Cái tít có vẻ sến sẩm. Đời người với bao nỗi vui buồn để có được những niềm vui trọn vẹn cho bản thân, đương nhiên con người phải tự tìm kiếm không biết mệt mỏi mới may ra tìm thấy. Niềm vui tưởng dễ, tưởng đơn giản nhưng xin thưa, nó là một cuộc kiếm tìm khó khăn bởi chỉ có thể khẳng định được mình, trụ vững trong mọi hoàn cảnh và tự thân mới có thể có được nó. Và tôi gọi đó là hạnh phúc. Hạnh phúc chẳng hề sến sẩm tẹo nào.

Tôi vào đời khá sớm. Đất nước chiến tranh, lứa thanh niên dạo ấy hầu như tất cả đều tham gia cuộc chiến. Khoác áo lính là nghĩa vụ, cũng là niềm vui của trai trẻ trước vận mệnh Tổ quốc. Để trọn vẹn niềm vui này, nhiều người đã vĩnh viễn nằm xuống nơi chiến trường. Những người lính như tôi tham gia trận mạc xác định rõ điều ấy.

Tôi trưởng thành lên dần sau những trận đánh, những cuộc hành quân. Niềm vui sau mỗi trận đánh thấy mình và đồng đội vượt qua được cái chết. Có khi đơn giản chỉ là một điếu thuốc lá cấu đôi đồng đội dành cho nhau. Mỗi niềm vui mỗi vẻ và nhờ nó, chúng tôi vượt qua được những năm tháng gian khổ, đói khát, chết chóc, hy sinh. Khi chiến tranh kết thúc, những người lính như òa vỡ, ôm chầm lấy nhau cùng cất lên bài ca tình yêu cuộc sống, lúc ấy chính là một niềm vui lớn vô chừng, lớn hơn tất thảy.

Ảnh minh họa: Mai Kỳ

Những năm tháng hòa bình không còn súng bom nhưng lại mở ra một cuộc chiến mới. Cuộc chiến đời người. Đó là khi con người phải đối diện với chính mình, khẳng định mình trong cuộc mưu sinh nhọc nhằn. Đất nước sau chiến tranh là những năm tháng khốn khó nghèo túng. Mỗi người phải tự mình bươn chải để tồn tại. Những lúc như thế, đời người liệu có hiếm niềm vui? Xin thưa không hề, bởi nó tùy thuộc vào từng cách sống, từng tính cách của mỗi phận người. Niềm vui luôn đến với những ai biết chắt chiu, trân trọng cuộc sống.

Những năm tháng ấy, người đi ra từ cuộc chiến tranh như tôi có phần chất chưởng, vật vã hơn những người khác. Tôi bươn chải đủ nghề để rồi cuối cùng trở thành một nhà văn tầm tầm, sống bằng những đồng nhuận bút ít ỏi. Nhưng cuộc sống là cuộc sống, ai cũng phải chấp nhận số phận. Tôi cũng lấy vợ, sinh con. Vẫn biết, để lo cho chính bản thân mình đã bội phần khó khăn nhưng làm sao chúng ta có thể thoái thác nghĩa vụ, bổn phận đời người. Thiếu thốn đến mấy nhưng có ai từ chối được nụ cười con trẻ trong sáng, hồn nhiên. Tôi gọi niềm vui ấy là hạnh phúc. Hạnh phúc tột cùng.

Nghề văn phải đi, phải sống, phải thu nhận những cảnh đời, cảnh người, lớn hơn là số phận đất nước, dân tộc để viết. Trước mỗi phận người, phận đời ngòi bút của tôi luôn phải xoay trở, dằn vặt. Mỗi biến cố của đất nước, sự tồn vong đất đai biển đảo nhà văn liệu có thể thoái thác trách nhiệm. Và lúc này niềm vui chính là sự sống thật của chính bản thân. Ngòi bút, trang giấy, bàn phím, màn hình, những con chữ nói lên tâm thế và phẩm cách nhà văn. Nói có vẻ to tát nhưng sự thật là thế.

Tôi gọi nghề văn là nghề đơn giản hóa những cái phức tạp của đời sống, đời người. Một thứ nghề cặm cụi, cô độc nhốt mình với chính bản thân mình, không thể nương tựa vào ai. Một cuộc hôn nhân hạnh phúc hay bất hạnh thì nhà văn vẫn thế. Vẫn chỉ là mình anh với ngọn đèn, với căn buồng hay một góc viết. Những lúc như vậy, chỉ có thể là niềm vui là thứ để tựa vào.

Ảnh minh họa: internet.

Nói về hôn nhân, tôi không dám lạm bàn nhiều về niềm vui của nghề nghiệp dựa vào tự thân. Có không ít nhà văn thiệt thòi trong hôn nhân bởi chính thứ mình theo đuổi. Tôi biết nhiều nhà văn không hạnh phúc. Cô độc thì đã rõ nhưng tại sao lại như vậy bởi suy cho cùng, viết văn cũng là một thứ nghề bình thường như muôn nghề khác. Thật khó cắt nghĩa, chỉ có thể nói rằng khi anh tách ra khỏi những người khác trong sự âm thầm cặm cụi của nghề nghiệp thì thật khó nhận được sự thông cảm. Người luôn cô độc có những tính nết khác thường. Họ chấp nhận mọi sự để theo đuổi những gì mình muốn, mình cần.

Tôi thì sao? Tôi hài lòng với cuộc sống của mình. Hôn nhân dẫu nhiều sóng gió thì cuối cùng vẫn tồn tại. Và đó lại là một niềm vui không nhỏ của đời người. Vẫn biết ngự trị đời sống tôi là sự cô độc. Một sự cô độc của nhiều niềm vui kết tụ. Niềm vui của một người biết đủ cho mình, biết đi tìm những chân giá trị bé nhỏ cho bản thân. Có sến không khi tôi đi tìm tôi trong những niềm vui?