Ba ngày sau khi cây cầu Francis Scott Key bắc qua cảng Baltimore bị một tàu container đâm và sập khiến 6 người thiệt mạng, các quan chức đã chuyển sang khôi phục tuyến đường vận chuyển quan trọng hiện không thể đi qua do các mảnh vỡ.

Sáng sớm thứ Ba (26/3), chiếc Dali dài 300 mét bị mất điện và chệch khỏi đường tiêu chuẩn trước khi đâm vào một trong những trụ của cây cầu Francis Scott Key ở Baltimore (Mỹ). Mặc dù giao thông trên cầu đã bị dừng lại sau khi thủy thủ đoàn truyền tín hiệu cấp cứu nhưng 6 công nhân xây dựng và phương tiện của họ đã lao xuống sông.

Thi thể của 2 trong số 6 nạn nhân đã được tìm thấy. Việc tìm kiếm những người khác đã bị dừng lại vào thứ Năm (28/3) vì các mảnh vỡ khiến các thợ lặn tiếp tục gặp nguy hiểm. Trên tàu còn có một số container chứa chất độc hại.

Tất cả 22 thành viên thủy thủ đoàn, hầu hết đều đến từ Ấn Độ, vẫn ở trên tàu và đã bị một nhóm của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia thẩm vấn. Các nhà điều tra đã thu được máy ghi dữ liệu của con tàu và cho đến nay đã loại trừ hành vi phạm tội.

Dọn dẹp và xây dựng lại

Cơ quan Quản lý Đường cao tốc Liên bang Mỹ cho biết họ sẽ chấp thuận đề xuất của Cơ quan Giao thông Vận tải Maryland về khoản tiền ban đầu trị giá 60 triệu USD để đưa ra những phản ứng ngay lập tức và đặt nền móng cho đà phục hồi nhanh chóng. Chính phủ liên bang cam kết cung cấp mọi nguồn lực cần thiết để xây dựng lại cây cầu.

Tổng thống Joe Biden đã cam kết tài trợ để xây dựng lại cây cầu 47 năm tuổi, nơi xử lý 11,3 triệu lượt qua lại hàng năm. Dự kiến phải hơn một năm nữa mới xây được một cây cầu mới.

Phát biểu trước báo giới, Thống đốc bang Maryland, ông Wes Moore, lưu ý công việc tái thiết sẽ không mất hàng giờ, không mất vài ngày và cũng không mất vài tuần. Đây là một chặng đường rất dài phía trước.

Hôm 28/3, một chiếc cần cẩu nặng 1.000 tấn (907 tấn), lớn nhất ở bờ biển phía đông, đã đến hiện trường thảm họa để giúp thông đường thủy. Chính quyền liên bang và tiểu bang cho biết vẫn chưa rõ có thể mất bao lâu để tiếp tục vận chuyển hàng hóa.

Đống đổ nát của cây cầu dài 2,6km, những mảnh vỡ của nó vẫn còn quấn quanh Dali, nơi chở 4.700 container hàng hóa – đang cản trở các tàu chở hàng đi qua kênh duy nhất nối cảng với Đại Tây Dương.

Mối đe dọa chuỗi cung ứng

Đó là tin xấu đối với chuỗi cung ứng toàn cầu khi các cảng bờ biển phía đông của Mỹ ngày càng trở nên quan trọng hơn trong những năm gần đây với sự thúc đẩy "kết nối bạn bè" của Washington.

Các cảng bờ biển phía đông Mỹ đã và đang giành được thị phần trong cả tổng lượng hàng nhập khẩu và hàng nhập khẩu từ châu Á so với các cảng ở Thái Bình Dương - là kết quả của các yếu tố như đại dịch và chiến tranh thương mại, cũng như các vấn đề về chuỗi cung ứng như tắc nghẽn, mở rộng cơ sở hạ tầng và tính hiệu quả.

Mỹ đã và đang tăng cường thương mại với các quốc gia được coi là thân thiện trong khi cố gắng đa dạng hóa thương mại khỏi Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị.

Giao thương với Trung Quốc nhiều hơn được thực hiện thông qua các cảng bờ biển phía Tây của Mỹ trong khi các chuyến hàng đến và đi từ các nước Nam Á như Việt Nam, Malaysia, Ấn Độ, Bangladesh thường sử dụng các cảng bờ biển phía Đông mặc dù khoảng cách xa hơn. Thật vậy, tàu Dali, được đăng ký tại Singapore, đang trên đường tới Sri Lanka.

Do sự cố sập, hàng hóa hướng đến Baltimore sẽ được định tuyến lại đến các cảng khác của Mỹ, có thể xảy ra sự gián đoạn về hậu cần và các vấn đề về năng lực.

