Khi Britta bị trầm cảm, căng thẳng và bồn chồn như thế này, thì ngay cả việc sắp xếp lại đồ đạc trong nhà hay chuẩn bị một bữa tối ngon lành cũng không giúp gì được cho chị, chỉ có hai cách khả dĩ làm chị khuây khỏa: đó là đến  mỹ viện hoặc đi gặp bác sĩ. Đôi khi cả hai. Đầu tiên là mỹ viện, tất nhiên.

Hôm đó là thứ Hai, và chị là khách hàng duy nhất. Khi chị bước vào một cửa hàng xinh xắn, nơi mọi thứ, kể cả máy sấy tóc, đều được sơn màu nhạt tinh tế, và mùi thơm của nước hoa và xà phòng đắt tiền phả vào chị như một chất gây mê nhẹ, chị chợt nghĩ rằng loại mỹ viện này đối với phụ nữ có lẽ cũng có ý nghĩa như các quán bar dành cho nam giới. Chỉ có điều chúng luôn dùng ánh sáng nhân tạo, ngay cả khi mới đầu buổi chiều như lúc này, chị nghĩ, cảm thấy mình đã đỡ hơn.

Không ai đến giúp cởi áo khoác nên chị hơi cảm thấy khó chịu, im lặng tự mình treo nó lên một trong những chiếc mắc áo màu hồng trong tủ quần áo. Rồi một bóng người màu xanh từ phía sau lao tới, và Britta mỉm cười nhẹ nhõm khi thấy đó là cô Mikkelsen bé nhỏ, người thường làm tóc cho chị. Nhưng người phụ nữ không cười đáp lại. Trông cô ấy có vẻ nhợt nhạt và – Britta phải cố gắng kiềm chế để không chạy ra khỏi cửa – mắt cô ấy đỏ hoe, như thể cô ấy vừa mới khóc.

Điều này thật vô lý, Britta nghĩ, mình mới là người có vấn đề. Mình là người đáng phải khóc, chứ không phải cô ấy; thần kinh mình không tốt, chẳng biết có ai hiểu cho không – chị nhắm mắt trong khi gội đầu, và gần như quên mất thái độ thay đổi của cô thợ làm tóc nhỏ đang dùng những đầu ngón tay mềm mại xoa bóp trên da đầu chị.

Tranh minh họa: Tào Linh.

Đó là cảm giác êm dịu nhất mà chị từng biết. Chị đang chìm vào giấc ngủ khi nhớ lại một mùa hè ở bãi biển, mùa hè của một tình yêu lớn trong đời chị, rất lâu trước Werner, khi một chàng trai trẻ nằm cạnh chị, nghịch tóc chị trong lúc những ngón tay của chị lướt trên cát ấm, và chị cảm thấy cơ thể mình mở ra, đón nhận, và chị được cuốn đi thật xa trên ngọn triều hạnh phúc – nhưng rồi đột nhiên bầu trời trở nên u ám và tất cả những người đi biển đều biến mất. Chị chỉ có một mình, và cơn mưa lạnh giá như băng bắt đầu rơi trên tóc chị. Chị thức dậy với một tiếng kêu nhỏ: “Aah! Nước lạnh! Anh làm cái gì đấy?”.

Kinh hoàng, chị nhìn lên một khuôn mặt trông cũng buồn bã như chính chị cảm thấy, và chị nhận ra rằng có điều gì đó không ổn, một điều gì đó không thể tin được và khủng khiếp, mà chị, Britta, người đã đến đây để xoa dịu thần kinh của mình, bây giờ chắc chắn sẽ bị cuốn vào trong vài giờ tới, không thể nào tránh được. Trái tim đáng thương của chị bắt đầu đập nhanh một cách khó hiểu. Chị sẽ phải nói điều này với bác sĩ - sự quá mẫn cảm của mình trước sự đau khổ của những người khác. Nó giống như một căn bệnh. Chị yếu ớt lắc đầu từ bên này sang bên kia để đáp lại lời xin lỗi lắp bắp của người thợ làm tóc, rồi chị lại nhắm mắt cam chịu, khi những ngón tay trên đầu ấn vào lớp bọt đầu gội thứ hai.

