Tại sao tỷ lệ vô sinh ngày càng cao?

Trong bối cảnh xã hội không ngừng vận động, phụ nữ ngày nay không chỉ gánh vác thiên chức thiêng liêng mà còn đối mặt với nhiều áp lực từ sự nghiệp, giáo dục và các mục tiêu cá nhân. Điều này dẫn đến xu hướng kết hôn và sinh con muộn hơn, kéo theo những thách thức lớn đối với khả năng sinh sản.

Thạc sĩ, Bác sĩ Cao Hữu Thịnh, một trong những chuyên gia hàng đầu về hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam, đã có những chia sẻ sâu sắc về tình trạng vô sinh, hiếm muộn ở nữ giới, cùng các giải pháp y khoa tiên tiến như trữ đông trứng và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), mở ra cánh cửa hy vọng cho hàng ngàn gia đình.

Theo ThS.BS Cao Hữu Thịnh, sự gia tăng đáng kể của các ca can thiệp sinh sản bằng IVF không phải là ngẫu nhiên, mà là hệ quả của nhiều nguyên nhân phức tạp đan xen trong xã hội hiện đại. Nguyên nhân cốt lõi, theo ông, chính là xu hướng kết hôn quá muộn.

"Phụ nữ hiện nay tham gia vào xã hội nhiều hơn, tập trung vào sự nghiệp, công việc trước khi nghĩ đến việc sinh con," Bác sĩ Thịnh phân tích. Điều này khiến việc lập gia đình và sinh con bị trì hoãn, kéo theo hệ lụy là sự suy giảm chất lượng trứng và tinh trùng, vốn là yếu tố tiên quyết cho khả năng thụ thai tự nhiên.

Thạc sĩ, bác sĩ Cao Hữu Thịnh.

Tuổi tác đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong khả năng sinh sản của phụ nữ. Bác sĩ Thịnh khẳng định, độ tuổi lý tưởng nhất để sinh con là từ 25 đến 35 tuổi. Trong giai đoạn này, việc thụ thai thường dễ dàng, quá trình mang thai và sinh con ít biến chứng hơn, và trẻ sinh ra có xu hướng khỏe mạnh hơn.

Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi nhanh chóng sau ngưỡng tuổi 30. "Từ 30 tuổi trở đi, khả năng sinh sản của phụ nữ bắt đầu giảm dần, đặc biệt là sau 35 tuổi, khả năng này giảm rõ rệt qua từng năm mặc dù không có bệnh lý gì," Bác sĩ Thịnh nhấn mạnh. Đến sau 40 tuổi, chỉ khoảng 10% phụ nữ có thể thụ thai và mang thai đến khi sinh. Sự suy giảm này chủ yếu do buồng trứng yếu đi theo tuổi.

Bên cạnh yếu tố tuổi tác, lối sống và môi trường sống cũng là những "kẻ thù thầm lặng" đối với sức khỏe sinh sản. Bác sĩ Thịnh chỉ ra rằng ô nhiễm môi trường, sự hiện diện của chất độc hại trong thức ăn, cùng với những thói quen không lành mạnh như quan hệ tình dục bừa bãi và lạm dụng các chất kích thích, đều góp phần làm gia tăng tỷ lệ vô sinh và hiếm muộn. Đặc biệt, ông bày tỏ sự lo ngại về tình trạng hiếm muộn ở nhóm người trẻ tuổi.

Việc quan hệ tình dục sớm hơn và sự gia tăng các bệnh lây truyền qua đường tình dục đã dẫn đến viêm nhiễm các cơ quan sinh dục, tắc ống dẫn trứng, gây khó khăn cho việc thụ thai. Một thực trạng đáng báo động khác là số liệu từ Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam, cho thấy mỗi năm cả nước có gần 300 nghìn ca nạo phá thai mà chủ yếu rơi vào độ tuổi 15-19, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản về sau của người phụ nữ.

