Một nghiên cứu quy mô lớn vừa được công bố trên tạp chí eClinicalMedicine đã cho thấy một số loại thuốc giảm cân phổ biến có thể làm được nhiều hơn ngoài việc giúp giảm cân.

Những loại thuốc giảm cân thế hệ đầu này dường như cho thấy khả năng bảo vệ mạnh mẽ chống lại một số loại ung thư liên quan đến béo phì, thậm chí còn vượt qua cả hiệu quả của phẫu thuật giảm cân.

Kết quả nghiên cứu, được trình bày tại Hội nghị Béo phì châu Âu (ECO), chỉ ra rằng các thuốc chủ vận thụ thể peptide-1 giống glucagon (GLP-1) như liraglutide, exenatide và dulaglutide không chỉ hỗ trợ kiểm soát tiểu đường và giảm cân mà còn có thể giảm nguy cơ ung thư liên quan đến béo phì đến 41%.

Theo tiến sĩ Yael Wolff Sagy từ Dịch vụ Y tế Clalit (Israel), đồng tác giả chính của nghiên cứu, ngay cả sau khi đã điều chỉnh mức độ giảm cân, một yếu tố vốn được biết là giúp giảm nguy cơ ung thư, các bệnh nhân sử dụng GLP-1RA vẫn có nguy cơ mắc ung thư liên quan đến béo phì thấp hơn đáng kể so với những người trải qua phẫu thuật giảm cân.

"Chúng tôi vẫn chưa hiểu đầy đủ cách GLP-1 hoạt động, nhưng nghiên cứu này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng cho thấy rằng chỉ giảm cân thôi không thể giải thích hoàn toàn các lợi ích trao đổi chất, chống ung thư và nhiều lợi ích khác mà các loại thuốc này mang lại", bà cho biết.

Các thuốc chủ vận thụ thể GLP-1, hay GLP-1RA, được biết đến nhiều nhất với công dụng giúp quản lý bệnh tiểu đường loại 2 và hỗ trợ giảm cân. Các loại thuốc này hoạt động bằng cách bắt chước một hormone tự nhiên trong cơ thể giúp giảm lượng đường trong máu và giữ cho mọi người cảm thấy no lâu hơn.

Trong khi đó, cả béo phì và tiểu đường được xem là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hàng loạt loại ung thư, được gọi là nhóm ung thư liên quan đến béo phì, trong đó có ung thư vú sau mãn kinh, ung thư đại trực tràng, ung thư thân tử cung, u màng não, ung thư thận, tế bào thận, gan hoặc ống mật, tuyến tụy, tuyến giáp, dạ dày và ung thư buồng trứng, cũng như đa u tủy.

Nghiên cứu theo dõi dài hạn trên hơn 6.000 bệnh nhân

Dựa trên dữ liệu của hơn 6.300 bệnh nhân béo phì và mắc tiểu đường type 2 từ năm 2010 đến 2018 do Clalit – tổ chức bảo hiểm y tế lớn nhất Israel – cung cấp, nhóm nghiên cứu đã tiến hành so sánh giữa hai nhóm: người dùng GLP-1RA và người trải qua phẫu thuật giảm cân. Cả hai nhóm đều được theo dõi trung bình 7,5 năm, đến hết năm 2023.

Trong số này, 298 trường hợp ung thư liên quan đến béo phì được ghi nhận, chủ yếu là ung thư vú, đại trực tràng và tử cung. Số ca mắc ở hai nhóm gần tương đương: 148 người dùng GLP-1RA và 150 người phẫu thuật, cho thấy hiệu quả phòng ngừa ung thư của thuốc không kém cạnh phương pháp can thiệp xâm lấn.

Sau khi điều chỉnh thêm yếu tố giảm cân (dựa trên mức thay đổi BMI), kết quả cho thấy thuốc GLP-1RA giúp giảm nguy cơ mắc ung thư liên quan đến béo phì tới 41% so với phương pháp phẫu thuật giảm béo.

Giáo sư Dror Dicker từ Trung tâm Y tế Rabin (Israel), đồng tác giả nghiên cứu, cho biết tác dụng bảo vệ này có thể liên quan đến khả năng chống viêm của GLP-1RA. "Đây là nghiên cứu đầu tiên với thời gian theo dõi đủ dài để đánh giá ảnh hưởng của thuốc GLP-1RA tới các loại ung thư có thời gian ủ bệnh lâu như ung thư liên quan đến béo phì", ông nói. "Các thế hệ GLP-1RA mới mạnh hơn hiện nay có thể mang lại lợi ích còn lớn hơn, tuy nhiên cần có thêm các nghiên cứu sâu hơn để có thể đánh giá đầy đủ các tác động và độ an toàn của các loại thuốc này".

Dù cho ra những kết quả đầy hứa hẹn, nhóm nghiên cứu vẫn lưu ý rằng đây là một nghiên cứu quan sát. Các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên và nghiên cứu tiền cứu trong tương lai là cần thiết để xác nhận phát hiện này và làm rõ các cơ chế sinh học liên quan.