Ôi, những ngón tay xa lạ đã ấn quá mạnh và không gợi lên bất kỳ suy nghĩ mơ mộng, tinh tế nào nữa.

Khi chị ngồi vào trước tấm gương phản chiếu khuôn mặt của mình dưới ánh sáng có thể coi là rực rỡ nhất, vì một lý do nào đó nó khiến khuôn mặt của người phụ nữ trẻ hơn nhiều đằng sau chị trông càng nhợt nhạt hơn, khiến sự tò mò của chị trỗi lên, lấn át mọi cảm xúc khác.

“Có chuyện gì vậy, cô Mikkelsen?” - chị hỏi một cách thông cảm. “Trông cô lặng lẽ khác với mọi ngày. Cô không được khỏe à?”.

Thân hình mảnh khảnh màu xanh nhạt quay lưng lại chị, và Britta khó chịu nhận thấy phần tóc phía sau của người phụ nữ bị rối và xỉn màu.

“Chồng tôi đã bỏ tôi hôm qua – Bà có muốn tôi để nó rủ xuống tai như thường lệ không?”.

Hầu như không có khoảng ngừng giữa hai câu nói, nhưng – như Britta sau này đã giải thích với mọi người khi kể lại câu chuyện – tim chị gần như ngừng đập khi nhìn thấy hai giọt nước mắt lăn dài trên má của người phụ nữ trẻ.

Thật quá đáng, thực sự là không công bằng, khi điều này lại xảy ra vào ngày đặc biệt này, khi chị thức dậy với tâm trạng u ám nhất bên cạnh chiếc giường vẫn còn hơi ấm nơi Werner đã nằm ngủ.

Chị muốn cười phá lên, bởi vì chị đã đi đến đây - không phải lao đến đây - để được quên, được xoa dịu bởi những cuộc trò chuyện trống rỗng nhưng quen thuộc và ngọt ngào, để được bao quanh bởi những mùi thơm tuyệt vời, và để được ve vuốt bởi những bàn tay chăm sóc, gần như yêu thương, và rồi - “Tôi cảm thấy rất tiếc cho cô” - chị nói, và chị có thể nghe thấy giọng nói của mình dù đã cố gắng chia sẻ nhưng nghe ra vẫn giống như cái câu: Chuyện đó thì có liên quan gì đến tôi? Sau đó, không nén nổi ý muốn cay độc, chị nghiêng người về phía gương và nói thêm: “Chắc chắn rồi, cứ để nó như bình thường. Tôi biết là chồng tôi thích kiểu dáng này”.

Câu nói nhấn mạnh gần như không nhận ra vào hai từ: chồng tôi. Lập tức chị thấy hối hận, nhưng khi nhìn thấy khuôn mặt dần đỏ lên của người thợ làm tóc, chị nghĩ về lời nhận xét lạnh lùng gần đây của Werner dành cho chị, khi họ đang trên đường rời nhà lái xe đến rạp hát: “Em yêu, anh không có ý xúc phạm em, nhưng em không thể để tóc theo cách phù hợp hơn với tuổi của mình được sao?”. Chúa ơi, cả buổi tối đã bị hủy hoại, mặc dù anh ấy đã ngay lập tức cố gắng làm lành với chị và đổ lỗi cho sự kiệt sức và công việc của anh ấy – chị không hiểu tại sao – đã chiếm hết thời gian. Và những ngày sau đó, chị đã vượt qua nó như thế nào? Những đứa con của họ ngày càng lớn và tự cho mình là trung tâm, chúng sẽ không hiểu được. Irene, cô chị cả, cười nói với các bạn mình: “Xin thứ lỗi cho mẹ tớ. Bà ấy đang trải qua một sự thay đổi trong cuộc sống, giống y như chúng ta vậy!”. Nó nói nghe buồn cười hết sức. Đây là cái gì mới được chứ? Trái tim của chị! Nó đập to đến mức chị như nghe thấy được.

