Trung Quốc đã thử nghiệm một tên lửa siêu thanh vào tháng 8, quay quanh trái đất trước khi hướng tới mục tiêu, bổ sung thêm một khả năng mới cho sức mạnh quân sự vốn đã khá lớn của Bắc Kinh, quan chức Mỹ cho biết.
Các quan chức Mỹ và các chuyên gia vũ khí đã suy đoán rằng chương trình tên lửa này có thể là một cách để né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ bằng hệ thống vũ trang hạt nhân.
Các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ hiện không có khả năng ngăn chặn một cuộc tấn công hạt nhân quy mô lớn, nhưng Bắc Kinh có thể lo ngại khả năng chống tên lửa của Mỹ có thể được mở rộng trong tương lai, các quan chức và chuyên gia cho biết.
Tuy nhiên, một số quan chức Mỹ nói rằng tên lửa mới có thể được sử dụng như một hệ thống phi hạt nhân có thể được sử dụng để tấn công các cảng hoặc cơ sở của Mỹ ở Thái Bình Dương. Trung Quốc cũng đang xây dựng các hầm chứa ICBM, mà các chuyên gia cho rằng sẽ rẻ hơn và chính xác hơn nhiều.
Các quan chức Mỹ và các chuyên gia vũ khí cho biết, Trung Quốc hiện có một kho vũ khí hạt nhân nhỏ với vài trăm đầu đạn. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ bày tỏ lo ngại rằng nó có thể tăng gấp đôi trong thập kỷ tới và mục tiêu cuối cùng của Bắc Kinh là đạt được sự tương đương hoặc lớn hơn nhiều so với Mỹ.
Lầu Năm Góc từ chối bình luận về vụ thử.
Một phát ngôn viên của Trung Quốc nói rằng, Trung Quốc đã tiến hành thử nghiệm định kỳ một phương tiện vũ trụ hồi đầu mùa hè. Bài kiểm tra tháng 8 đã được Financial Times đưa tin trước đó, báo cáo rằng cuộc thử nghiệm đã trượt mục tiêu hơn 20 dặm.
Robert Soofer, người từng là quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Mỹ về chính sách phòng thủ tên lửa và hạt nhân trong chính quyền Trump, cho biết: “Đây là một phần của nỗ lực nhằm đạt được sự ngang bằng về mặt quân sự trên diện rộng".
Tên lửa siêu thanh hoạt động như thế nào?
Tên lửa siêu thanh có thể bay với tốc độ gấp 5 lần tốc độ âm thanh – tương đương 6.200 km/h trong khí quyển. So với tên lửa đạn đạo liên lục địa, tên lửa này vẫn chậm hơn, nhưng hình dáng nhỏ gọn và đường bay linh hoạt cho phép nó cơ động để tới gần mục tiêu và tránh xa các hệ thống phòng thủ.
Trong khi tên lửa đạn đạo bay vào không gian với quỹ đạo hình vòng cung trước khi tiến đến mục tiêu, tên lửa siêu thanh có thể di chuyển linh hoạt ở quỹ đạo thấp hơn, khiến nó khó bị phát hiện.
Nền tảng chính của tên lửa siêu thanh là Hệ thống vũ khí tấn công từ quỹ đạo thấp (FOBS). Tên lửa này không mang đầu đạn hạt nhân hồi quyển truyền thống mà sử dụng phương tiện lướt siêu vượt âm với động năng rất lớn, giúp nó bay trong khí quyển với tốc độ cao, gây khó khăn cho các cơ chế phòng thủ truyền thống.
Ngược lại, tên lửa đạn đạo liên lục địa có thể mang nhiều đầu đạn hạt nhân bay trên tầng khí quyển nhưng không tiến vào quỹ đạo trái đất.
Cả Mỹ và Liên Xô đều nghiên cứu về FOBS trong Chiến tranh Lạnh. Liên Xô đã triển khai một hệ thống như vậy bắt đầu từ những năm 1970, nhưng sau đó loại bỏ vào giữa những năm 1980.
Tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm có nhiều lợi thế giống của FOBS, như khó bị phát hiện và rất khó xác định nơi bắt đầu một cuộc tấn công, nhưng so với FOBS, nó hoạt động ổn định hơn.
Gây nhiều lo ngại cho Mỹ
Theo giới phân tích, các vụ thử nghiệm nói trên là những động thái mới nhất trong một cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm. Bên cạnh các cường quốc quân sự, nhiều quốc gia châu Á nhỏ hơn cũng đang cố gắng phát triển những tên lửa tầm xa tiên tiến.
Vũ khí siêu thanh và FOBS gây ra nhiều lo ngại vì chúng có khả năng né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa và hệ thống cảnh báo sớm. Tuy vậy, một số chuyên gia cảnh báo không nên thổi phồng khả năng của các loại tên lửa giống như tên lửa mà Trung Quốc đã thử nghiệm vào tháng 8.
Jeffrey Lewis, nhà phân tích tại Trung tâm nghiên cứu không phổ biến vũ khí hạt nhân James Martin thuộc Viện nghiên cứu Quốc tế Middlebury cho rằng: "Trung Quốc đang sở hữu 100 tên lửa liên lục địa được trang bị đầu đạn hạt nhân có thể vươn tới lục địa Mỹ".
Ông nhấn mạnh: "Vũ khí siêu thanh là một vũ khí tuyệt vời, nhưng khái niệm về vũ khí này đã có từ lâu và hiện giờ nó mới được sử dụng như một cách thức để đánh bại hệ thống phòng thủ tên lửa”.
(Tham khảo từ WSJ)
