![]() |
Xưởng sản xuất thạch đen tại Cao Bằng |
Cao Bằng, vùng đất địa đầu Tổ quốc không chỉ nổi tiếng với cảnh quan hùng vĩ và bề dày lịch sử, mà còn là cái nôi của những món ẩm thực đặc sắc, trong đó có thạch đen- món giải khát thanh mát.
Món quà của đất mẹ, hương vị tinh túy từ cây Tiên Thảo
Thạch đen Cao Bằng, hay còn được gọi là sương sáo hoặc tiên thảo, được chế biến từ cây thạch đen (Mesona chinensis Benth). Đây là loại cây thân cỏ cao khoảng 40 - 60 cm, thân có 4 cạnh, phân nhánh nhiều và tỏa ra trên mặt đất giống như cây bạc hà. Cây thạch đen là giống cây trồng ngắn ngày, chỉ mất khoảng 4 tháng là có thể thu hoạch.
Điều làm nên sự khác biệt và chất lượng vượt trội của thạch đen Cao Bằng chính là khí hậu và thổ nhưỡng đặc thù. Nhờ điều kiện tự nhiên lý tưởng, cây thạch đen được trồng tại đây cho ra lá có chất lượng tốt nhất, nhiều nhựa và hương thơm đậm đà hơn so với các địa phương khác trong tỉnh. Sau khi thu hoạch, cây được phơi khô để bảo quản, đảm bảo nguồn cung nguyên liệu ổn định cho sản xuất thạch đen quanh năm.
![]() |
Thạch đen có vị ngọt thanh mát, kết hợp với độ dai nhẹ, tạo nên một cảm giác dễ chịu khi thưởng thức |
Quá trình chế biến thạch đen đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo của người làm. Phần lá cây thạch đen sẽ được nấu nhừ, sau đó lọc lấy nước cốt. Nước cốt này được pha cùng bột năng và đường, đun sôi đến khi sánh lại và trong suốt. Mỗi công đoạn, từ khâu sơ chế nguyên liệu đến khi thành phẩm, đều được thực hiện một cách thủ công, đảm bảo giữ nguyên hương vị tự nhiên và chất lượng tốt nhất.
Nâng tầm giá trị đạt chuẩn OCOP 3 sao và tỏa sáng tại Techfest 2024
Không chỉ dừng lại ở món ăn truyền thống, thạch đen Cao Bằng đã có những bước tiến dài trong việc nâng cao chất lượng và thương hiệu. Đặc biệt, một số sản phẩm thạch đen Cao Bằng đã tự hào đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Để đạt được chứng nhận này, thạch đen đã trải qua quá trình đánh giá nghiêm ngặt về chất lượng sản phẩm, bao bì, nhãn mác, quy trình sản xuất và khả năng truy xuất nguồn gốc. Sản phẩm đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng nguyên liệu tự nhiên và bảo vệ môi trường, khẳng định uy tín và giá trị sản phẩm trên thị trường.
![]() |
Bánh thạch thơm, ngon, hấp hẫn với phần nhân đậu xanh |
Thạch đen Cao Bằng cũng đã chứng minh tiềm năng phát triển và khả năng đổi mới sáng tạo khi tham gia trưng bày sản phẩm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại sự kiện Techfest Cao Bằng 2024. Việc góp mặt tại một sự kiện lớn về công nghệ và khởi nghiệp đã cho thấy tầm nhìn của những nhà sản xuất thạch đen trong việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và tối ưu hóa quy trình. Đây là cơ hội vàng để sản phẩm tiếp cận với các nhà đầu tư, đối tác tiềm năng và các công nghệ mới, mở ra hướng đi bền vững hơn cho ngành sản xuất thạch đen.
Ngoài hương vị truyền thống, các nhà sản xuất còn sáng tạo ra nhiều sản phẩm mới, điển hình như bánh thạch vị đậu xanh. Sự hòa quyện giữa hương vị bùi béo của đậu xanh và vị thanh mát của thạch đen truyền thống đã tạo nên một trải nghiệm ẩm thực độc đáo, ngọt dịu mà không ngấy, chinh phục khẩu vị của nhiều thực khách.
Tiềm năng vươn xa định vị thương hiệu nông sản Việt
Với những lợi ích về sức khỏe (thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ tiêu hóa theo y học cổ truyền), cùng với việc được chuẩn hóa chất lượng theo tiêu chuẩn OCOP 3 sao và giới thiệu tại các sự kiện công nghệ lớn, thạch đen Cao Bằng đang có những bước tiến mạnh mẽ. Việc áp dụng các tiêu chuẩn canh tác bền vững, đầu tư vào nghiên cứu để tạo ra các sản phẩm mới từ cây thạch đen sẽ là chìa khóa để đặc sản này tiếp tục vươn xa.
![]() |
Ngoài ra Cao bằng còn bánh bò truyền thống (còn có tên gọi dân dã là “Cao Bông” – theo tiếng dân tộc của người Tày, Nùng nơi đây) là loại bánh có màu trắng như bánh bao, được làm từ bột gạo cho lên men cùng với đường kính |
Thạch đen Cao Bằng không chỉ là một món ăn giải khát, mà còn là niềm tự hào của ẩm thực và nông nghiệp địa phương. Hy vọng rằng, với những nỗ lực chung từ chính quyền, người nông dân và các doanh nghiệp, món quà thanh mát từ núi rừng này sẽ ngày càng được biết đến rộng rãi, khẳng định vị thế của mình trên bản đồ ẩm thực và nông sản quốc tế, góp phần nâng cao đời sống cho người dân Cao Bằng.
Việt Nam có mặt trong top 100 món ăn sáng ngon nhất thế giới
Ba món ăn sáng Việt Nam lọt top 100 thế giới đó là bò kho, bún bò Huế và cơm tấm gây ấn tượng mạnh với thực khách quốc tế.