Chị không thể chịu được cách cái tin này khiến chị kinh ngạc, chẳng khác gì đột nhiên bị đóng sập cửa với người lạ này, người đã biết hết mọi thứ về mình. Tất tật mọi thứ! Người đã được chị thổ lộ những điều mà chị thậm chí không nói với cả người bạn thân nhất của mình. Và người đã hiểu lầm chị, đã lạm dụng hoàn toàn lòng tin của chị, đến nỗi chị nghĩ có nên tiếp tục moi hết đời tư của mình ra nữa không! Cứ như thể một người đến tiệm làm đẹp là để giải trí với những thứ trong cuộc sống mà họ đang cố gắng trốn tránh chỉ trong một thời gian ngắn.

“Xin cô…” - chị đặt tay lên ngực, tránh ánh mắt của người phụ nữ kia - “Tôi cảm thấy không được khỏe lắm. Xin cô mở cửa sổ. Không khí nặng nề quá”. Chị thực sự nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Trái tim chị đau thực rồi.

Chị phải cương quyết và không nhượng bộ sự nhạy cảm của mình. Chị phải làm điều đó ít nhất là cho bản thân. Thử hình dung nếu cô ta kể hết mọi chuyện cho mình nghe thì sao, Britta bực bội nghĩ. Tại sao những người hoàn toàn ổn định lại thường hay bị kích động khi có điều gì đó tồi tệ xảy ra với họ? “Chồng tôi đã bỏ tôi hôm qua!”. Một cách vô thức, khi gọi tên người phụ nữ đi kèm chữ “Cô”, chị không nghĩ đến người chồng.

Mình muốn biết, chị nghĩ, trong khi người đứng im lặng phía sau chị ngoan ngoãn mở cửa sổ rồi tiếp tục ghim những lọn tóc của chị, Werner sẽ nghĩ gì nếu người thợ cắt tóc của anh ấy đột nhiên tâm sự với anh ấy rằng vợ anh ta đã bỏ trốn! Vả chăng, chị biết chắc là Werner không bao giờ nói chuyện phiếm với thợ cắt tóc của mình. Có những tình huống nhất định chỉ xảy ra với chị. Chị quá ngây thơ, quá cả tin.

Khi chị ngồi dưới máy sấy, và hình bóng màu xanh nhạt biến mất ở đâu đó phía sau lưng, cảm giác như đột nhiên có ai đó bóp mạnh trái tim chị. Chị bật ra tiếng rên to và nhắm mắt lại để thoát khỏi bất cứ điều gì khủng khiếp đang đến, lén lút, trườn bò, như một con thú xảo quyệt đã nằm rình từ lâu, sẵn sàng phục kích chị. Chị không biết nó là cái gì. Suy nghĩ của chị nhảy dựng lên, sợ hãi, tránh xa nó, nhưng nó đã bắt kịp chị, đúc lại thành một câu ngắn gọn khó nghe thấy giữa tiếng thở hổn hển, trượt qua môi cô ta: “Tôi đã mất anh ấy!”.

Nhưng, như thể một sinh vật vô danh nào đó đang cố kiểm tra sức chịu đựng của chị (chị không có cách nào khác để giải thích cho những thay đổi tâm trạng nghiêm trọng này), hoặc trêu chọc chị giống  như một đứa trẻ với con mèo con, chị cảm thấy nhẹ nhàng hơn ngay khi nói ra điều đó, hay chị chỉ nghĩ đến nó thôi? Ngay lập tức chị cảm thấy hạnh phúc hơn, ít nhiều giống như cách bạn bè nhìn chị: nồng nhiệt, bốc đồng, đầy những ý tưởng thú vị và luôn háo hức bỏ dở bất cứ việc gì đang làm và lao tới như một chiếc xe cấp cứu ngay khi bất kỳ ai chị biết gặp vấn đề rắc rối.

