Tôi trải nghiệm cảm giác lần đầu tiên bị “phạt nguội” vì lái xe vi phạm luật giao thông khi thuê xe tự lái ở châu Âu mấy năm trước. Lúc đó ở Việt Nam khái niệm này hầu như chưa có…

Lúc ấy, năm 2018, chúng tôi đang trên đường lái xe đi dọc nước Anh bằng xe thuê tự lái. Đấy cũng là lần đầu tiên chúng tôi lái xe tay lái nghịch ở châu Âu. Buổi tối kiểm tra hộp thư thì nhận được email của hãng cho thuê xe thông báo xe chúng tôi vi phạm lỗi dừng quá thời gian qui định ở vạch chỉ cho phép không dừng quá 8 giây (lỗi này đúng là chưa từng có trong bài học lái xe ở Việt Nam). Kèm theo thông báo là hình ảnh chụp qua camera và “án phạt” 100 bảng Anh (gần 3 triệu đồng), không quên lưu ý nếu chúng tôi trả phạt ngay thì được giảm 50% tiền phạt.

Lần thứ hai, là giờ này năm ngoái, hơn 2 tuần sau khi trở về Việt Nam sau chuyến lái xe 28 ngày vòng quanh Tây Ban Nha, lại hãng cho thuê xe gửi “trát” TRAFFIC INFRACTION, tức giấy báo phạt.

Nguyên văn :

Place: Vía N-340 P. Klm.: 1035.8 sentido: C-CRECIENTE

Date: 05-02-2020 10:35

Infraction: "CIRCULAR EN EL TRAMO RESEÑANDO A UNA VELOCIDAD MEDIA DE 98 KM/H, TENIENDO LIMITADA LA VELOCIDAD A 90 KM/H. EXISTE UNA LIMITACION GENERICA EN VIA INTERURBANA. CINEMOMETRO 19311932 TRADESEGUR ANTENA 19311932 QUE HA SIDO SOMETIDO AL CONTROL METROLOGICO LEGALMENTE ESTABLECIDO ART. 83.2 LTSV.). MOD.:717J S P"

Nhờ anh Gúc dịch dùm từ tiếng Tây thì hiểu rằng ngày đó giờ đó với xe đó trong đường quốc lộ giới hạn 90km/h mà tôi đã lái 98 km/h, lố có 8 km mà bị phạt 100 Euros (tầm 2,7 triệu VND). Cũng như lần trước nếu trả luôn thì được giảm 50%, tức còn 50 Euros. Song phải nộp thêm 20% phí dịch vụ cho bên xe thuê để giúp mình nộp phạt. Tổng cộng giá chót tôi phải trả cho 8 km lố tốc độ ở Tây Ban Nha tháng 2.2020 là 62,1 euros, cỡ 1,7 triệu VND.

Thế mà kể chuyện, người bạn đang định cư ở Anh còn cười bảo vi phạm thế là ít đấy, nhất là chân ướt chân ráo qua, đến người ở đây còn nhận giấy báo phạt mấy lần trong 1 tháng ! Thế là rõ vì sao lái xe bên Tây hầu như chả thấy bóng cảnh sát giao thông bao giờ, thế mà vi phạm vẫn bị phát hiện, vẫn bị phạt đâu ra đấy – là nhờ hệ thống camera giám sát phạt nguội.

Camera giám sát tình trạng giao thông sẽ được gắn trên toàn tuyến QL 1A và cao tốc trong năm nay

Giờ thì phạt nguội đang trở thành câu chuyện đầu năm của cánh lái xe trên đường Việt. Ngày 3/2 vừa qua, Thủ tướng chính phủ đã ký quyết định phê duyệt đề án lắp đặt hệ thống camera phạt nguội để giám sát tình trạng giao thông đường bộ trên toàn Việt Nam. Đề án có tổng mức đầu tư 2.150 tỷ đồng bằng nguồn ngân sách nhà nước, nguồn vốn xã hội hóa và các nguồn vốn hợp pháp khác này đặt mục tiêu sẽ hoàn tất từ nay đến năm 2025.

Hiện tại, có thể thấy việc lắp đặt camera trên các tuyến quốc lộ và cao tốc đã được thực hiện khá nhanh. Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Bình Thuận, Hà Tĩnh hiện đã được lắp camera giám sát trên toàn tuyến. Một số địa phương như Nghệ An, Thái Bình, Việt Trì.. cũng đã lắp đặt xong hệ thống camera phạt nguội. Hệ thống “mắt thần” này có thể giám sát, phát hiện hầu hết các vi phạm có thể của cánh lái xe như chạy quá tốc độ qui định, đi không đúng làn đường qui định, vượt trong trường hợp cấm vượt, dừng đỗ xe trái quy định, vượt đèn đỏ.v.v. và còn ghi lại bằng chứng bằng hình ảnh, video. 

Theo Cục CSGT, khi phát hiện vi phạm qua hệ thống giám sát, CSGT sẽ gửi giấy báo phạt tới chủ sở hữu phương tiện. Sau 7 ngày nếu chủ phương tiện không nộp phạt CSGT sẽ gửi danh sách sang Cục Đăng kiểm và thông báo trên hệ thống tra cứu của Cục CSGT. Để biết xe mình có vi phạm hay không, chủ xe có thể truy cập vào website của Cục Cảnh sát giao thông tại địa chỉ : https://www.csgt.vn/. 

Tại trung tâm giám sát

Mục Tra cứu phương tiện vi phạm giao thông qua hình ảnh nằm phía bên phải màn hình. Chỉ cần gõ biển số và mã bảo mật là sẽ nhận được kết quả. Hiện chưa thấy thông tin về việc sớm nộp phạt thì có được giảm “án” hay chậm nộp phạt thì sẽ bị phạt thêm hay không nhưng cách đây 2 năm khi TP.HCM thực hiện phạt nguội ở một vài tuyến đường, đã có trường hợp một xe vi phạm tới vài chục lần đúng một lỗi khiến số tiền nộp phạt trở thành con số khủng. Bởi vậy, việc tra cứu này nếu phát hiện lỗi còn giúp lái xe kịp thời rút kinh nghiệm ngay. 

Tất nhiên, một công nghệ mới áp dụng đại trà, còn có thể có những bất cập, đòi hỏi được sửa đổi, điều chỉnh trong thực tế, song cái lợi của hệ thống giám sát phạt nguội trên toàn quốc này có thể thấy ngay là giúp nâng cao ý thức tự giác tôn trọng luật giao thông của người lái xe, giảm thiểu những tiêu cực ở lực lượng công an đứng đường.