Người đàn bà tên Lan viết thư cho chương trình phát thanh của tôi:

Trước khi kết hôn, chồng bà Lan đã có mối tình sâu nặng với một cô gái khác. Hồi đó phần vì đường xá xa xôi cách trở, phần vì gia đình ông không ưng cô gái, nên cuộc tình giữa hai người đã không thành. Buồn chán vì mối tình đầu không thành, người đàn ông ấy đã lấy bà Lan như một sự phó thác số phận cho ông tơ bà nguyệt.

Họ lấy nhau do sự thúc giục, mai mối của hai bên gia đình. Bà Lan biết ông ấy không đến với mình vì tình yêu, nhưng là người chân chỉ hạt bột, nết na hiền lành, bà nghĩ cái nghĩa đến trước, cái tình đến theo.

(Tranh minh họa)

Sự thật cũng đã diễn ra như bà mong đợi. Nàng dâu được cả gia đình nhà chồng yêu mến. Người chồng, dẫu không quá mặn nồng nhưng cũng rất có trách nhiệm với vợ con. Thế rồi dần dà, họ cũng sống với nhau hạnh phúc, sinh được ba người con.

Cũng đôi lần bà gặng hỏi ông về mối tình xưa, ông chỉ chép miệng trả lời: “Chuyện cũ rồi, nhắc lại làm gì. Tôi tối cơm nhà, đêm ngủ với vợ con, mình còn lo gì?” - Ông nói thế nhưng mà bà biết ông vẫn còn nặng tình với người xưa lắm. Mấy ông bạn có nhắc gì đến chuyện xưa là ông lại đỏ mặt đánh trống lảng ngay.

Thấm thoắt thế mà đã mấy chục năm, các con của hai ông bà đều đã lớn và trưởng thành. Cái nỗi lo chồng mình “tình cũ không rủ cũng đến” đã bớt dần trong lòng bà Lan.

Giờ ông có đi công tác hay cùng bạn bè đi chơi đâu bà cũng không còn lo ngay ngáy nữa. Dù gì thì hai người cũng chẳng còn trẻ nữa, con cái đều đã đông vợ đủ chồng, khôn lớn cả... Thế mà đùng một cái, bà được tin người cũ đã tìm lại với nhau, mặn nồng còn hơn trước.

Gia đình bà Lan giờ trở nên lạnh lẽo, ông chẳng thèm thanh minh, bà bực mình không nói. Con cái lớn đi làm hết, thành ra ngôi nhà đâm lạnh lẽo. Đã thế, ông còn đổ dầu vào lửa khi có lần ỡm ờ: “Bà với tôi bây giờ mà li hôn thì buồn cười lắm nhỉ!?” - Bà cáu: “ở với nhau chẳng tình nghĩa gì thì bỏ quách cho xong!”. Nói vậy, nhưng nghĩ lại, bà thấy thật ấm ức.

Thà rằng ông ấy theo cô nào trẻ trung thì bà cũng chấp nhận, coi như lấy phải ông chồng ham chơi trống bỏi. Nhưng ông lại bỏ bà theo người ấy. Bà đau một nỗi, hoá ra ba chục năm nay, ông vẫn chỉ một lòng với người ấy, coi bà như một cái ga xép, dừng lại ba chục năm ròng rồi bỏ về bến cũ.

Chẳng lẽ bao năm nay, người đàn ông ấy không có một chút tình yêu đối với bà? Chẳng lẽ trong cuộc đời của mình, dù làm vợ, làm mẹ, nhưng chưa bao giờ bà biết có tình yêu?

Những câu hỏi của người đàn bà làm tôi bối rối. Bởi tôi biết rằng khi đó là những câu hỏi mà chẳng một ai muốn tự đặt ra cho bản thân. Song, cứ nghĩ nó được thốt lên từ nỗi niềm của một bà lão 60 thì chẳng hiểu sao tôi lại cứ bất giác tủm tỉm cười.

Sau gần 30 năm, bà chợt nhận ra mình như cái ga xép trong hành trình tình yêu của ông xã (Tranh minh họa: "Automat", Irina/Flickr).

Bởi vậy, tôi tìm cách an ủi bà lão, rằng: Hãy chấp nhận để sống thanh thản hơn, dù bản thân từ “chấp nhận” đã chẳng bao giờ là điều dễ dàng. Tôi nhớ, mình đã kể cho bà lão ấy về chợ tình Khau Vai.

Đó là một phiên chợ đặc biệt, nơi dành cho những mối tình đứt đoạn. Mỗi năm một lần, những người tình xưa trở về nơi đây để ở trọn một đêm cùng người yêu cũ trong sự cảm thông của vợ, hoặc chồng mình.

Sau một đêm đó, những người tình đó lại trở về nhà mình, quên đi mối tình xưa để sống và yêu thương gia đình của mình hơn, bởi gia đình là thứ mà số phận trao cho họ.

Còn tình yêu là thứ có thể ngủ quên nhưng không thể dập tắt được hoàn toàn. Hãy để những người yêu nhau mà không lấy được nhau một cơ hội thành thật với tình cảm của mình, để tình yêu bị ngăn trở đó không âm ỉ như một ngọn lửa bị kìm nén.

Ý nghĩa của phiên chợ Khau Vai là như vậy. Hàng trăm năm nay nó vẫn tồn tại như một sự chứng minh rằng tình yêu là thứ có thể chia sẻ được. Người đàn ông trong câu chuyện này có thể không quên người yêu cũ trong suốt cuộc đời mình, nhưng không có nghĩa như vậy là 30 năm qua ông không hề yêu vợ.

Tất nhiên, nghe xong chuyện chợ tình Khau Vai, bà lão ấy bảo: Tôi biết thừa đàn ông các anh đều thế cả, đều muốn chúng tôi biến thành ga xép của các anh.

Chẳng biết nói sao, tôi đành cung cấp thêm một khái niệm của ngành đường sắt. Đó là: Nếu một đoàn tàu dừng ở ga xép tới 30 năm, rồi vẫn tiếp tục chạy, chắc chắn đoàn tàu đó có tên trong sách kỷ lục thế giới, và nhà ga nên tự hào vì điều đó. Ai ngờ, nghe xong bà lão ấy cười phá lên: Thôi kệ ông ý anh nhỉ. Mai tôi bảo ông sang ở với cô ấy đi, khi nào chán lại về, có khi thế lại chẳng đi nữa.