Chị hít thở sâu và mỉm cười với hình ảnh phản chiếu của mình. Ồ, chị thực sự sẽ trở thành một ngọn hải đăng vui vẻ ngay khi bước ra khỏi đây. Mua quà cho lũ trẻ, cho người giúp việc, chuẩn bị một bữa tối ngon lành với loại rượu vang đỏ mà Werner yêu thích. Tân trang mình, đặc biệt là mái tóc của chị. Mặc những điều Werner nói để trêu chọc chị, mái tóc của chị vẫn thật quyến rũ, óng ả và đầy sức sống, nó vàng như những bó lúa mì, bất chấp chị đã bốn mươi lăm tuổi. Đơn giản là nó không chịu già đi. Và chị quyết định, như thể chị mới chỉ nghĩ về điều này lần đầu tiên, hỏi thẳng anh giọng nữ gọi điện đến vào tuần trước là ai. Vừa nghe chị nói anh ấy không ở nhà, cô ta đã cúp máy. Tất nhiên là phải có một số lời giải thích hoàn toàn tự nhiên cho nó. Thực sự chị không biết một người phụ nữ đơn thân nào mà thỉnh thoảng lại không bị hoang mang bởi một điều gì đó như thế. Chị sẽ phát điên lên nếu nghĩ rằng là không, như thế sẽ thật nực cười.

Lòng nhẹ nhõm, chị bắt đầu lật giở một cuốn trong những cuốn tạp chí nằm trên giá dưới tấm gương và ý nghĩ của chị quay trở lại với cô thợ làm tóc nhỏ bé: tội nghiệp cô gái, xinh đẹp và trẻ trung như thế thì có rất nhiều đàn ông dành cho cô trên đời.

Chị nhìn vào đồng hồ đeo tay. Hôm nay chị sẽ không đi đến gặp bác sĩ. Mà tại sao chị lại phải đi? Có lẽ là một điều tốt khi trái tim chị vẫn có thể đập bất thường, như khi chị còn là một thiếu nữ.

Khi cô Mikkelsen – cô gái tội nghiệp vẫn im lặng và mắt đỏ hoe – tháo ghim và chải tóc, Britta mỉm cười thân thiện với cô trong gương và nói với giọng lạc quan: “Đừng âu sầu quá thế, cô bé. Hãy nhìn vào mặt tươi sáng. Cô chưa có con. Nếu chuyện như thế xảy ra với một bà già như tôi thì lại là chuyện khác!” - chị nở một nụ cười hiền lành nhưng không được đáp lại.

Sau đó, chị đứng dậy, nhẹ nhõm vì có thể chuồn đi – chị sẽ không bao giờ bị bắt chết ở đây nữa - với lấy chiếc ví của mình trên quầy và sau khi để lại một khoản tiền boa hậu hĩnh chị siết chặt tay cô gái như kiểu mẹ con. Tay cô ta lạnh như băng mặc dù trong tiệm ấm áp và Britta lại buông nó ra một cách nhanh chóng, như thể mình bị bỏng..

“Cảm ơn” - người thợ làm tóc nói, hơi cúi đầu và đi theo khách hàng của mình ra cửa.

“Tạm biệt, thưa bà” - cô ta nói.

Và, khuất sau tấm rèm, cô gái nhìn theo quý bà với mái tóc tuổi “tin” kệch cỡm rời đi, trong khi nắm chặt số tiền và vo tròn tờ 10 kroner một cách vô thức.

Cô những muốn có thời gian để khóc cho đã, nhưng hôm nay cô chỉ có một mình trong tiệm, và khách hàng tiếp theo đã bước vào cửa.

Tác giả: Tove Irma Margit Ditlevsen (14/12/1917 – 7/3/1976) là nhà thơ và tác giả Đan Mạch. Với các tác phẩm đã xuất bản thuộc nhiều thể loại bà là một trong những tác giả nổi tiếng nhất Đan Mạch ở thời điểm bà qua đời. Căn cước nữ, ký ức, và sự mất tuổi thơ là những đề tài thường trực trong tác phẩm của bà.