Một nhóm các nhà khoa học Trung Quốc mới đây vừa công bố phát hiện một "siêu Trái đất" nằm cách chúng ta 2.500 năm ánh sáng, mở ra hướng đi mới trong hành trình truy tìm sự sống ngoài Hệ Mặt trời.

Theo nhóm nghiên cứu quốc tế do Đài thiên văn Vân Nam (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc), hành tinh mới này mang tên Kepler-725c, được ví như một "siêu Trái đất" với khối lượng gấp 10 lần Trái Đất và nằm trong vùng có thể có nước lỏng tồn tại.

Công trình nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Astronomy đã đánh dấu một bước tiến lớn trong nỗ lực khám phá các hành tinh có điều kiện phù hợp cho sự sống.

Hình minh họa về Kepler-725c (Từ Đài quan sát Vân Nam của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc)

Kepler-725c quay quanh ngôi sao Kepler-725, một ngôi sao dãy chính loại G, tương tự Mặt trời nhưng trẻ hơn và có hoạt động từ tính mạnh hơn đáng kể. Hành tinh này mất 207,5 ngày để hoàn thành một chu kỳ quỹ đạo, nằm trong vùng có điều kiện nhiệt độ cho phép nước tồn tại ở dạng lỏng, yếu tố cơ bản để hình thành sự sống.

Theo nhà nghiên cứu Wang Xiaobin, Kepler-725c có tuổi đời khoảng 1,6 tỷ năm. Dù trước đây NASA đã sử dụng kính viễn vọng không gian Kepler nhưng Kepler-725c vẫn “ẩn mình” khỏi tầm quan sát, cho đến khi nhóm nghiên cứu áp dụng một phương pháp hoàn toàn mới.

Bước đột phá trong hành trình tìm Trái đất mới

Từ lâu, các nhà thiên văn học vẫn chủ yếu dựa vào 2 phương pháp chính để tìm kiếm các hành tinh, đó là phương pháp quá cảnh (đo độ mờ của ánh sáng ngôi sao khi hành tinh đi qua) và phương pháp vận tốc hướng tâm (đo mức dao động nhỏ trong chuyển động của ngôi sao do ảnh hưởng hấp dẫn từ hành tinh). Tuy nhiên, cả hai phương pháp này đều gặp giới hạn khi tìm các hành tinh nhỏ và có chu kỳ quỹ đạo dài quanh các hệ sao giống Mặt trời.

Để vượt qua rào cản này, nhóm nghiên cứu đã sử dụng kỹ thuật đảo ngược biến thiên thời gian quá cảnh (TTV) nhằm đo những sai lệch nhỏ trong thời điểm hành tinh khác đi qua trước ngôi sao để suy luận sự tồn tại của hành tinh mục tiêu.

“TTV giống như quan sát tốc độ chạy của một chiếc đồng hồ để xác định xem có ai đó lặng lẽ dịch chuyển kim đồng hồ hay không", tác giả nghiên cứu Sun Leilei giải thích về phương pháp mới.

Theo ông Wang Xiaobin, TTV đặc biệt hiệu quả trong việc phát hiện các hành tinh nằm trong trạng thái cộng hưởng quỹ đạo, nơi chúng tương tác hấp dẫn với nhau, tạo ra dấu hiệu gián tiếp để phát hiện các hành tinh chưa từng được quan sát.

Phần lớn các hành tinh trong vùng có thể sinh sống được từng được tìm thấy đều quay quanh các ngôi sao lùn đỏ do chúng dễ phát hiện nhờ những tín hiệu quá cảnh rõ ràng và dao động hấp dẫn mạnh hơn. Vì vậy, việc tìm thấy Kepler-725c trong hệ sao tương tự Mặt trời là một điều hiếm thấy và đặc biệt giá trị khoa học.

Nằm cách khoảng 2.500 năm ánh sáng, tương đương 160 triệu lần khoảng cách từ Trái đất đến Mặt trời, giấc mơ di cư đến đây vẫn còn quá xa vời.

Dù vậy, với việc áp dụng thành công phương pháp TTV để phát hiện một hành tinh ngoài Hệ Mặt trời trong vùng có khả năng tồn tại sự sống, các nhà khoa học kỳ vọng sẽ sớm mở rộng khả năng xác định các hành tinh tiềm năng khác, không chỉ quanh các sao lùn đỏ mà cả những hệ sao giống Mặt trời, nơi có thể ẩn giấu những thế giới chưa từng được biết đến.