Quanh cảnh Hội thảo

Hội thảo thu hút sự tham dự của nhiều nhà khoa học, chuyên gia trong các lĩnh vực môi trường, năng lượng, giáo dục và phát triển bền vững. Đây được xem là diễn đàn quan trọng nhằm thúc đẩy sự chung tay của cộng đồng trí thức trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước những yêu cầu ngày càng cấp thiết về tăng trưởng xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu.

PGS.TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch LHHVN; GS.TS. Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam; TS Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Khoa học & Hợp tác quốc tế LHHVN đồng chủ trì hội thảo.

Tham dự hội thảo có GS.TS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam; PGS.TS Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch LHHVN; TS Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Khoa học & Hợp tác quốc tế LHHVN cùng đông đảo nữ trí thức, chuyên gia đến từ các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Phạm Quang Thao nhấn mạnh năm 2025 là dấu mốc quan trọng khi Việt Nam hoàn tất việc sắp xếp đơn vị hành chính và chính thức vận hành Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cơ quan thống nhất quản lý tài nguyên, môi trường, khí hậu và phát triển nông thôn bền vững. Đây là bước thay đổi thể chế lớn, mở ra cơ hội tiếp cận tổng hợp, liên ngành và quản lý tài nguyên theo hệ sinh thái.

PGS.TS Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Theo ông Thao, bối cảnh toàn cầu đang chứng kiến những biến động mạnh về khí hậu, suy thoái sinh thái và cạn kiệt tài nguyên. Việt Nam, một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, vẫn kiên định với các mục tiêu phát triển bền vững và cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ đóng vai trò nòng cốt trong hành trình này, thông qua nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tư vấn chính sách.

Hội thảo lần này hướng đến ba mục tiêu lớn: nhận diện đóng góp của giới khoa học trong nghiên cứu và hoạch định chính sách về môi trường – khí hậu; đề xuất các giải pháp khoa học – công nghệ phục vụ tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn; và tôn vinh vai trò của nữ trí thức, khuyến khích sự tham gia của phụ nữ và thế hệ trẻ.

Với sự tham dự của đại biểu đến từ các bộ, ngành, cơ quan nghiên cứu, PGS.TS Phạm Quang Thao tin tưởng hội thảo sẽ trở thành diễn đàn khoa học uy tín, nơi hội tụ trí tuệ và trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong và ngoài hệ thống LHHVN. Kết quả thảo luận sẽ được tổng hợp để báo cáo và kiến nghị chính sách, đồng thời định hướng cho các chương trình hành động thiết thực nhằm đóng góp cho mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.

Các bài tham luận tập trung vào các chủ đề quan trọng: khoa học môi trường trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh; vật liệu và công nghệ sạch; năng lượng tái tạo; kinh tế xanh và mô hình doanh nghiệp bền vững; quy hoạch đô thị xanh; giáo dục – truyền thông xanh; hợp tác quốc tế; và thúc đẩy bình đẳng giới trong chuyển đổi xanh.

GS.TS Trần Đại Lâm, Viện trưởng Viện Khoa học Vật liệu

Ở góc độ nghiên cứu ứng dụng, TS Trần Đại Lâm, Viện trưởng Viện Khoa học vật liệu, cho biết Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã xây dựng những định hướng chiến lược trong nhiều lĩnh vực mũi nhọn, từ công nghệ sạch đến năng lượng tái tạo và kinh tế tuần hoàn. Ông khẳng định đây là ba trụ cột then chốt giúp các quốc gia vừa tăng trưởng xanh, vừa giảm tác động môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì nguồn lực cho tương lai.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ

Bàn về tăng trưởng xanh, cho rằng có hai vấn đề lớn là giảm phát thải và duy trì hệ sinh thái. PGS.TS Nguyễn Thế Chinh phân tích vai trò của đội ngũ trí thức nằm ở ba điểm: tư vấn, hoạch định và phản biện chính sách; tham gia xây dựng và giám sát chiến lược “Tương lai xanh Việt Nam 2050”; và kiến nghị hình thành mạng lưới “Trí thức vì tương lai xanh” cấp quốc gia để kết nối chuyên gia trong và ngoài nước. Ông đặc biệt nhắc đến vai trò của nữ trí thức – lực lượng ngày càng chứng minh đóng góp rõ rệt trong cả lý luận lẫn thực tiễn.

PGS.TS Mai Văn Trịnh, Viện trưởng Viện Môi trường (Bộ NN&MT) lại mang đến góc nhìn chuyên sâu về nông nghiệp. Ông cho rằng muốn hướng tới nông nghiệp bền vững, phải chuyển mạnh từ mô hình truyền thống sang sản xuất phát thải thấp, xanh – hữu cơ – sinh thái – tuần hoàn, đồng thời xanh hóa toàn bộ chuỗi giá trị. Trí thức nông nghiệp cùng phụ nữ nông thôn là hai lực lượng cần được chú trọng thông qua các chương trình đào tạo kỹ năng và năng lực để thích ứng với yêu cầu của nền nông nghiệp xanh.

GS.TS Từ Thị Loan

Phân tích vai trò trí thức trong xây dựng nền kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh rằng giới khoa học không chỉ kiến tạo chính sách mà còn trực tiếp nghiên cứu, chuyển giao khoa học–công nghệ vào hoạt động của doanh nghiệp bền vững – yếu tố quyết định trong quá trình chuyển đổi xanh.

