Lý do gì khiến câu chuyện về chàng chăn cừu Santiago và hành trình đi tìm kho báu được xuất bản trên 150 nước và 61 ngôn ngữ với doanh số lên tới hơn 50 triệu bản. Lý do gì khiến cho cuốn sách hấp dận một lượng lớn độc giả, bất kể tuổi tác, nền văn hóa hay xuất phát điểm tôn giáo. Những câu hỏi này đã thôi thúc tôi tìm đọc “Nhà giả kim” của Paulo Caelho.

Cuốn sách không quá dày để quá tốn kém thời gian của người đọc. Có thể nói rằng, nội dung “Nhà giả kim” khá đơn giản, nhẹ nhàng. Câu chuyện về một cậu bé chăn cừu vốn mộng mơ về những chuyến phiêu lưu định mệnh, vô tình gặp được một vị thầy bói có năng lực đặc biệt, và sau đó là hành trình từ giấc mơ trở thành đời thực của cậu trong chuyến đi tìm kho báu truyền thuyết. Có chăng, lối dẫn truyện cuốn hút chính là điều kích thích độc giả ở lại với tác phẩm này.

 Nhưng, đấy chỉ là suy nghĩ khi tôi đọc “Nhà giả kim” lần thứ nhất. Đọc đến lần thứ hai, khi đã có thời gian nghiền ngẫm từng câu chữ, tôi chợt nhận ra, đằng sau câu chuyện đi tìm khi báu của chàng chăn cừu Santiago là những bài học sâu sắc về cuộc sống, về ước mơ, lý tưởng sống.

Từ nhỏ Santiago đã mơ ước “đi cùng khắp thế giới bao la và điều này đối với cậu quan trọng hơn là biết về Chúa và tội lỗi của loài người”. Cho nên “vào một buổi xế trưa, nhân dịp về nhà thăm cha mẹ, cậu thu hết can đảm nói với bố rằng mình không muốn trở thành linh mục, mà muốn được đi đây đó”. Và cuối cùng cậu lựa chọn làm một người chăn cừu để đi chu du khắp thiên hạ. Rồi cậu từ bỏ tất cả, cuộc sống an nhàn và những gì mình đang có để đi tìm kho báu mà cậu gặp trong giấc mơ. Một tương lai mạo hiểm và khó đoán định nhưng đầy thôi thúc cậu chinh phục, khám phá. Trải qua không ít chông gai, bị lừa hết tiền bạc đi đường, bị những chiến binh hung dữ cai quản sa mạc đưa ra thử thách và bị bọn cướp hung hãn đánh đập đến gần chết khi đã cận kề Kim Tự Tháp, cuối cùng Satiago đã tìm  được kho báu, không phải ở đâu xa mà chính tại ngôi nhà thờ cổ nơi mình lớn lên.

 Không phải ngẫu nhiên mà “Nhà giả kim” giành được nhiều giải thưởng văn chương quốc tế, trong đó có Giải thưởng sách vàng Nielsen 2004 của Vương quốc Anh, Giải thưởng Grand Prix Litteraire Elle của Pháp năm 1995 và Giải thưởng quốc tế Corine dành cho tiểu thuyết năm 2002 của Đức. Có lẽ chính những ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc mà tác giả gửi gắm thông qua hình ảnh kiếm tìm kho báu của chàng chăn cừu đã làm nên giá trị cho cuốn sách này. Và điều bạn đọc hứng thú với tác phẩm lại chính ở chỗ dù gửi gắm rất nhiều triết lý về sống và tình yêu nhưng những trang viết của Paulo Coelho không hề cứng nhắc, giáo điều, lên gân mà cuốn sách nhỏ xinh này lại vô cùng sinh động và đầy chất thơ. Việc đan xen vào câu chuyện những yếu tố thần thoại đã khiến cho tác phẩm mang màu sắc ly kỳ, huyền bí và gợi mở cho người đọc những chiêm nghiệm, suy nghĩ khác nhau về triết lý của cuộc sống. Kho báu mà Santigago trải qua cả hành trình dài dặc bao hiểm nguy tìm kiếm cuối cùng chẳng phải ở đâu xa mà là hạnh phúc ngay dưới chân mình. Mỗi con người sinh ra trên thế giới này là một bản thể duy nhất và đều có một giá trị, một vai trò, quan trong là mình dám sống, dám nghĩ, dám làm, dám vượt qua nỗi sợ hãi, không e ngại những ánh mắt, những suy nghĩ của mọi người xung quanh, đúng như lời nhà luyện kim đan đã nói với Santiago: “Bất kể giàu hay nghèo, sang hay hèn, ai cũng đều có một vai trò chính trong lịch sử thế giới. Có điều phần nhiều người ta không biết đó thôi”. Rất có thể trong hành trình tìm kiếm giá trị bản thân mình chúng ta có thể thất bại, có thể đau khổ nhưng những trải nghiệm ấy là vô giá: “Hãy nói với trái tim bạn rằng nỗi sợ đau khổ có tồi tệ hơn việc phải chịu đựng chính đau khổ ấy. Và rằng không trái tim nào phải khổ đau đi tìm kiếm những giấc mơ, vì mỗi một giây của sự tìm kiếm chính là một giây của cuộc gặp gỡ cùng Thượng đế và sự vĩnh hằng”. “Nhà giả kim” giống như một câu chuyện cổ tích nhẹ nhàng, trải qua mọi khó khăn, thử thách sẽ đến ngày hái trái ngọt. Hẳn mỗi chúng ta, ngay từ thuở niên thiếu đều có một giấc mơ và khát khao chinh phục giấc mơ đó. Nhưng rồi, trước nhưng trở ngại, khó khăn, mấy ai dám bước qua vùng an toàn để dấn thân sống với giấc mơ của mình. Chúng ta sợ thất bại, sợ rủi ro nên không dám sống cho đam mê, khát khao của chính mình. Chỉ có những ai can đảm vượt qua chính mình, vượt qua mọi cám dỗ cuối cùng sẽ thực sự tìm được mục đích, ý nghĩa thực sự của cuộc sống đúng như lời Satiago: “Đúng là cuộc đời rất hào phóng với người nào chịu theo đuổi vận mệnh mình - cậu nghĩ. Rồi cậu nhớ rằng phải đến Tarifa để trả bà lão Zigeuner một phần mười kho báu”. Hãy dám sống với khát khao của mình, chúng ta chắc chắn sẽ đạt được điều mình mong muốn bởi “Khi ta thật lòng mong ước điều gì cả vũ trụ sẽ giúp ta thực hiện điều đó”. Hình ảnh chàng chăn cừu Santiago đã cho chúng ta thấy một chân lý về cuộc sống, đó là cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi ra tìm được mục đích sống của mình bởi “Chỉ khi nào có khả năng thực hiện được giấc mơ thì cuộc sống mới đáng sống”.

Thời gian mênh mông, không gian mênh mông, đời người chỉ là hữu hạn trên thế gian này, vì vậy hãy dám sống cho những ước mơ của mình, và vượt được qua chính mình đó mới là thử thách khó khăn nhất trong cuộc sống.