1. Xung đột Nga - Ukraine

Ngày 24/2, Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Sau 10 tháng xung đột, Nga và Ukraine có vẻ đang trong giai đoạn chiến tranh tiêu hao, tập trung bắn phá hạ tầng của nhau. Ukraine đứng trước nguy cơ khủng hoảng và kiệt quệ về kinh tế, khi GDP năm 2022 giảm khoảng 60%, tiếp tục phải dựa vào viện trợ của Mỹ và châu Âu.

Cuộc xung đột đã gây chia rẽ chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng, mất an ninh năng lượng và lương thực khắp thế giới… Giới phân tích hy vọng xung đột sẽ kết thúc trong năm 2023, trước khi Mỹ và Nga đều bước vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.

2. Ông Tập Cận Bình đắc cử nhiệm kỳ 3, cạnh tranh Mỹ - Trung thêm gay gắt

Ngày 23/10, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình tái đắc cử nhiệm kỳ 3, trở thành một trong những nhà lãnh đạo có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc hiện đại. Trong khi đó, sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục diễn biến quyết liệt trên hàng loạt lĩnh vực.

Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố thẳng thừng: “Trung Quốc nuôi dưỡng ý định và ngày càng có khả năng tái định hình trật tự quốc tế nhằm tạo ra một sân chơi toàn cầu có lợi cho họ”, và Mỹ sẽ “chiến thắng trong cuộc cạnh tranh đó”.

Tháng 10, ông Biden có một bước đi lớn nhằm hạn chế sự trỗi dậy của Trung Quốc, bằng cách ngăn nước này tiếp cận chip bán dẫn và công nghệ hiện đại. Washington cũng vận động các đồng minh và đối tác có chính sách cứng rắn tương tự với Bắc Kinh.

3. Bầu cử giữa kỳ Mỹ

Đảng Dân chủ giữ được đa số tại Thượng viện, giúp ông Biden nhiều lợi thế. Đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Hạ viện, mở đường cho 2 năm đầy chia rẽ trên chiến trường Mỹ. Chiến thắng này giúp đảng Cộng hòa có quyền hạn chế chương trình hành động của ông Biden. Không lâu sau cuộc bầu cử giữa kỳ, ông Trump tuyên bố sẽ tái tranh cử tổng thống vào năm 2024.

4. Chính trường Anh chao đảo

Có tới 3 thủ tướng chỉ trong vòng 2 tháng và cũng mất đi Nữ hoàng trị vì lâu nhất thế giới. Giai đoạn rối ren bắt đầu khi Thủ tướng Boris Johnson từ chức vào tháng 7. Người kế nhiệm là bà Liz Truss, người điều hành đất nước chỉ trong 45 ngày - nhiệm kỳ ngắn nhất trong lịch sử Anh.

Ông Rishi Sunak trở thành thủ tướng da màu đầu tiên của Anh. Thủ tướng Sunak đang phải đương đầu nhiều trận gió ngược, khi tỷ lệ lạm phát lên đến 15%, một phần do tác động của xung đột Ukraine.

5. COVID giảm nhẹ

Thế giới cuối cùng có thể thở phào vì tình hình đại dịch dịu bớt, hầu hết các quốc gia chuyển sang chung sống với COVID-19 sau 3 năm vật vã đối phó. Trung Quốc là ngoại lệ duy nhất khi tiếp tục theo đuổi chính sách Zero COVID đến tận cuối năm. Tháng 12, Trung Quốc bắt đầu giảm bớt các biện pháp phòng chống dịch.

6 .Lạm phát lịch sử

Năm 2022 chứng kiến tình trạng lạm phát tăng lên mức lịch sử, vì sự kết hợp của nhiều yếu tố như các gói kích thích của chính phủ nhằm vực dậy nền kinh tế sau đại dịch, xung đột ở Ukraine làm gián đoạn các chuỗi cung ứng toàn cầu, khiến nhiều mặt hàng khan hiếm…

7.Thiên tai khốc liệt

 Châu Âu trải qua những trận sóng nhiệt kỷ lục, nhiều cánh rừng bốc cháy, nhiều dòng sông trơ đáy. Pakistan trải qua một đợt sóng nhiệt khốc liệt, tiếp nối là đợt mưa gây ngập lụt 1/3 đất nước. 

Hội nghị thượng đỉnh khí hậu của LHQ (COP) 27 tại Hy Lạp kết thúc bằng một thoả thuận về bồi thường cho các nước nghèo chịu tổn thất vì biến đổi khí hậu, nhưng không có bước đột phá nào về cắt giảm khí phát thải.

8. Sri Lanka vỡ nợ

Cuộc khủng hoảng kinh tế Sri Lanka bắt đầu từ hệ luỵ của đại dịch COVID-19. Xăng dầu, khí đốt trở nên đắt đỏ, khan hiếm. Cchính phủ Sri Lanka tuyên bố vỡ nợ từ tháng 4.

Khủng hoảng lên đến đỉnh điểm khi hàng ngàn người xuống đường đòi Tổng thống Gotabaya Rajapaksa từ chức, cho rằng chính phủ không quản lý tốt tài chính của đất nước. 

9. Biểu tình ở Iran

Làn sóng biểu tình bắt đầu ngày 16/9, khi cô gái 22 tuổi Mahsa Amini chết trong đồn của cảnh sát đạo đức chỉ vì cô không trùm khăn đầu đúng cách, ít nhất 448 người đã thiệt mạng. Cuối cùng, Iran quyết định giải tán lực lượng cảnh sát đạo đức từ đầu tháng 12.

10. Dân số thế giới vượt mốc 8 tỷ

Ngày 15/11, dân số thế giới là 8 tỷ. Khi tăng từ 7 lên 8 tỷ, khoảng 70% dân số thế giới sống ở các nước thu nhập thấp và trung bình thấp. Khi tăng từ 8 lên 9 tỷ, hai nhóm này dự kiến sẽ chiếm đến 90% tăng trưởng toàn cầu, theo số liệu của Liên Hợp quốc.