Trong lĩnh vực khoa học xã hội, GS.TS Từ Thị Loan, Viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa Thăng Long, khẳng định trí thức KHXH giữ vai trò không thể thiếu trong phản biện xã hội, góp phần hoàn thiện thể chế, tạo ra đồng thuận và củng cố bản sắc văn hóa. Bà đề xuất cơ chế phối hợp liên ngành và mô hình quản trị nhà nước hướng tới minh bạch, trách nhiệm, đặt tính bền vững lên hàng đầu.

TS. Hoàng Dương Tùng

TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam đưa ra một vấn đề cấp bách tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM: ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu do quy hoạch và phát triển đô thị thiếu bền vững. Ông đề cập những kinh nghiệm quốc tế về mô hình đô thị xanh, nơi năng lượng, tài nguyên được sử dụng hiệu quả, hệ sinh thái được bảo vệ và pháp lý – dữ liệu – chuyển đổi số phải đồng bộ, minh bạch.

Bàn về y tế trong bối cảnh khí hậu, TS Nguyễn Hữu Ninh, nguyên Giám đốc Trung tâm CERED, nêu bật tác động của BĐKH đến gánh nặng bệnh tật và nhấn mạnh “Sức khỏe là tài sản xanh quan trọng nhất của quốc gia”. Ông cho rằng kinh tế sức khỏe chính là “động lực kép” của tương lai xanh; đầu tư vào hạ tầng y tế, môi trường sống an toàn, dược liệu, dinh dưỡng… chính là đầu tư trực tiếp cho sự phát triển bền vững. Trong hành trình này, giới trí thức, đặc biệt là nữ trí thức tiếp tục là lực lượng dẫn dắt.

PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam

PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ tịch Hội NTT Việt Nam, đề cập đến chủ đề mang bản sắc giới: bình đẳng giới và công bằng xã hội trong chuyển đổi xanh. Bà khẳng định đây không phải yếu tố phụ trợ, mà là điều kiện để quá trình chuyển đổi diễn ra hiệu quả và bền vững. Bà đưa ra nhiều khuyến nghị: lồng ghép giới vào thiết kế chính sách, đảm bảo dữ liệu – tài chính – đào tạo cho phụ nữ, mở rộng cơ hội tiếp cận quỹ, tăng cường chỉ tiêu lãnh đạo nữ… nhằm bảo đảm quá trình chuyển đổi xanh thực sự công bằng.

TS. Nguyễn Phương Thảo (ĐH Sư phạm Hà Nội)

Đại diện tiếng nói giới trẻ, chị Đỗ Vân Nguyệt (Tổ chức Live & Learn) nêu các số liệu cho thấy thanh thiếu niên Việt Nam vừa có nhiệt huyết, vừa gặp không ít rào cản khi tham gia các vấn đề môi trường. Chị đề xuất xây dựng mô hình hoạt động tại trường học và cộng đồng nhằm phát huy mạnh mẽ nguồn lực trẻ – lực lượng có khả năng tạo nên sự thay đổi nhanh và bền vững.

TS Đỗ Phương Thảo (ĐH Sư phạm Hà Nội) tiếp tục mở rộng chủ đề thanh niên bằng tham luận về “Xanh hóa chương trình giáo dục đại học”. Theo bà, sinh viên – nhất là sinh viên sư phạm – cần được trang bị tư duy hệ thống về phát triển bền vững và tăng trưởng xanh ngay từ chương trình đào tạo.

Ở góc độ hợp tác quốc tế, ThS Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Trưởng ban KH&HTQT LHHVN, đã phác họa toàn cảnh các hoạt động kết nối của Liên hiệp thời gian qua: tham gia cơ chế đa phương, hợp tác với Hội đồng khoa học thế giới, vận động trí thức Việt Nam ở nước ngoài đóng góp tri thức, thử nghiệm các mô hình hợp tác dành cho thế hệ trẻ kiều bào.

GS.TS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam

Kết luận hội thảo, GS.TS Lê Thị Hợp khẳng định những báo cáo trình bày tại sự kiện cho thấy trí thức, đặc biệt là nữ trí thức đã có nhiều đóng góp lớn lao đối với tiến trình phát triển bền vững. Hội Nữ trí thức Việt Nam cam kết tiếp tục đồng hành với LHHVN trong các nhiệm vụ khoa học–công nghệ, trong đó có mục tiêu “Tương lai xanh”.

Thay mặt LHHVN, TS Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký, đánh giá hội thảo đã làm rõ nhiều vấn đề toàn cầu về phát triển xanh, cũng như quan điểm và chính sách của Đảng, Nhà nước về tương lai xanh và phát triển bền vững. Với 15 báo cáo và hơn 100 đại biểu tham gia thảo luận, hội thảo không chỉ đạt hiệu quả chuyên môn mà còn mở ra triển vọng hợp tác sâu sắc hơn giữa LHHVN và Hội Nữ trí thức Việt Nam trong thời gian tới.

TS Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Khoa học & Hợp tác quốc tế LHHVN

Thay mặt LHHVN, TS Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký, đánh giá hội thảo đã làm rõ nhiều vấn đề toàn cầu về phát triển xanh, cũng như quan điểm và chính sách của Đảng, Nhà nước về tương lai xanh và phát triển bền vững. Với 15 báo cáo và hơn 100 đại biểu tham gia thảo luận, hội thảo không chỉ đạt hiệu quả chuyên môn mà còn mở ra triển vọng hợp tác sâu sắc hơn giữa LHHVN và Hội Nữ trí thức Việt Nam trong thời gian tới.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm