Một số hoạt động cứu hộ đã bị dừng lại sau các báo cáo về tình trạng cướp bóc.

Trước những câu hỏi về cách xử lý trận động đất kinh hoàng nhất ở Thổ Nhĩ Kỳ kể từ năm 1939, Tổng thống Tayyip Erdogan hứa sẽ bắt đầu xây dựng lại trong vòng vài tuần sau khi ông cho biết hàng trăm nghìn tòa nhà đã bị phá hủy.

Ở Syria, thảm họa ảnh hưởng nặng nề nhất ở vùng Tây Bắc, khu vực do phe đối lập kiểm soát, khiến nhiều người mất nhà cửa lần thứ hai sau khi phải rời bỏ ngôi nhà thứ nhất do cuộc nội chiến đang diễn ra.

Ở thành phố Antakya, miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ, những chiếc túi đựng xác nằm la liệt trên đường phố và người dân đeo khẩu trang để chống lại mùi tử thi khi tham gia cùng lực lượng cứu.

"Có sự hỗn loạn, đống đổ nát và thi thể ở khắp mọi nơi", một người trong nhóm đã làm việc suốt đêm để cố gắng tiếp cận đống đổ nát, nơi một giáo viên đại học đang đang bị mắc kẹt kêu cứu.

Tuy nhiên, đến sáng, nữ giáo viên này đã không còn lên tiếng nữa.

Ở Kahramanmaras (Thổ Nhĩ Kỳ), một địa điểm gần tâm chấn, có ít hoạt động cứu hộ hơn giữa những đống bê tông đổ nát.

Nhưng tại một tòa nhà, lực lượng cứu hộ chui qua các tấm bê tông để tiếp cận một bé gái 5 tuổi vẫn còn sống, đặt bé lên cáng, bọc trong giấy bạc trong tiếng hô vang "Chúa là vĩ đại nhất".

Chỉ một số ít người khác người được cứu sống và đưa ra ngoài vào thứ Bảy.

Hai tổ chức cứu hộ của Đức đã phải dừng công việc có báo cáo về các cuộc đụng độ giữa các nhóm người và đã có tiếng súng.

Một đội cứu hộ khác của Áo cũng phải dừng công việc tìm kiếm trong thời gian ngắn.

Gizem, một nhân viên cứu hộ đến từ tỉnh Sanliurfa phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết đã nhìn thấy những kẻ cướp bóc ở Antakya. "Chúng tôi không thể can thiệp nhiều vì hầu hết những kẻ cướp bóc đều mang theo dao", cô nói.

Cảnh sát và binh lính đã có mặt vào thứ Bảy để giữ trật tự, đồng thời hỗ trợ giao thông, cứu hộ và phân phát thực phẩm.

Thổ Nhĩ Kỳ cho biết khoảng 80.000 người đang ở trong bệnh viện, với hơn 1 triệu người ở nơi trú ẩn tạm thời.

Bên ngoài Antakya, các máy xúc hoạt động liên tục để chôn người chết trong một hố chôn tập thể.

Những ngôi mộ mới cũng bao phủ một sườn đồi bên ngoài Gaziantep, một số được đánh dấu bằng hoa hoặc cờ Thổ Nhĩ Kỳ. Một người phụ nữ khóc nức nở bên cạnh một trong những ngôi mộ trong khi một cậu bé cố gắng an ủi bà.

Những người sống sót lo sợ bệnh tật do cơ sở hạ tầng cơ bản bị phá hủy.

"Nếu mọi người không chết ở đây dưới đống đổ nát, họ sẽ chết vì vết thương, vì nhiễm trùng. Ở đây không có nhà vệ sinh. Đó là một vấn đề lớn", nhân viên cứu hộ Gizem nói.

