Thủ đô Hà Nội là trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học, kinh tế của cả nước hiện có 10 triệu dân sinh sống. Đây là nơi tập trung nhiều trường đại học lớn, nhiều cơ quan nghiên cứu (trong đó có hai Viện Hàn lâm), các cơ quan Trung ương, các tổ chức quốc tế…

Cũng là nơi tập trung trên 80% cán bộ khoa học có trình độ cao (Giáo sư, Phó giáo sư, các nghiên cứu viên cao cấp…), trong đó nữ trí thức (NTT) chiếm khoảng 45%. Do vậy, trong suốt quá trình lịch sử bảo vệ, xây dựng và phát triển của đất nước nói chung và Hà Nội nói riêng, sự đóng góp của đội ngũ NTT của Thủ đô luôn được đánh giá cao. 

Họp Ban chấp hành năm 2020.

Từ sau ngày giải phóng Thủ đô cùng với sự phát triển của đất nước, đội ngũ NTT Hà Nội tăng lên đáng kể. Tên tuổi, những dấu ấn, những thành tích của họ lớn cùng năm tháng với Thủ đô, họ hiện diện trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, nghệ thuật, y tế, giáo dục…

Trong công tác lãnh đạo, quản lý điều hành, đến giảng dạy, nghiên cứu, sáng tác, chuyển giao công nghệ và chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng… các chị có mặt ở mọi nơi, từ người lao động trí tuệ bình thường đến các trọng trách cao trong xã hội.

Có chị là Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó bí thư trực, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc thành phố, Ủy viên thường vụ, Giám đốc các sở, Bí thư các quận, huyện, Hiệu trưởng các trường hay Viện trưởng các Viện nghiên cứu, Giám đốc các nhà hát, chủ các doanh nghiệp… là chủ các dự án, đề tài nghiên cứu cấp quốc gia (mà những vị trí này trước đây thường chỉ dành cho nam giới).  Nhiều chị đã được công nhận các chức danh Giáo sư, Phó giáo sư, Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú, Thầy thuốc nhân dân, Thầy thuốc ưu tú, Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú, các nghệ nhân… là các CEO mà tên tuổi đã vang tận quốc tế.

Rất nhiều chị thành đạt khi tuổi đời còn rất trẻ, điều đó thể hiện tài năng và sự nỗ lực của các chị, là những người đã được đào tạo bài bản không chỉ ở những cơ sở đào tạo có thương hiệu trong nước và quốc tế, mà đó là còn phải trải qua thực tế cạnh tranh khắc nghiệt, bình đẳng trên một sân chơi không chút ưu tiên và họ đã chiến thắng.

Và điều này nói lên rằng, đội ngũ NTT Thủ đô là khối vàng ròng của Hà Nội, vậy làm sao có thể khai thác và tận dụng được đội ngũ này, tận dụng  hết năng lực của họ góp phần xây dựng Thủ đô bền vững?

Từ chức năng hoạt động và đặc điểm của Hội là phi lợi nhuận, nên một mặt Hội tìm những nội dung vừa mang tầm vĩ mô (chính sách) nhưng lại phải rất thiết thực với thực tế cuộc sống, do vậy phương thức liên doanh, liên kết là phương thức ưu tiên, tập trung vào các mảng như:

Tư vấn, vận động chính sách, tuyên truyền phổ biến kiến thức KHCN.  Với tư cách là thành viên của Hội liên hiệp Phụ nữ TP Hà Nội, MTTQ thành phố, Liên hiệp các hội KH và KT thành phố đã đề xuất các nội dung và tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm như góp ý cho luật (Môi trường sửa đổi; các điểm cơ bản mới của Luật Lao động 2019; An toàn thực phẩm). Tổ chức nhiều hội thảo liên quan đến môi trường và sức khỏe (trong đó có sức khỏe của phụ nữ và trẻ em); Ô nhiễm không khí tại Hà Nội; Biến đổi khí hậu và giao thông; Giá điện; Amiang trắng và sức khỏe con người; Xây dựng chuỗi liên kết trong nông nghiệp…

Hội thường xuyên phổ biến kiến thức: Kỹ thuật trồng rau an toàn; Sàng lọc tim bẩm sinh; Phòng và chống Covid-19… Do phải thực hiện giãn cách xã hội, chống dịch kéo dài, nên một mặt Hội đã tuyên truyền và phát động (cả online và offline); các hội viên của Hội, các chi hội cơ sở hưởng ứng lời kêu gọi: “Toàn dân tham gia ủng hộ phòng chống dịch Covid-19” của Chính phủ và Đoàn chủ tịch Ủy ban TƯMTTQ Việt Nam” để chị em tham gia tích cực theo đúng khả năng của mình (đóng góp vật chất cho quỹ chống dịch Covid-19 tại địa bàn và nộp cho quỹ MTTQ, Hội NTT Việt Nam).

Hội đã chắt lọc những kinh nghiệm quốc tế, qua thực tế trải nghiệm của Hà Nội.  Tháng 8/2021, Hội đã có một bản kiến nghị với những nội dung về phòng, chống Covid-19 khá phù hợp gửi trực tiếp đến đồng chí Chủ tịch UBND và MTTQ TP Hà Nội.

Bản kiến nghị này đã được tiếp nhận, ghi nhận (một vài nội dung chúng tôi thấy hình như thành phố đã làm ngay như tổ chức lấy kiến các chuyên gia khoa học).

Chủ tịch Bùi Thị An chủ trì triển khai công việc của Hội.

Hội đã tích cực triển khai các hoạt động KHCN, chuyển giao công nghệ với các đề tài: “Các điểm cơ bản mới của luật Lao động năm 2019, và các quyền người lao động trong quan hệ lao động” (đề tài của Viện công nhân Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, đề tài đã được nghiệm thu và quyết toán); 

“Thực trạng hành vi dinh dưỡng, thừa cân béo phì ở người từ 15 đến 64 tuổi tại TP Hà Nội” đã thực hiện tại 6 quận, 6 huyện của Hà Nội với hơn 7.000 mẫu phẩm, đề tài đã được nghiệm thu ngày 27/11/2020, kết quả 87/100 do GS.TS Phan Thị Kim làm Chủ nhiệm.

Chuỗi liên kết 5 nhà “Nghiên cứu thực trạng hoạt động và đề xuất một số mô hình liên kết khả thi trong sản xuất, tiêu thụ rau an toàn trên địa bàn Hà Nội” do TS Phạm Thị Liên chủ trì. Đề tài đã được thực hiện bắt đầu từ đầu năm 2021. Cụ thể, dự án đã tổ chức hội thảo “Cơ sở lý luận và thực tiễn mô hình liên kết, tiêu chí đánh giá hiệu quả” với số 40 đại biểu tham gia và đã tổ chức đi thực tế tại các cơ sở ở các huyện ngoại thành. Chuẩn bị nghiệm thu giữa kỳ trong tháng 11/2021.

Ngoài ra, Hội còn phối hợp chặt chẽ với Thành hội Phụ nữ Hà Nội để hình thành ý tưởng xây dựng “Mô hình nông thôn mới kiểu mẫu Thủ đô”. Từ sáng kiến này được Thành ủy TP Hà Nội ủng hộ và sau đó đã xây dựng  thành đề án đang chờ phê duyệt.

Để đáp ứng được các hoạt động của Hội có hiệu quả, Hội đã tập hợp tất cả những ai tự nguyện chấp hành điều lệ Hội tham gia (đã nghỉ chế độ, đương chức, cá nhân, tập thể, tổ chức đang hoạt động trong các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội, xã hội-nghề nghiệp, tổ chức phi chính phủ, ở tất cả các lứa  tuổi…

Trong giai đoạn tới, Thủ đô Hà Nội có nhiều trọng trách nặng nề, vì vậy việc chuẩn bị điều kiện cho quá trình này là vô cùng quan trọng, mà trước hết là nguồn lực trí tuệ, nguồn lực con người, như Nghị quyết Đại hội 17 của Đảng bộ thành phố đã đề ra: “Phát triển nguồn nhân lực nhất là nhân lực chất lượng cao, nhân lực quản lý xã hội, quản trị kinh tế, nhân lực ngành văn hóa du lịch…

Xây dựng và phát triển hệ sinh thái sáng tạo, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thu hút trọng dụng nhân tài trong và ngoài nước, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội. Khai thác, phát huy tối đa tài nguyên chất xám, nguồn lực trí tuệ của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ… trên địa bàn thành phố”.

Và để thực hiện được nội dung này thì chắc chắn phải có sự tham gia của đội ngũ NTT Thủ đô (chiếm 45 % tổng số trí thức của Hà Nội)-những phụ nữ luôn có tinh thần trách nhiệm cao, luôn tự tin, tự trọng với tấm lòng yêu mến Thủ đô.

Bên cạnh những thuận lợi thì trước mắt cũng có vô vàn khó khăn vì cuộc chiến chống dịch còn dài, phải thực hiện phát triển kinh tế đã đặt ra rất nhiều thách thức, buộc phải có những giải pháp vừa mang tính mục tiêu nguyên tắc, nhưng lại phải rất linh hoạt thì mới thành công. Vì thế, ngoài nhiệm vụ bình thường về phát triển kinh tế, đảm bảo sự tăng trưởng của Thủ đô, thì lại phải tập trung chống dịch Covid-19.  Đây là thách thức lớn, làm sao để sản xuất trong an toàn, để an toàn tham gia sản xuất, làm thế nào để dịch không được bùng phát ở Thủ đô?

Câu hỏi này đặt ra cho tất cả mọi người trong đó có đội ngũ NTT Hà Nội. Vì vậy mục tiêu chính trong hoạt động của Hội (ngoài nhiệm vụ bình thường) cùng tham gia chống dịch với khả năng và điều kiện của  mình, thì lãnh đạo Hội phải động viên chị em trong Hội, nhất là chị em NTT ngành y tích cực động não để tham gia có hiệu quả.

Với tư cách là thành viên của Hội Liên hiệp phụ nữ TP Hà Nội, với tư cách là các nhà khoa học, các văn nghệ sĩ,… và cũng là những người bà, người vợ, người mẹ, người chị, người em trong gia đình, Hội cam kết phát huy hết năng lực, đổi mới tư duy phù hợp, vì quyền lợi chính đáng của phụ nữ nói chung và NTT nói riêng, tìm các giải pháp thích hợp với thực tiễn Việt Nam góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu kép của Thủ đô.

Đây là thời điểm cả đất nước và Thủ đô ta đang trải qua giai đoạn vô cùng khó khăn, mà trong khó khăn này thì những người phụ nữ phải gánh chịu nhiều hơn cả, nhưng với sự năng động, trí tuệ và sáng tạo của hội viên, Hội Nữ trí thức Hà Nội sẽ gặt hái được những kết quả to lớn hơn nữa.