Thông tin doanh nghiệp

Kinh tế liêu xiêu, ngân hàng vẫn lãi "khủng"

14-12-2021 08:38

Nền kinh tế ghi nhận tăng trưởng âm (giảm 6,17% so với cùng kỳ năm trước) trong khi đó, ngành ngân hàng vẫn "sống khỏe". Trong quý III, các ngân hàng chẳng những kinh doanh có lãi mà còn lãi rất lớn, tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ.

Dữ liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố cho thấy, tính đến cuối tháng 7, tăng trưởng tiền gửi của dân cư chỉ là 2,97% so với cuối năm 2020 (đạt 5,294 triệu tỷ đồng), ghi nhận mức tăng thấp nhất trong gần một thập niên trở lại đây. Theo số liệu từ SSI Research, tổng lượng tiền gửi trong nền kinh tế đạt 10,5 triệu tỷ đồng tính đến hết tháng 9, tăng 11,2% so với cùng kỳ (thấp hơn so với mức 12,6% vào năm 2020), chủ yếu là do mức tăng trưởng sụt giảm mạnh từ tiền gửi khu vực dân cư. Tăng trưởng huy động khu vực này chỉ tăng trung bình khoảng 4% trong năm 2021, giảm từ mức 7,5% vào năm 2020, khi môi trường lãi suất tiền gửi ở mức thấp trong lịch sử.

Lưu ý rằng, tốc độ tăng trưởng thấp nhưng vẫn ở trạng thái tăng chứ không giảm. Các ngân hàng vẫn liên tục đưa ra các sản phẩm mới, vẫn giữ chân người gửi tiền bằng những cách khác nhau như tung ra chứng chỉ tiền gửi hay huy động bằng trái phiếu, hay giảm phí đối với tiền gửi không kỳ hạn v.v. miễn là tiền vẫn tiếp tục chảy vào. Báo cáo ngành ngân hàng của Maybank Kim Eng cũng cho thấy, lợi nhuận trước thuế của 17 ngân hàng niêm yết trong 9 tháng đầu năm nay tăng 42,6% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 132.000 tỷ đồng. Tăng trưởng lợi nhuận trước thuế toàn ngành được duy trì ở mức cao, nhất là với những ngân hàng cổ phần, ngân hàng có vốn hóa vừa và nhỏ.

Như vậy, bức tranh tổng quan của ngành này trong thời kỳ Covid-19 hoành hành, tựu trung vẫn là… lãi lớn và lãi lớn - hoàn toàn trái ngược với những phân tích, lập luận rất "logic" kiểu như nhiều doanh nghiệp kinh doanh "ngủ đông", kế hoạch đầu tư kinh doanh đều trở nên thận trọng, cầm chừng để đối phó với dịch, nhu cầu tín dụng thu hẹp thì ngân hàng dẫu có tiền nhiều cũng không cho vay được. Chưa kể, việc cơ cấu các khoản nợ bị tác động bởi dịch kèm theo nợ quá hạn tăng mạnh đã khiến một số ngân hàng không được hạch toán lãi dự thu, kéo theo lợi nhuận bị ảnh hưởng - điều này từng xảy ra trong quý II. Thế nên, khi những con số lợi nhuận ngành được công bố trong quý III, giới quan sát bất ngờ và cố đi tìm lời giải cho hiện tượng "xô đổ lý thuyết" này. Có lý nào kinh tế tăng trưởng âm mà ngân hàng lại trải qua thời kỳ kinh doanh rực rỡ!

Chi phí tín dụng (dự báo cả năm) trung bình và tỷ lệ xóa nợ trong 9 tháng cao hơn so với mức trong nửa đầu năm, nhưng so với con số cuối quý II thì tỷ lệ nợ xấu trung bình đã tăng trong khi tỷ lệ bao nợ xấu trung bình (LLR) lại giảm vào cuối quý III. Tỷ lệ nợ xấu (NPL) bình quân tăng lên 1,64% vào cuối quý III từ mức 1,49% vào cuối quý II và 1,54% vào cuối năm 2020. Giới chuyên gia cho rằng, việc áp dụng giãn cách xã hội trên toàn quốc trong quý III không chỉ kìm hãm tăng trưởng tín dụng mà còn khiến nợ xấu tăng nhanh. Cụ thể, trong khi tổng dư nợ cho vay của 17 ngân hàng niêm yết tăng 1,4% so với quý trước, thì tổng nợ xấu của các ngân hàng này lại tăng 15,8% so với quý trước trong quý III.

Trong quý III, các ngân hàng chẳng những kinh doanh có lãi mà còn lãi rất lớn, tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ. Đầu tiên, trong "top nghìn tỷ" phải kể đến "quán quân" Vietcombank với hơn 5.700 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng 15,2% so với cùng kỳ.

Techcombank với mức lãi 5.562 tỷ đồng trong quý III nhưng tốc độ tăng trưởng lợi nhuận lên tới 40% so với cùng kỳ năm trước. MB tăng trưởng 29,3%, lãi 3.898 tỷ đồng; VietinBank lãi 3.061 tỷ đồng, tăng trưởng 5,4%.

Nhiều ngân hàng, đặc biệt là ở những ngân hàng quy mô vừa và nhỏ, cho thấy sự tăng trưởng vượt bậc so với cùng kỳ năm ngoái. Ví như TPBank ghi nhận lãi 1.387 tỷ đồng, tăng trưởng 40,2%; MSB lãi tăng 45,9%, đạt 1.009 tỷ đồng, SHB tăng trưởng 15,2%, lãi 1.869 tỷ đồng. Tuy nhiên, sức bứt phá phải kể đến NVB lãi 80 tỷ đồng, tăng 1.490% so với cùng kỳ; PGBank lãi 126 tỷ đồng, tăng 357,5%; SeABank lãi 974 tỷ đồng, tăng 110,7%.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, mức lãi của ngành ngân hàng không khỏi khiến giới kinh doanh ao ước. Tổng lợi nhuận của 10 ngân hàng top đầu ước khoảng 110.121 tỷ đồng. Trong đó, mức lãi tại Vietcombank đã là 19.311 tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ 9 tháng năm 2020. Techcombank ngay liền phía sau với lợi nhuận 17.098 tỷ đồng, tăng trưởng 59,6%.

Thực hiện Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ và chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), các ngân hàng đã đồng thuận giảm lãi suất cho vay từ ngày 15/7 đến hết năm 2021 với tổng số tiền lãi giảm cho khách hàng ước tính 20.613 tỷ đồng. Tính đến cuối tháng 10, tổng số tiền lãi đã giảm lũy kế của 16 ngân hàng thương mại (NHTM) là 15.559 tỷ đồng (đạt 75,48% cam kết). Đến cuối quý III, tổng nợ tái cơ cấu của các ngân hàng ACB, Techcombank, VIB, TPBank, Vietcombank, VPBank, BIDV, VietinBank, HDBank và MB Bank đạt 82.441 tỷ đồng (chiếm 0,8% dư nợ toàn hệ thống cuối quý III).

2021 tiếp tục là một năm khó khăn của nền kinh tế. Đương nhiên là khó khăn chung, vì sự vận hành của cỗ máy kinh tế diễn ra trong sự nhất thể, mọi bộ phận, phân đoạn đều có liên quan đến nhau. Tuy nhiên, ở một ngành rất đặc thù: "kinh doanh tiền", các ngân hàng cho thấy họ đã tận dụng rất tốt lợi thế sẵn có của mình (tiền "đẻ" ra tiền), giữ được sự vận động của tiền và không ngừng tối ưu hóa chu trình tạo ra lợi nhuận.

Tổng Hợp