Nhà văn người Áo Peter Handke còn được biết tới là một nhà viết kịch, một dịch giả. Ông Handke đã từ bỏ việc học luật vào năm 1965 khi một nhà xuất bản tại Đức đồng ý xuất bản cuốn “The Hornets” của ông.

Mặc dù nhận được nhiều ý kiến trái ngược nhau, giải Nobel Văn học trao cho Peter Handke cũng là một cú sốc.

Dần dần, cùng với việc viết lách và hoạt động viết kịch, ông Handke nhận được sự chú ý trong giới văn chương - kịch nghệ quốc tế. Ông Handke cũng đã viết rất nhiều kịch bản phim và đã từng đạo diễn hai bộ phim - “The Left-Handed Woman” (1978) và “The Absence” (1992).

Bộ phim “The Left-Handed Woman” từng được đề cử ở hạng mục Cành Cọ Vàng tại LHP Cannes 1978

Bộ phim “The Left-Handed Woman” từng được đề cử ở hạng mục Cành Cọ Vàng tại LHP Cannes 1978.

Nhà văn Peter Handke đã là một trong những cái tên có tầm ảnh hưởng lớn trong văn đàn Châu Âu kể từ cuối thập niên 1940.

Điều gì đã khiến nhà văn Peter Handke từ khi là một sinh viên luật tại Graz trở thành một tài năng đối nghịch như vậy. Thay vì theo đuổi những trận chiến trong phòng xử án nho nhỏ, ông đã ngừng nghiên cứu pháp lý và bắt đầu một sự nghiệp văn học đầy đối đầu.

Thế hệ của ông có quá nhiều thứ để tranh luận. Không giống như các tác giả ngôn ngữ Đức trước đó, như Günther Grass và Heinrich Böll – nhà văn Handke  đã luôn phản kháng trong cuốn tiểu thuyết đầu tay năm 1966 “The Hornets”. Dường như ông đã chọn một cuộc chiến với chính ngôn ngữ.

Quan điểm của nhà văn Peter Handke và những người cùng thời với Elfriede Jelinek và Thomas Bernhard, toàn bộ ngôn ngữ Đức mang dấu vết của sự lạm dụng của Đức Quốc xã và cần phải được phục hồi, từng chữ một.

Publikumsbeschimpfung - Vở kịch gây sốc của Peter Handke.

Trong vở kịch Publikumsbeschimpfung năm 1966 của ông ở Berlin vào những năm 70, theo bản dịch tiếng Anh, nó được gọi là Xúc phạm khán giả - mặc dù từ "berating" có vẻ phù hợp hơn bởi các diễn viên không làm gì khác ngoài việc hét vào những khán giả đang bị sốc.

Ông tiếp tục gây sốc với vở Kaspar, dựa trên truyền thuyết về Kaspar Hauser, một người đàn ông tình cờ đi trên đường phố Nieders mà không nắm bắt được ngôn ngữ. Các nhân vật của Handke, cố gắng nói, nhưng cuộc chiến bằng lời nói khiến họ càng câm lặng hơn; như thể chúng đã trở thành một phần của tình trạng hậu Holocaust trong đó thế giới phải xây dựng lại từ đầu mọi thứ, thậm chí cả ngôn ngữ học.

Một cảnh trong vở  Kaspar của Peter Handke.

Các tác phẩm của ông giống như những trò chơi trong nền văn học hỗn độn, nguyên bản và không sợ hãi như chính ông. Vở kịch năm 2010 Im Immer noch Sturm (Storm Still), ông dồn các nhân vật vào trong phòng thí nghiệm tâm lý để được kiểm tra các chất ức chế cảm xúc, ông đã dồn một nhân vật của mình rơi vào một khoảng trống đạo đức đau thương đã giết chết một nhân viên thu ngân điện ảnh. (Cuốn tiểu thuyết sau đó được Wim Wender dựng thành phim, quay vào năm 1975; Sự nghiệp điện ảnh của Handke sẽ bắt đầu trong ba năm sau đó, khi ông làm đạo diễn cho cuốn tiểu thuyết của chính mình “Người phụ nữ tay trái”.)

Handke chuyển sang các chủ đề cá nhân hơn trong cuốn tiểu thuyết năm 1972 của ông, Wunschloses Unglück (Sorrow Beyond Dreams), trong đó ông viết theo phong cách không biểu lộ cảm xúc về vụ tự tử của người mẹ sinh ra ở Slovenia.

