Doanh thu cao kỷ lục

Thị trường tài chính thế giới choáng váng vào tháng 4 năm 2020 khi giá dầu lần đầu tiên chuyển sang mức âm khi mà nhu cầu giảm mạnh trong đợt phong tỏa COVID đầu tiên. Khi đó, giá dầu của Mỹ đã giảm xuống âm 30 USD/thùng.

Nhiều người cho rằng giá dầu sẽ không bao giờ phục hồi và cảnh báo rằng sự kết thúc của kỷ nguyên hydrocarbon đã cận kề.

Tuy nhiên, năm gã khổng lồ dầu mỏ phương Tây - ExxonMobil, Shell, Chevron, BP và Total - đã thua lỗ nặng nề vào năm 2020 - vừa cùng nhau công bố khoản lãi hàng năm hơn 196 tỷ USD, nhờ giá tăng đột biến do chiến tranh Ukraina và nhu cầu phục hồi sau đại dịch.

Trong phần lớn thời gian của nửa đầu năm ngoái, giá dầu đã vượt ngưỡng 100 USD và vào tháng 3, dầu thô Brent đạt 139 USD một thùng. Trong thời gian còn lại của năm, nó ổn định trong khoảng từ 70 USD đến 95 USD - cao hơn nhiều so với mức 40 đến 50 USD cần thiết để các công ty dầu lớn kiếm được lợi nhuận.

Lợi nhuận của Exxon năm 2022 là một kỷ lục không chỉ đối với chính nó mà còn đối với bất kỳ gã khổng lồ dầu mỏ nào của Mỹ hay châu Âu. Lợi nhuận 28 tỷ USD của BP là cao nhất trong lịch sử 114 năm của công ty, trong khi Shell kiếm được hơn gấp đôi lợi nhuận so với 1 năm trước đó.

Cùng với giá dầu tăng vọt, mức nợ giảm đã giúp các công ty dầu mỏ tăng chi tiêu vốn cho sản xuất nhiên liệu hóa thạch trong bối cảnh các chính phủ ưu tiên an ninh năng lượng do cú sốc nguồn cung do lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Moscow cũng như nguồn cung cấp năng lượng không nhất quán của Điện Kremlin cho châu Âu.

Giám đốc điều hành BP, Bernard Looney, đã bị các nhà hoạt động môi trường lên án khi nói rằng ông muốn "rút lui" một số khoản đầu tư vào năng lượng tái tạo do nguy cơ thiếu hụt nguồn cung dầu gây ra nhiều biến động giá cả.

Các nước yêu cầu tăng thuế đối với nhóm Big Oil

Sự tức giận của công chúng đối với các thông báo về lợi nhuận kỷ lục của Big Oil là điều hiển nhiên, không chỉ do sự thúc đẩy năng lượng xanh khẩn cấp.

Trong năm qua, các hộ gia đình và doanh nghiệp đã bị ảnh hưởng nặng nề do hóa đơn tiện ích và giá nhiên liệu tăng chóng mặt. Trong khi nhiều chính phủ đã cố gắng hạn chế thiệt hại bằng các khoản trợ cấp, nhiều người coi Big Oil đang trục lợi từ sự khốn khổ của người dân, vì vậy những lời kêu gọi đánh thuế thu nhập nhiều hơn đối với các công ty này.

Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu đã áp đặt các khoản thuế tạm thời đối với lợi nhuận của ngành dầu khí. Các chính trị gia và công đoàn đã kêu gọi tăng thêm thuế. Trong các bản cập nhật kết quả kinh doanh của mình, Shell, Total và BP tiết lộ rằng các loại thuế mới sẽ tiêu tốn của mỗi công ty khoảng 2 tỷ USD — khoảng 5% đến 8% lợi nhuận.

Trong khi đó, ExxonMobil đang kiện EU để yêu cầu khối này hủy bỏ khoản thuế mới. Công ty dầu mỏ lớn nhất của Hoa Kỳ lập luận rằng Brussels đã vượt quá thẩm quyền của mình khi áp đặt thuế, mà theo họ, đây thường là vai trò của các chính phủ quốc gia.

