Năm 2025 được xác định là năm bản lề với nhiều kỳ vọng về sự phát triển đột phá cho khoa học và công nghệ Việt Nam. Chính phủ và Bộ Khoa học và Công nghệ đang tập trung hoàn thiện hệ thống pháp lý, tạo hành lang thông thoáng, khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia.

Trọng tâm của năm 2025 là việc sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nhiều luật quan trọng dự kiến được trình Quốc hội xem xét và thông qua, bao gồm Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật (sửa đổi), Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi).

Dự thảo Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo đang được Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo với nhiều điểm mới nổi bật. Mục tiêu chính là tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Luật sẽ tập trung vào các nội dung quan trọng như đơn giản hóa thủ tục hành chính trong phê duyệt nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, tạo cơ chế tài chính thông thoáng cho Quỹ phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia, khuyến khích nhà khoa học tham gia kinh doanh và hội nhập quốc tế với những quy định phù hợp thông lệ. Luật Khoa học và Công nghệ dự kiến sẽ được trình Quốc hội xem xét và thông qua trong năm 2025.

Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo tách biệt đội ngũ nghiên cứu của các viện nghiên cứu và trường đại học khỏi quan niệm cán bộ sự nghiệp công lập, khuyến khích họ tham gia điều hành doanh nghiệp dựa trên kết quả nghiên cứu. Ảnh minh họa: kienthuc.net.vn

Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật hiện hành được cho là chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu hội nhập quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh Việt Nam tham gia các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Việc sửa đổi Luật nhằm mục tiêu tạo môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, minh bạch hóa các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đồng thời, Luật cũng hướng đến nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đáp ứng các cam kết quốc tế và hoàn thiện quy định về xây dựng, quản lý tiêu chuẩn cơ sở.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến đóng góp cho Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi). Dự thảo Luật tập trung vào việc thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về năng lượng nguyên tử, đảm bảo an toàn hạt nhân. Bên cạnh đó, Luật cũng hướng đến đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng thời hạn khai báo, cấp phép đối với thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ độ rủi ro thấp và chuyển thủ tục cấp phép sang đăng ký với trình tự đơn giản hơn.

Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi) sẽ tập trung vào việc hoàn thiện hạ tầng chất lượng quốc gia, hướng tới phát triển bền vững. Luật sẽ bao gồm các nội dung quan trọng về phát triển hạ tầng chất lượng đồng bộ, bao gồm các hoạt động về tiêu chuẩn hóa, đo lường, thử nghiệm, chứng nhận và công nhận, đồng thời đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, tự do hóa thương mại và thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Ngoài ra, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang xây dựng Nghị định về chính sách đặc thù hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo và sửa đổi Nghị định 95/2014/NĐ-CP về đầu tư và cơ chế tài chính cho hoạt động khoa học và công nghệ. Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đã yêu cầu ngành khoa học và công nghệ ưu tiên hoàn thiện thể chế, chính sách, tập trung kiện toàn bộ máy, tinh gọn tổ chức. Với những nỗ lực này, hy vọng rằng năm 2025 sẽ là năm đánh dấu bước phát triển đột phá của khoa học và công nghệ Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.