Kể từ đó, tiểu thuyết của ông đã tiếp tục khám phá sự tồn tại của con người bằng phân tích pháp y, viết về tất cả các cách thức của các đối tượng và cố gắng giải thích chúng cho chúng ta. Một nỗ lực của tác giả đi sâu vào nội tâm nhân vật để tìm lại chính mình.

Handke từng gây tranh cãi, gây sock khi ủng hộ cựu Tổng thống Nam Tư – một người được coi là tội phạm chiến tranh Slobodan Milošević, người đã bị truy tố với hơn 60 tội danh về tội diệt chủng.

Handke từng gây tranh cãi, gây sock khi ủng hộ cựu Tổng thống Nam Tư – một người được coi là tội phạm chiến tranh Slobodan Milošević, người đã bị truy tố với hơn 60 tội danh về tội ác chiến tranh và tội diệt chủng trong các vụ xung đột trong vùng Balkans vào thập niên 1990. Handke tham dự phiên tòa xét xử và cả lễ tang của Slobodan Milošević sau khi ông ta chết trong tù. Ông tuyên bố rằng tôi không biết sự thật. Nhưng tôi nhìn. Tôi nghe. Tôi cảm thấy. Tôi nhớ. Đây là lý do tại sao tôi ở đây hôm nay, gần Nam Tư, gần Serbia, gần Slobodan Milošević. Đề cử của ông cho giải thưởng văn học Heinrich Heine của Đức năm 2006 bị rút lại do quan điểm chính trị gây tranh cãi. Ông thanh minh mình không bênh vực bất kỳ vụ thảm sát nào ở Nam Tư. Thế nhưng, bóng đen quá khứ ảnh hưởng nhiều đến sự nghiệp và danh tiếng của ông. Còn chiến thắng năm 2014 của ông về giải thưởng Ibsen quốc tế đã gặp phải các cuộc biểu tình ở Oslo.

Trước kia, chính Handke đã gọi giải thưởng là một sự phong thánh sai lầm của văn học, nhà triết học người Slave Slavoj Žižek nói rằng năm nay Giải thưởng đã chứng minh rằng ông đã đúng.

Quyết định trao giải Nobel Văn học 2019 cho Handke bên cạnh nữ tác giả người Ba Lan Olga Olga Tokarczuk cho Nobel Văn học 2018 - đã bị các nhà quan sát chỉ trích rộng rãi. 

Ủy ban Nobel thừa nhận: "Đôi khi, ông gây ra những cuộc tranh cãi". Họ trao giải cho ông vì các tác phẩm nghệ thuật không liên quan đến quan điểm chính trị.

Giải thưởng Nobel Văn học tiếp tục gây tranh cãi.

Tác giả Hari Kunzru bình luận: “Từ hơn bao giờ hết chúng ta cần những trí thức có khả năng bảo vệ nhân quyền mạnh mẽ trước sự thờ ơ và yếm thế của các nhà lãnh đạo chính trị. Handke không phải là một người như vậy."

Slavoj ižek, nhà triết học người Slovenia cho rằng: “Không phải giải thưởng Nobel văn học cho Handke mà là giải thưởng Nobel hòa bình cho Assange”. 

Tiểu thuyết duy nhất được dịch ra tiếng Việt của Peter Hanke: Trong một đêm tối trời tôi ra khỏi ngôi nhà tịch mịch của mình.

Tiến sĩ Helen Finch, phó giáo sư tiếng Đức tại Đại học Leeds, đã ca ngợi khả năng của Handke trong việc khám phá ra các trạng thái năng lực của con người, nhưng ông cho rằng: Ủy ban giải thưởng vẫn còn bị mê hoặc bởi những người đàn ông châu Âu da trắng viết theo truyền thống thơ ca tinh hoa, và bị cuốn theo sự phức tạp chính trị của những người đàn ông đó.

Tuy nhiên, một số người hài lòng với chiến thắng của Handke: Truyền thông Serbia ca ngợi quyết định này, gọi Handke là người bạn tuyệt vời, trong khi Tổng thống Áo Alexander Van der Bellen khen ngợi giọng văn Handke là không phức tạp và độc đáo. Chúng tôi rất cảm ơn Peter Handke, tôi hy vọng anh ấy biết điều đó.