Việt Nam và tư duy an ninh nhân văn

 Từ một quốc gia mới tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc cách đây chưa đầy một thập kỷ, Việt Nam nay đã vươn lên thành một trong những nước có tỷ lệ nữ sĩ quan tham gia các phái bộ cao hàng đầu khu vực – trên 30%, vượt xa tiêu chuẩn tối thiểu toàn cầu 20%. Đằng sau những con số đó là một chiến lược rõ ràng, bền bỉ và mang tính hệ thống. Và mới đây, Diễn đàn quốc tế do Bộ Công an và UN Women tổ chức tại Hà Nội đã khẳng định thêm quyết tâm của Việt Nam trong việc đưa phụ nữ vào trung tâm của các hoạt động gìn giữ hòa bình quốc tế.

Theo đó Việt Nam đã lựa chọn một cách tiếp cận rất đặc biệt: an ninh phải đi cùng nhân văn. Phát biểu tại diễn đàn, Thượng tướng Lê Quốc Hùng – Thứ trưởng Bộ Công an – cho biết Bộ Công an đã xây dựng nhiều chính sách cụ thể để khuyến khích và hỗ trợ nữ sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình. Không chỉ là hỗ trợ về mặt đào tạo, ngôn ngữ, kỹ năng nghiệp vụ, mà còn là những thay đổi sâu sắc trong môi trường công tác: giảm rào cản định kiến giới, mở rộng cơ hội cất nhắc, và bảo đảm an toàn, công bằng cho nữ sĩ quan khi làm nhiệm vụ quốc tế. “Chúng tôi xác định rõ: đây không chỉ là nghĩa vụ quốc tế, mà còn là một phần của tiến trình đổi mới nội tại lực lượng Công an nhân dân”, Thượng tướng nhấn mạnh.

Thượng tướng Lê Quốc Hùng – Thứ trưởng Bộ Công an

Cũng tại diễn đàn, Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc phụ trách gìn giữ hòa bình, ông Jean-Pierre Lacroix, đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam và cho rằng sự tham gia tích cực của nữ giới mang lại hiệu quả thiết thực cho các phái bộ. Ông nhấn mạnh ba yếu tố then chốt để thúc đẩy sự hiện diện của phụ nữ đó là: mở rộng cơ hội đào tạo, đề cử nhiều nữ sĩ quan – kể cả vào các vị trí lãnh đạo – và xây dựng môi trường làm việc thân thiện hơn với phụ nữ.

Theo đó việc thúc đẩy phụ nữ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình không còn đơn thuần là vấn đề về quyền lợi hay công bằng giới, mà các nữ sĩ quan mang đến những giá trị và góc nhìn đặc biệt, giúp cải thiện đáng kể hiệu quả của các phái bộ gìn giữ hòa bình. Đó cũng là lý do vì sao Liên Hợp Quốc kêu gọi các quốc gia thành viên không chỉ đề cử thêm nữ sĩ quan, mà còn đưa họ vào các vị trí lãnh đạo trong các phái bộ.

Nữ sĩ quan tham gia diễn đàn

 Cam kết tiếp nối bằng hành động

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, các diễn giả tại diễn đàn cũng thẳng thắn nhìn nhận: vẫn còn những thách thức nhất định trong việc đưa phụ nữ vào các vai trò có tầm ảnh hưởng lớn hơn trong phái bộ gìn giữ hòa bình. Theo bà Angela Pratt – Quyền Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam – các rào cản vô hình về định kiến giới, thiếu cơ hội tiếp cận vị trí lãnh đạo, hay chưa đủ chính sách hỗ trợ gia đình là những yếu tố cần được giải quyết đồng bộ.

Bà Angela Pratt, Quyền Điều phối viên Thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam

Tuy nhiên với việc triển khai Kế hoạch Hành động Quốc gia về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh (2024–2030), Việt Nam hiện đang đặt nền móng cho một hướng đi lâu dài, không chỉ nhằm gia tăng số lượng, mà còn bảo đảm chất lượng và vai trò thực chất của phụ nữ trong gìn giữ hòa bình.Liên Hợp Quốc, UN Women cùng các đối tác quốc tế cam kết tiếp tục đồng hành, từ đào tạo kỹ năng, chuẩn bị tâm lý, đến hỗ trợ tài chính thông qua các quỹ như Quỹ Sáng kiến Elsie. Sự có mặt và tiếng nói của nữ sĩ quan Việt Nam trên các chiến tuyến quốc tế không chỉ thể hiện sự tiến bộ trong bình đẳng giới, mà còn là minh chứng cho hình ảnh một Việt Nam hiện đại, trách nhiệm và sẵn sàng đóng góp vào hòa bình thế giới.