ThS.BS Cao Hữu Thịnh cũng thẳng thắn chia sẻ rằng áp lực có con đối với người phụ nữ Việt Nam là rất nặng nề, trong khi nhiều trường hợp vô sinh lại do cả vợ lẫn chồng, từ tắc ống dẫn trứng ở nữ đến tinh trùng yếu ở nam giới. Ông cũng liệt kê các bệnh lý nam giới thường gặp dẫn đến vô sinh như viêm nhiễm quai bị, viêm mào tinh, tinh hoàn ẩn, teo tinh hoàn, stress, cùng với tác hại của rượu bia và thuốc lá làm giảm chất lượng tinh trùng.

"Bất cứ ai cũng đều có thể trở thành nạn nhân của bệnh lý này," ông nói, và điều trị hiếm muộn, vô sinh "đòi hỏi người bệnh phải kiên nhẫn cả về thời gian và tiền bạc." Để kết nối và giúp đỡ cộng đồng hiểu rõ hơn về vấn đề này, Bác sĩ Cao Hữu Thịnh cùng các cộng sự đã xây dựng kênh truyền thông "BS Cao Hữu Thịnh và những câu chuyện hiếm muộn", không chỉ chú trọng điều trị mà còn cung cấp kiến thức toàn diện về sức khỏe sinh sản.

Hiểu đúng về trữ đông trứng và độ tuổi nào nên thực hiện? 

Trong bối cảnh phụ nữ ngày càng tự chủ và có nhiều hoài bão sự nghiệp, thì gữ trữ đông trứng là một giải pháp mang tính cứu cánh, được đông đảo chị em quan tâm và lựa chọn giúp phụ nữ cân bằng giữa phát triển bản thân, sự nghiệp và ước muốn làm mẹ.

Trữ đông trứng là kỹ thuật y học tiên tiến, bao gồm việc lấy trứng từ buồng trứng của phụ nữ, sau đó bảo quản chúng trong điều kiện lạnh sâu bằng hơi Ni tơ hoặc Ni tơ lỏng. Mục đích là để sử dụng về sau, khi người phụ nữ sẵn sàng mang thai.

Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho những phụ nữ chưa muốn lập gia đình và sinh con sớm, hoặc đang cần điều trị các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến chất lượng trứng (như hóa trị, xạ trị), hay những người làm việc trong môi trường có tính rủi ro cao.

Bác sĩ Thịnh khuyến cáo: "Nếu phụ nữ chưa có gia đình và chưa thể có con trước tuổi lý tưởng, nên xem xét việc trữ trứng. Vì khi còn trứng, còn có thể can thiệp các liệu pháp hỗ trợ sinh sản. Nếu trứng hết, khả năng có con sẽ không còn."

Bác sĩ thịnh là người tạo ra hàng ngàn đứa trẻ từ ống nghiệm.

Phương pháp trữ đông trứng đã được nghiên cứu và áp dụng trên thế giới từ những năm 80 của thế kỷ XX, nhưng chỉ đến gần đây mới trở nên phổ biến tại Việt Nam.

Các bằng chứng khoa học hiện tại cho thấy trứng được sử dụng tạo phôi sau rã đông không có sự khác biệt về chất lượng, tỷ lệ tạo phôi, khả năng mang thai và sức khỏe của thai nhi so với trứng tươi. Điều này mang lại sự an tâm lớn cho những người lựa chọn phương pháp này.

Không có một mốc độ tuổi "hoàn hảo" cụ thể để tiến hành trữ đông trứng. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia trên thế giới, độ tuổi có lợi nhất là từ 35-37 tuổi. Quyết định này phụ thuộc vào kế hoạch sinh sản tổng thể, kết quả xét nghiệm dự trữ buồng trứng, tiền sử bệnh tật, sức khỏe và tâm lý sẵn sàng của mỗi người phụ nữ.

