời gian và chi phí là thói quen phổ biến của nhiều gia đình Việt. Tuy nhiên, ẩn sau sự tiện lợi đó là những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe nếu chúng ta không nắm rõ những nguyên tắc "vàng" trong việc bảo quản và hâm nóng thực phẩm. Đặc biệt, có những món ăn tuyệt đối không nên "tái sinh" trên mâm cơm, bởi quá trình hâm lại không chỉ làm mất đi giá trị dinh dưỡng mà còn sản sinh ra các chất độc hại, đe dọa trực tiếp đến an toàn thực phẩm và sức khỏe của cả gia đình.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, một số loại thực phẩm khi đã nấu chín và để nguội, việc hâm nóng lại có thể gây ra những phản ứng hóa học không mong muốn, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi hoặc làm biến đổi chất dinh dưỡng thành các hợp chất có hại. Dưới đây là những "lằn ranh đỏ" mà các bà nội trợ cần đặc biệt lưu ý:

Cơm: Tưởng chừng vô hại nhưng cơm sau khi nấu chín và để ở nhiệt độ phòng có thể sản sinh ra bào tử của vi khuẩn Bacillus cereus. Quá trình hâm nóng có thể tiêu diệt vi khuẩn, nhưng các bào tử này có khả năng kháng nhiệt và vẫn có thể phát triển, gây ra các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như nôn mửa và tiêu chảy. Tốt nhất, cơm chỉ nên nấu đủ ăn trong một bữa, hoặc nếu còn thừa cần bảo quản lạnh đúng cách và không nên hâm lại quá một lần.

Trứng đã luộc hoặc chiên: Trứng là nguồn protein dồi dào, nhưng việc hâm nóng trứng đã chín kỹ có thể khiến protein bị biến đổi cấu trúc, trở nên khó tiêu hóa và thậm chí gây hại cho hệ tiêu hóa. Đặc biệt, trứng bác hoặc trứng chiên để nguội thường có nguy cơ nhiễm khuẩn cao hơn.

Thịt gà: Tương tự như trứng, protein trong thịt gà cũng dễ bị biến đổi khi hâm nóng nhiều lần. Ngoài ra, thịt gà là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn. Việc hâm nóng không đúng cách có thể không tiêu diệt hết vi khuẩn, làm tăng nguy cơ ngộ độc.

Các loại rau lá xanh (rau chân vịt, cải xoăn, cần tây...): Những loại rau này chứa hàm lượng nitrat cao. Khi nấu chín và để nguội, nitrat có thể chuyển hóa thành nitrit một chất có thể gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là trẻ nhỏ, do làm giảm khả năng vận chuyển oxy trong máu. Việc hâm nóng lại càng đẩy nhanh quá trình chuyển hóa này.

Nấm: Nấm là thực phẩm bổ dưỡng nhưng cũng rất nhạy cảm. Việc hâm nóng nấm đã nấu chín có thể làm thay đổi thành phần protein, gây khó tiêu, đầy bụng, thậm chí ngộ độc. Tốt nhất nên ăn nấm ngay sau khi chế biến.

Hải sản (tôm, cua, cá...): Hải sản là nguồn protein và khoáng chất quý giá, nhưng cũng dễ bị nhiễm khuẩn và ôi thiu. Việc hâm nóng lại hải sản không chỉ làm mất đi hương vị tươi ngon mà còn có thể tạo ra các độc tố gây hại cho gan và thận.

Để đảm bảo an toàn thực phẩm và sức khỏe cho cả gia đình, các chuyên gia khuyến cáo nên tuân thủ những nguyên tắc sau:

Nấu vừa đủ: Lên kế hoạch bữa ăn hợp lý và nấu lượng thức ăn vừa đủ cho một bữa để tránh tình trạng thừa mứa phải hâm lại.

Bảo quản đúng cách: Nếu còn thức ăn thừa, hãy để nguội hoàn toàn rồi cho vào hộp kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh ở nhiệt độ dưới 5°C trong vòng tối đa 1–2 ngày.

Hâm nóng an toàn: Khi hâm nóng lại thức ăn, đảm bảo nhiệt độ đạt trên 70°C trong ít nhất 2 phút để tiêu diệt vi khuẩn. Chỉ nên hâm nóng một lần.

Ưu tiên ăn ngay: Những thực phẩm dễ sinh độc tố khi hâm nóng như hải sản, nấm, rau lá xanh... tốt nhất nên ăn ngay sau khi chế biến.

Quan sát kỹ: Trước khi ăn lại đồ hâm nóng, hãy kiểm tra kỹ màu sắc, mùi vị. Nếu có bất kỳ dấu hiệu lạ nào, tuyệt đối không nên tiếp tục sử dụng.

Trong bối cảnh vấn đề an toàn thực phẩm luôn được đặt lên hàng đầu, việc trang bị kiến thức về những món ăn không nên hâm lại là vô cùng quan trọng. Hãy là những người tiêu dùng thông thái, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bằng những lựa chọn ăn uống an toàn và khoa học. "Ăn sạch, sống khỏe" không chỉ là một khẩu hiệu mà còn là hành động thiết thực mỗi ngày trong gian bếp của bạn.