Liên quan đến sự việc 25 cuốn sách Hán Nôm cổ bị thất lạc, chiều 21/12, PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho biết, Phòng Bảo quản đã tìm thấy một trong số những cuốn sách này, đó là sách "Nam quốc địa dư chí", kí hiệu ST.49.

"Cách đây ít phút đã tìm thấy cuốn sách "Nam quốc địa dư chí" kí hiệu ST.49, mà trong danh sách tài liệu không thấy trên giá (mất, thất lạc), nhóm kiểm kê đã ghi là ST.48/3, thực chất sách này kí hiệu ST.49. Sách vẫn đang tồn tại trên giá, vừa được Phòng Bảo quản, Viện Nghiên cứu Hán Nôm xác thực chắc chắn", PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường thông tin.

Trước đó, trong thông cáo sáng 21/12, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, thời điểm sách bị thất lạc tạm thời được xác định là khoảng 5 năm trước. Tháng 3 - 4/2020, cán bộ quản lý kho sách không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá. Thời điểm phát hiện đang trong giai đoạn dịch COVID -19 diễn biến phức tạp. Đến tháng 4/2022, sau khi khôi phục điều kiện làm việc bình thường, lãnh đạo Viện cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm.

Một tài liệu Hán Nôm được số hóa để lưu trữ.  Ảnh: N.T.C

"Thông qua 3 tháng rà soát, 29 quyển sách không còn thấy trên giá. Viện tiếp tục cho rà soát, tìm thêm được 4 quyển do để sai chỗ. Như vậy tổng số sách chưa thấy trên giá (mất, hoặc thất lạc) hiện là 25 quyển. Về thác bản bia: tìm được 4 thác bản (để sai chỗ), còn 2 thác bản bị mất nhưng đã có thác bản dự bị đem ra sử dụng", thông cáo của viện Nghiên cứu Hán Nôm nêu.

Có khoảng 4.000 quyển (hơn 10% số sách gốc) bị xuống cấp hư hại như rách một vài trang, bị hỏng bìa chưa tu bổ, hoặc bị mủn, mối mọt một vài trang hoặc toàn quyển; nhóm này cần thực hiện tu bổ sớm để bảo quản lâu dài.

Ngày 30/9/2022, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã ký văn bản bàn giao kho sách cho người quản lý mới, tiến hành làm vách ngăn để chia các phân kho, thay đổi quy trình quản lý sách gốc, giao trách nhiệm quản lý kho cụ thể, tránh nguy cơ tiếp tục thất thoát tài liệu.

Ngày 15/12, Viện Nghiên cứu Hán Nôm có công văn báo cáo cấp trên về sự việc 25 cuốn sách thất lạc để xin ý kiến giải quyết.

Ngày 16/12, viện họp Hội nghị cán bộ chủ chốt và Hội đồng khoa học, trong đó có nội dung báo cáo tình hình kho sách.

Chiều 19/12, viện họp tổng kết đơn vị, trong báo cáo tổng kết đã thông báo nội dung về 25 cuốn sách.

Đại diện lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã có ý kiến chỉ đạo viện tiếp tục rà soát tìm sách, xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Thông cáo cho biết Viện Nghiên cứu Hán Nôm sẽ lập hội đồng riêng để xem xét cụ thể vấn đề này. Sự việc đang được tổ chức giải quyết.

"Đây là một sự việc đang giải quyết, công khai thông tin trong nội bộ đơn vị và báo cáo cấp trên. 25 quyển sách này đã có bản scan màu và/hoặc bản photocopy làm từ trước (tức là nội dung sách không bị mất), tuy nhiên việc tìm kiếm các cuốn sách thất lạc vẫn đang được đặt lên hàng đầu, bao gồm cả việc rà soát trên giá một lần nữa để tránh tình trạng sách bị lẫn giá.

Thời điểm sách bị thất lạc (mất, không thấy trên giá) tạm thời được xác định là khoảng 5 năm gần đây. Viện đã và đang tổ chức rà soát lại để tìm sách, xác định giá trị nội dung từng sách (qua các bản scan hoặc photocopy còn lưu), và xác định trách nhiệm liên quan", thông cáo kết luận.

Trước đó, tối 20/12, trang cá nhân của một tiến sĩ, nghiên cứu viên cao cấp thuộc phòng văn bản học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm - đăng tải thông tin về việc Viện này mất 25 cuốn sách. Trong số này có 4 cuốn Toàn Việt thi lục (do nhà bác học Lê Quý Đôn soạn) thuộc 3 bộ khác nhau và cuốn Việt âm thi tập (do nhà sử học Phan Phu Tiên biên soạn). Ngoài ra, 2 cuốn sách về địa chí là cuốn Hoàng Việt địa dư chí và Nam quốc địa dư - có nội dung viết về cương vực , lãnh thổ Việt Nam.