Quy trình thực hiện trữ đông trứng không quá phức tạp và không gây đau đớn như nhiều người tưởng. Thông thường, quy trình kéo dài khoảng 8-12 ngày, bao gồm tiêm thuốc kích thích buồng trứng, siêu âm kiểm tra và xét nghiệm máu định kỳ. Trong thời gian này, người thực hiện có thể gặp một số tác dụng phụ nhẹ như nhức đầu, căng tức ngực, buồn nôn, chuột rút hay đầy hơi.

Sau đó, một mũi thuốc trưởng thành noãn sẽ được tiêm để chuẩn bị cho quá trình lấy trứng, diễn ra khoảng 36 tiếng sau. Quá trình lấy trứng chỉ mất khoảng 10 phút, được thực hiện bằng công cụ chuyên dụng gắn trên đầu dò siêu âm ngả âm đạo. Trứng lấy ra sẽ được phòng thí nghiệm kiểm tra và đông lạnh sâu ngay lập tức. Sau khi thức dậy, người thực hiện có thể cảm thấy đau quặn nhẹ nhưng thường sẽ hồi phục trong một giờ và có thể làm việc trở lại vào hôm sau.

ThS.BS Cao Hữu Thịnh chia sẻ những câu chuyện thực tế mà ông gặp trong quá trình khám chữa bệnh, cho thấy nhiều phụ nữ không thể có con vì khi độ tuổi còn phù hợp thì điều kiện kinh tế không đảm bảo. Khi họ dành dụm đủ tiền thì tuổi đã quá muộn. Tuy nhiên, Bác sĩ Thịnh khẳng định với những tiến bộ y khoa như trữ đông trứng và thụ tinh trong ống nghiệm, "chỉ cần phụ nữ có nền tảng sức khỏe tốt, tích cực phối hợp trong quá trình điều trị thì dù quá tuổi vẫn có cơ hội mang thai và sinh con."

Thực tế đã ghi nhận những ca sản phụ trên 50 tuổi, thậm chí trên 55 tuổi vẫn khỏe mạnh chào đón thiên thần của mình. Ông nhắn nhủ: "Do đó, phụ nữ đừng đánh mất cơ hội làm mẹ của mình bởi những trăn trở giữa việc phát triển bản thân, sự nghiệp và hoàn thành thiên chức vì khoa học kỹ thuật hiện đại đã có thể giúp cho họ làm tốt cả hai."

Thụ tinh trong ống nghiệm được chỉ định trường hợp nào?

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là một kỹ thuật hỗ trợ sinh sản mang tính đột phá, đã và đang mang lại niềm hạnh phúc cho hàng ngàn cặp vợ chồng hiếm muộn. ThS.BS Cao Hữu Thịnh cung cấp cái nhìn toàn diện về kỹ thuật này, từ các trường hợp chỉ định đến chi phí, thời gian và đánh giá về công nghệ IVF tại Việt Nam.

IVF thường được chỉ định khi có tắc nghẽn ống dẫn trứng (khiến trứng không thể di chuyển đến tử cung), buồng trứng đa nang (cần kích trứng để trứng phát triển và rụng), suy chức năng buồng trứng sớm (khi buồng trứng không sản xuất hoặc phóng noãn), lạc nội mạc tử cung, hay u xơ tử cung gây khó khăn cho việc thụ thai.

IVF là giải pháp cho nam giới có tinh trùng yếu, di động kém hoặc không có tinh trùng, và cả những người đã triệt sản nhưng muốn có con trở lại.

IVF còn đặc biệt quan trọng cho các cặp vợ chồng mắc dị hợp tử Thalassemia hoặc các bệnh lý về nhiễm sắc thể, giúp sàng lọc phôi không mang bệnh, đảm bảo sức khỏe cho thế hệ tương lai.

Bác sĩ Thịnh và ca sinh 5 đầu tiên tại Việt Nam.

Ngoài ra theo bác sĩ Thịnh có các trường hợp đặc biệt như làm mẹ đơn thân: Người phụ nữ cần có giấy chứng nhận độc thân và sẽ xin tinh trùng từ ngân hàng tinh trùng. Sau khi kiểm tra sức khỏe đạt yêu cầu, bệnh viện sẽ cung cấp mẫu tinh trùng ngẫu nhiên và tiến hành IVF. Người mẹ sinh con sẽ không biết cha đứa bé là ai.