Người phát ngôn của Exxon, Casey Norton, cho biết vào tháng 12 rằng thuế sẽ "làm suy yếu niềm tin của nhà đầu tư, không khuyến khích đầu tư và tăng sự phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu".

Trong khi đó, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã sử dụng bài phát biểu về Tình trạng Liên bang trong tuần trước để kêu gọi siết chặt hơn nữa đối với các gã khổng lồ năng lượng, yêu cầu tăng gấp bốn lần tiền thuế phải trả khi mua lại cổ phần.

"Khi tôi nói chuyện với một vài [công ty năng lượng], họ nói 'chúng tôi sợ rằng các bạn sẽ đóng cửa tất cả các nhà máy lọc dầu, vậy tại sao chúng tôi phải đầu tư vào chúng?'. Chúng tôi sẽ cần dầu trong ít nhất một thập kỷ nữa", Biden nói với Quốc hội. "Thay vào đó, họ sử dụng khoản lợi nhuận kỷ lục đó để mua lại cổ phiếu của chính mình, thưởng cho các CEO và cổ đông của họ. Các tập đoàn nên làm điều đúng đắn".

Theo thống kê của hãng tin Reuters, các công ty dầu mỏ hàng đầu của phương Tây đã chi khoản cổ tức kỷ lục 110 tỷ USD và mua lại cổ phần của các nhà đầu tư vào năm 2022.

Những gã khổng lồ dầu mỏ đã cắt giảm các khoản đầu tư dài hạn trong những năm gần đây, một phần sau sự bùng nổ dầu đá phiến của Mỹ trong thập kỷ qua cũng như sau khi gánh chịu những tổn thất nặng nề do đại dịch. Với một tương lai luôn không chắc chắn do quá trình chuyển đổi năng lượng xanh, sự thận trọng vẫn còn đối với chi tiêu vốn lớn.

Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ đẩy lợi nhuận của Big Oil lên thêm

Người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể gặp nhiều khó khăn hơn khi Trung Quốc mở cửa trở lại sau chính sách không có COVID trong 3 năm, tiếp tục thúc đẩy nhu cầu về dầu và điều này sẽ thúc đẩy lợi nhuận của Big Oil.

Mặc dù giá dầu dự kiến sẽ không sớm đạt mức cao nhất mọi thời đại vào tháng 7 năm 2008 là 150 USD một thùng, nhưng một số nhà phân tích dự đoán giá có thể đạt lại 100 UD một lần nữa vào cuối năm nay - trước khi suy thoái hoặc suy thoái tác động đến các nền kinh tế lớn và làm đình trệ nhu cầu.

Trong dự báo thị trường dầu mới nhất được công bố hôm thứ Ba, Viện Năng lượng Oxford cho biết giá dầu sẽ đạt 95,7 USD/thùng, một phần là do nhu cầu từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Goldman Sachs nhận thấy giá sẽ trở lại mức 100 UD/thùng vào tháng 12.

Nga cho biết trong tuần trước rằng họ có kế hoạch cắt giảm sản lượng nửa triệu thùng mỗi ngày từ tháng tới, một động thái khiến giá cao hơn. Moscow đổ lỗi cho động thái này là do các biện pháp trừng phạt dầu mỏ của phương Tây, trong đó có việc Liên minh châu Âu áp giá trần 60 USD đối với dầu thô của Nga. Điện Kremlin cho đến nay đã chuyển dầu mà họ từng vận chuyển sang châu Âu sang Trung Quốc và Ấn Độ, mặc dù với mức chiết khấu 30%.

Một dấu hiệu nữa về nhu cầu dầu mạnh mẽ đã xuất hiện trong tuần này từ Barclays Capital, dự báo lợi nhuận thậm chí còn cao hơn cho các công ty dầu mỏ lớn. Công ty đặt mục tiêu giá cổ phiếu là 10 bảng Anh (tương đương 12 UD hoặc 11,29 euro) cho BP, tăng gần gấp đôi so với giá mức giá 5,61 bảng Anh.