Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sắp cấp room tín dụng, gói cấp bù lãi suất 40.000 tỷ đồng cùng Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội sắp được triển khai… đang là những thông tin tích cực cho sự tăng trưởng kinh tế và tăng trưởng lợi nhuận ngân hàng năm 2022.
Kinh tế phục hồi sẽ mở ra cho các ngân hàng nhiều dư địa tăng trưởng, trong đó mảng tăng trưởng đột phá được nhiều ngân hàng kỳ vọng là tín dụng bán lẻ. Đây cũng là “trận địa” mà các ngân hàng đang cạnh tranh quyết liệt. Thẻ, cho vay mua nhà, cho vay mua ô tô, cho vay tiêu dùng, bảo hiểm… đang được các ngân hàng chạy đua cạnh tranh ráo riết.
Năm 2022, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14%, điều chỉnh tùy thuộc vào tình hình thực tế. Quan điểm của cơ quan này hiện nay là nắn dòng vốn vào lĩnh vực ưu tiên, kiểm soát chặt tín dụng rủi ro. Tuy vậy, khi nhìn lại năm 2021, một lượng không nhỏ dòng tiền vẫn ồ ạt chảy vào chứng khoán, bất động sản,... Chính vì vậy, tiếp tục nắn dòng tín dụng là một trong những áp lực lớn, có tính trọng tâm, trọng điểm mà NHNN hướng mục tiêu đạt được trong năm nay.
Đặc biệt, khi Chính phủ có gói hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp, theo kỳ vọng của nhiều chuyên gia, Chính phủ và các ngân hàng sẽ rút kinh nghiệm từ bài học năm 2009 để dòng tiền đi đúng đối tượng ưu tiên, chảy vào sản xuất, thay vì chảy vào các kênh đầu cơ như chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp…
Trong bán lẻ, mảng cho vay bất động sản ngày càng được nhiều ngân hàng coi trọng. Dù NHNN chủ trương siết chặt tín dụng đầu cơ bất động sản, song lại khuyến khích tín dụng bất động sản phục vụ đời sống.
Theo đánh giá của Dragon Capital, mảng ngân hàng bán lẻ Việt Nam ngày càng được chú trọng do ở giai đoạn phát triển sơ khai, còn nhiều dư địa phát triển. Mặt khác, việc dịch chuyển sang bán lẻ cũng sẽ nâng cao biên lợi nhuận và mang lại nguồn thu nhập ổn định hơn cho ngân hàng.
Cùng lạc quan về lợi nhuận ngân hàng năm 2022, song một số chuyên gia phân tích cho rằng, triển vọng kinh doanh của các ngân hàng năm nay sẽ có sự phân hóa rõ rệt do mức độ cạnh tranh trong ngành dự báo tăng lên. Những ngân hàng có lợi thế về room tín dụng, có hệ số an toàn vốn (CAR) cao, độ bao phủ nợ xấu lớn, có mô hình hoạt động năng động, hệ sinh thái số rộng lớn… sẽ giữ được tốc độ tăng trưởng cao. Trong khi đó, những ngân hàng có nợ xấu lớn, mô hình kinh doanh chậm thay đổi… sẽ đứng trước nguy cơ thụt lùi.
Nợ xấu, chứng khoán, bất động sản: Những lưu ý cho năm 2022. Tuy nhiên, Chương trình phục hồi kinh tế của Chính phủ đã đưa ra định hướng rõ: Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí quản lý để phấn đấu giảm lãi suất cho vay tối thiểu 0,5-1% trong hai năm. Trường hợp rủi ro lạm phát tăng cao có sự điều chỉnh linh hoạt; Tiếp tục cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, miễn giảm lãi đối với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19; Điều hành tín dụng hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát. Điều tiết thanh khoản phù hợp để tạo điều kiện để tổ chức tín dụng đẩy nhanh tốc độ giải ngân cho các đối tượng thụ hưởng gói hỗ trợ lãi suất từ chương trình; Điều tiết tiền tệ hợp lý, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa để việc huy động qua phát hành trái phiếu chính phủ không làm ảnh hưởng lớn đến mặt bằng lãi suất thị trường, tiết kiệm chi phí phát hành trái phiếu chính phủ cho ngân sách.
Các yếu tố tác động đến từng kênh đầu tư (sản xuất, kinh doanh hàng hóa tiêu dùng, CPI, vàng, bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, tiền ảo,…) được nhận diện ở những góc độ khác nhau.
Giá vàng đã tăng rất cao năm 2020 (20,05%), tiếp tục tăng cao năm 2021 (8,67%), có thể sẽ tăng trong năm nay do tốc độ tăng CPI cao lên. Giá vàng thế giới tăng, song do giá trong nước cao hơn giá thế giới ở mức lớn (trên 12 triệu đồng/lượng), sẽ xuất hiện nhập khẩu vàng (hoặc nguyên liệu chế biến vàng) tăng cao hơn xuất khẩu. Theo đó, giá vàng trong nước khó tăng cao, nếu thấp hơn CPI thì bị lỗ thực, thậm chí còn bị lỗ về danh nghĩa.
Giá USD ở trong nước sau khi tăng thấp năm 2019 (0,99%), giảm liên tiếp trong 2 năm 2020 và 2021, sẽ không giảm, mà tăng lên trong năm 2022. Tỷ giá thương mại mang dấu âm 2 năm liền, năm 2022 sẽ trở lại mang dấu dương để khuyến khích xuất khẩu, xuất siêu, hạn chế nhập khẩu, nhập siêu. Gói kích cầu lớn có thể có hiệu ứng phụ làm cho lạm phát, tỷ giá VND/USD tăng.
Diễn biến trong nước cộng hưởng với giá USD trên thế giới có thể tăng sẽ làm cho giá USD ở trong nước năm 2022 tăng. Tuy nhiên, với các giải pháp của ngân hàng Nhà nước (NHNN), với bài học kinh nghiệm từ hàng chục năm trước…, thì tỷ giá tuy tăng, nhưng sẽ không tăng cao quá mức định hướng 2%. Bất động sản từ vài năm nay, ở một số địa bàn, một số phân khúc đã tăng với mức cao, nhờ thu hút một tỷ trọng không nhỏ gần 1/5 dư nợ tín dụng. Năm 2022, có thể có một phần không nhỏ từ kiều hối, từ gói kích cầu được lái vào thị trường này, sẽ làm cho một số địa bàn, một số phân khúc tiếp tục tăng.
Tuy nhiên, trừ các bất động sản phục vụ nhu cầu ở thực của người dân, thì NHNN sẽ siết chặt tín dụng vào bất động sản có tính đầu cơ, các Dự án lớn. Một số tài sản thế chấp mà một số ngân hàng thương mại nắm giữ cũng đang khó bán ra. Hơn nữa, bất động sản đòi hỏi lượng tiền lớn, tính thanh khoản thấp…, không phải ai đầu tư, đầu tư vào phân khúc nào, ở đâu cũng có lãi thực dương.
Tổng Hợp