Mang thai hộ được áp dụng trong trường hợp người phụ nữ không có tử cung hoặc mắc các bệnh lý không thể mang thai. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi nhiều thủ tục phức tạp và cần thông qua hội đồng xét duyệt, với yêu cầu người mang thai hộ phải là người thân trong dòng họ.

Chia sẻ về chi phí và thời gian thực hiện IVF. Theo bác sĩ Thịnh tổng chi phí cho một chu kỳ IVF dao động từ 100-200 triệu đồng. Mức chi phí này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như liều lượng thuốc kích trứng mà người mẹ sử dụng, số lượng phôi tạo ra, và các dịch vụ sàng lọc phôi đi kèm.

Về thời gian từ khi kích thích buồng trứng đến khi chuyển phôi vào tử cung chỉ mất khoảng 2 tuần.

Với trứng trữ đông quá trình tạo phôi và chuyển phôi sẽ kéo dài khoảng 1,5 tháng. Cụ thể, từ ngày tiêm thuốc kích thích buồng trứng đến khi lấy trứng và tinh trùng để tạo phôi mất khoảng 11-12 ngày. Sau đó, từ ngày lấy trứng đến khi đặt phôi vào tử cung mất thêm khoảng 1 tháng.

Sau khi đặt phôi (thường là phôi ngày 3), người mẹ cần đợi khoảng 12-13 ngày để thử máu và biết kết quả có thai hay không. Tỷ lệ thành công hiện nay của IVF dao động từ 50-60%, và với những người trẻ tuổi, tỷ lệ này có thể lên tới 70-80%.

ThS.BS Cao Hữu Thịnh có cái nhìn rất lạc quan về sự phát triển của công nghệ hỗ trợ sinh sản trong nước. Ông nhận định: "Công nghệ hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam đã phát triển rất tốt trong những năm gần đây, không thua kém các nước trên thế giới." Tay nghề của các bác sĩ Việt Nam cũng rất cao, nhờ vào việc tiếp xúc và điều trị cho nhiều bệnh nhân, bao gồm cả các ca khó.

Với tỷ lệ thành công IVF tại Việt Nam hiện khoảng 60%, thậm chí nhiều bệnh nhân nước ngoài cũng tìm đến đây để điều trị. Bác sĩ Thịnh chia sẻ kinh nghiệm tại phòng khám của mình: "Trung bình mỗi ngày tôi hút trứng khoảng 60 ca, chuyển phôi và hút trứng mỗi ngày. Mỗi tháng khoảng 1000 ca thì có khoảng 600 ca thành công." Việc tiếp xúc và xử lý nhiều ca khó đã giúp tích lũy kinh nghiệm, nâng cao tay nghề và thu hút ngày càng đông người tìm đến hỗ trợ sinh sản.

Ngoài ra, ThS.BS Cao Hữu Thịnh quyết định xây dựng kênh thông tin hỗ trợ sức khỏe sinh sản cho cộng đồng vì ông nhận thấy nhiều người thiếu kiến thức cơ bản về vấn đề này, dẫn đến việc mất đi cơ hội có con hoặc đến điều trị quá muộn.

Ông mong muốn kênh thông tin sẽ cung cấp kiến thức hữu ích, giúp mọi người tự chăm sóc bản thân và đưa ra quyết định đúng đắn trong hành trình sinh sản. "Việc phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe sẽ giúp tăng cơ hội điều trị thành công," Bác sĩ Thịnh kết luận.

Ông khuyến nghị các cặp vợ chồng nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và thăm khám, điều trị ngay khi thấy sức khỏe sinh sản gặp vấn đề để đạt được hiệu quả tốt nhất, bảo vệ thiên chức làm cha mẹ thiêng liêng.