Giám đốc cơ quan viện trợ của Liên Hợp Quốc Martin Griffiths mô tả trận động đất là sự kiện tồi tệ nhất trong 100 năm qua trong khu vực. Ông ca ngợi phản ứng của Thổ Nhĩ Kỳ, nói rằng kinh nghiệm của ông cho thấy người dân ở các vùng thảm họa luôn thất vọng trong các nỗ lực cứu trợ.

Ông dự đoán số người chết ít nhất sẽ tăng gấp đôi so với hiện tại.

Thảm họa xảy ra khi Tổng thống Erdogan chuẩn bị cho cuộc bầu cử quốc gia dự kiến vào tháng 6 và mức độ ủng hộ mà cử tri dành cho ông đang giảm trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao và đồng tiền Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc.

Ngay cả trước trận động đất, cuộc bỏ phiếu được coi là thách thức khó khăn nhất dành cho ông Erdogan trong hai thập kỷ cầm quyền. Kể từ sau thảm họa, ông đã kêu gọi đoàn kết và lên án chính trị "tiêu cực".

Người dân trong khu vực động đất và các chính trị gia đối lập đã cáo buộc chính phủ cứu trợ chậm và không đầy đủ ngay từ đầu và những người chỉ trích cho rằng quân đội, vốn đóng vai trò chính sau trận động đất năm 1999, đã không tham gia đủ nhanh.

Ông Erdogan đã thừa nhận một số vấn đề, đáng chú ý là việc viện trợ cho một khu vực, nơi các tuyến giao thông bị hư hại, nhưng cho biết tình hình sau đó đã được kiểm soát.

Các câu hỏi cũng bắt đầu được đặt ra về độ vững chắc của các tòa nhà. Các công tố viên bang ở Adana đã ra lệnh giam giữ 62 người trong cuộc điều tra về các tòa nhà bị sập, trong khi các công tố viên tìm cách bắt giữ 33 người ở Diyarbakir vì lý do tương tự, hãng thông tấn nhà nước Anadolu đưa tin.

Trận động đất mạnh 7,8 độ richter hôm thứ Hai, với một số dư chấn mạnh trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, được xếp hạng là thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng thứ 7 trên thế giới trong thế kỷ này.

Với số người chết cho đến nay là 22.327 người bên trong Thổ Nhĩ Kỳ, đây là trận động đất gây chết người nhiều nhất kể từ năm 1939 ở nước này. Hơn 3.500 người đã chết ở Syria nhưng con số thiệt hại chưa được cập nhật kể từ thứ Sáu.

Ở vùng Tây Bắc do phe đối lập nắm giữ, mọi chuyển được cho là khủng khiếp hơn đối với người dân, những người trước đó phải chạy nạn một lần do chiến tranh.

"Ngày đầu tiên chúng tôi ngủ ngoài đường. Ngày thứ hai, chúng tôi ngủ trong ô tô. Sau đó, chúng tôi ngủ ở nhà người khác", Ramadan Sleiman, 28 tuổi, người có gia đình chạy trốn khỏi miền Đông Syria đến thị trấn Jandaris, cho biết.

Tại thành phố Aleppo do chính phủ kiểm soát, người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus đã mô tả thảm họa này thật đau lòng khi ông giám sát việc phân phát hàng cứu trợ và hứa hẹn sẽ cung cấp nhiều hơn nữa.

Một chuyến hàng viện trợ của Ý dành cho các khu vực do chính phủ kiểm soát ở Syria đã cập bến Beirut, phái viên của Ý tại Damascus cho biết, trong đợt hỗ trợ đầu tiên của châu Âu dành cho Syria.

Các quốc gia phương Tây phần lớn xa lánh Tổng thống Bashar al-Assad trong cuộc chiến bắt đầu vào năm 2011.

Theo truyền thông nhà nước Syria, vùng Tây Bắc nhận được rất ít viện trợ, so với hàng chục chuyến máy bay đã đến các khu vực do chính phủ Syria nắm giữ - nhiều người trong số họ đến từ các nước Ả Rập, Nga, Iran, Ấn Độ và Bangladesh.

(Reuters)