Cũng có thể có một số tác động đối với Trung Quốc, quốc gia, ngay cả khi nước này sử dụng các cảng bờ biển phía Tây - là đối tác thương mại xuất khẩu và nhập khẩu số 2 của Baltimore vào năm 2023, tính theo trọng tải.

"Tại địa phương, các chủ hàng phụ thuộc vào Baltimore sẽ phải đối mặt với thách thức trong việc khẩn trương tìm kiếm các giải pháp thay thế và cũng có thể sẽ phải chịu chi phí cao hơn khi sắp xếp ở xa trung tâm mong muốn của họ", Judah Levine của Freightos, một nền tảng đặt chỗ và thanh toán cho các công ty vận tải hàng hóa quốc tế, cho biết.

Hàng hóa đặc trưng của Cảng

Cho đến ngày 26/3, Cảng Baltimore là bến cảng lớn thứ 9 của Mỹ, tính theo trọng tải và giá trị đồng đô la của hàng hóa nước ngoài.

Năm ngoái, cảng đã xử lý 52,3 triệu tấn hàng hóa nước ngoài trị giá gần 81 tỷ USD. Các nhà sản xuất ô tô bao gồm Mazda, Mercedes-Benz và Subaru là những người sử dụng chính; Cảng đã xử lý kỷ lục 750.000 ô tô và xe tải nhẹ vào năm ngoái - nhiều nhất đối với bất kỳ cảng nào ở Mỹ.

Năm ngoái, đây cũng là quốc gia xuất khẩu than bận rộn thứ hai, chiếm 28% tổng lượng than xuất khẩu của Mỹ vào năm 2023. Các chuyến hàng dầu nhiên liệu, khí đốt tự nhiên và các sản phẩm nhiên liệu hóa thạch khác cũng được vận chuyển qua đây.

Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, năm 2021, năm điểm đến xuất khẩu than hàng đầu của Mỹ, theo thứ hạng giảm dần là Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hà Lan và Hàn Quốc. Năm 2023, Trung Quốc vẫn là một trong những khách hàng tiêu thụ than nhiệt chính của Mỹ.

Giờ đây, các chuyến hàng than sẽ phải chuyển hướng đến các cảng bờ biển phía đông khác – New York-New Jersey, Philadelphia, Wilmington, Delaware và Norfolk, Virginia – trong khi bất kỳ sự thiếu hụt nào cũng có thể được bù đắp bởi các quốc gia như Indonesia và Australia.

Baltimore cũng xếp hạng đầu tiên ở Mỹ về xử lý máy móc nông nghiệp và xây dựng hạng nặng cũng như thiết bị nông nghiệp, phân bón và nhiều sản phẩm liên quan đến nông nghiệp khác.

Năm sản phẩm nông nghiệp hàng đầu của cảng là đường, đậu nành, ngô, lúa mì và cà phê. Phần lớn đậu nành xuất khẩu được dành cho châu Á.

Khoảng 50% đậu nành của Mỹ được tiêu thụ bởi Trung Quốc. Nhưng giá đậu nành khó có thể tăng do các cảng khác của Mỹ cũng vận chuyển hàng hóa này.

Các mặt hàng khác mà cảng xử lý trong năm 2022 bao gồm nhập khẩu hơn 106.000 tấn đồ nội thất, 83.000 tấn thịt và hải sản. Nhập khẩu nhựa và cao su đạt tổng cộng hơn 221.000 tấn trong năm đó.

Tổn thất gắn kết

Nhấn mạnh tầm quan trọng của cảng đối với thương mại quốc tế, Thống đốc Wes Moore của Maryland đã mô tả sự sụp đổ của cảng là một "cuộc khủng hoảng toàn cầu". Do cây cầu bị gãy nằm trên sông Patapsco, gần 15.000 việc làm có nguy cơ bị mất nếu việc đóng cửa kéo dài nhiều tháng.

Theo một ước tính, cảng đang phải đối mặt với khoản lỗ kinh doanh khoảng 50 triệu USD mỗi ngày, gián tiếp hỗ trợ 140.000 vai trò khác trong ngành khách sạn và các ngành công nghiệp khác.

Theo Bộ Giao thông Vận tải Mỹ, hiện có 10 tàu bị mắc kẹt bên trong cảng Baltimore.

Trong những tuần tới, các tàu chở hóa chất, 5 tàu container, 15 tàu chở phương tiện và 13 tàu chở hàng rời dự kiến sẽ đến cơ sở này. Tất cả sẽ được chuyển hướng đến các cảng khác tùy thuộc vào khả năng tiếp nhận hàng hóa bổ sung.