Nhóm OPEC+ đã phải vật lộn để quản lý nguồn cung và giá dầu trong năm nay.

Đầu tiên, có tình trạng sản xuất quá mức từ một số thành viên, làm suy yếu việc cắt giảm từ các nhà sản xuất khác trong hiệp ước. Sau đó là mùa hè và dữ liệu tiêu thụ thực tế đầu tiên cho quý đầu tiên và quý thứ hai của năm, cho thấy mức tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc không hề gần với kỳ vọng của OPEC.

Vào cuối năm, ngay khi liên minh này và các đồng minh tuyên bố sẽ hoãn thời điểm bắt đầu nới lỏng việc cắt giảm sản lượng đến tháng 1/2025, thì giờ đây họ lại có quân bài khó nhằn nhất trên thị trường, Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Nhu cầu dầu yếu của Trung Quốc đã khiến OPEC+ chệch hướng trong chính sách quản lý nguồn cung và tiếp tục thách thức các dự báo của OPEC với mức tiêu thụ và nhập khẩu dầu thô không như mong đợi.

Nhóm này hiện phải đối mặt với một số chính sách mà Tổng thống đắc cử Trump đã hứa sẽ đưa ra, bao gồm việc cấp phép dễ dàng hơn cho các dự án nhiên liệu hóa thạch, thuế nhập khẩu và lập trường cứng rắn hơn đối với Iran.

Điểm yếu của Trung Quốc

Trung Quốc đã làm suy yếu chính sách của liên minh OPEC+. Nhóm này đang cắt giảm sản lượng, nhưng nhu cầu yếu hơn dự kiến trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế Trung Quốc chậm lại, cuộc khủng hoảng bất động sản làm suy yếu các hoạt động xây dựng và tiêu thụ dầu diesel, và sự gia tăng doanh số bán xe điện (EV) và đăng ký xe tải chạy bằng nhiên liệu LNG.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết trong báo cáo Triển vọng Năng lượng Thế giới 2024 vào tháng trước rằng OPEC đã sai lầm trước sự gia tăng nhu cầu sử dụng xe điện ở Trung Quốc.

Vào tháng 10, OPEC đã cắt giảm dự báo nhu cầu dầu toàn cầu năm 2024 trong báo cáo hàng tháng thứ ba liên tiếp, trích dẫn dữ liệu tiêu thụ thực tế cho đến nay trong năm nay và kỳ vọng nhu cầu sẽ giảm nhẹ ở một số khu vực, bao gồm cả Trung Quốc.

Trong mỗi báo cáo kể từ tháng 8, OPEC đều ám chỉ rằng ước tính của họ về mức tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc là quá lạc quan khi công bố triển vọng đầu tiên cho năm 2024 vào tháng 7/2023.

Bất chấp quan điểm lạc quan về dài hạn, triển vọng nhu cầu ngắn hạn của OPEC đối với Trung Quốc đã một lần nữa được điều chỉnh giảm.

Theo Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol, mức tiêu thụ dầu thấp hơn dự kiến ở Trung Quốc và doanh số bán xe điện tăng sẽ tiếp tục gây áp lực lên nhu cầu dầu mỏ thế giới trong tương lai.

Birol trả lời Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn vào tháng trước rằng: "Năm nay, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu rất yếu, yếu hơn nhiều so với những năm trước và chúng tôi dự đoán tình hình này sẽ tiếp tục diễn ra chỉ vì một lý do - Trung Quốc".

Dữ liệu nhập khẩu dầu thô chính thức của Trung Quốc cũng không mấy khả quan đối với OPEC. Mặc dù nhập khẩu không phải là tất cả lượng dầu thô mà Trung Quốc tiêu thụ, nhưng xu hướng nhập khẩu tại quốc gia nhập khẩu dầu thô hàng đầu thế giới đã tác động đến giá dầu.

Dữ liệu mới nhất của Trung Quốc cho thấy lượng dầu thô nhập khẩu tiếp tục giảm trong tháng này so với cùng kỳ năm 2023.

Vào tháng 10, Trung Quốc đã nhập khẩu 10,53 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan. Đây là tháng thứ sáu liên tiếp mà lượng hàng thô cập cảng chậm hơn so với lượng nhập khẩu trong cùng kỳ năm 2023. Và lượng nhập khẩu thấp hơn 9% so với tháng 10/2023 và thấp hơn 2% so với mức nhập khẩu là 11,07 triệu thùng mỗi ngày vào tháng 9/2024.

Sự bất ổn từ ông Trump

Ngoài Trung Quốc, OPEC+ hiện sẽ phải giải quyết những bất ổn và rủi ro đối với nhu cầu và nguồn cung dầu dưới thời tổng thống Mỹ sắp nhậm chức.

Tổng thống đắc cử Trump dự kiến sẽ tăng cường lệnh trừng phạt đối với Iran, một thành viên OPEC được miễn trừ khỏi lệnh cắt giảm sản lượng, nơi có lượng xuất khẩu đạt mức cao nhất trong sáu năm vào đầu năm nay.

Nguồn cung dầu thấp hơn từ Iran có thể thúc đẩy giá dầu tăng nếu nhu cầu vẫn giữ nguyên.

Nhưng các chính sách khác mà Trump đưa ra, chẳng hạn như thuế quan 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ và thuế quan 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, có thể làm suy yếu tăng trưởng kinh tế toàn cầu, dẫn đến nhu cầu dầu toàn cầu nói chung giảm.

OPEC+ khó có thể chịu được mức tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu yếu nếu muốn đưa 2,2 triệu thùng/ngày trở lại thị trường vào năm tới.

Thuế quan có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế của Hoa Kỳ và toàn cầu, làm giảm nhu cầu dầu tới 500.000 thùng/ngày vào năm 2025 – một phần ba dự báo hiện tại của Wood Mackenzie về tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu vào năm tới.

Simon Flowers, chủ tịch kiêm chuyên gia phân tích trưởng tại WoodMac đã viết vào tuần trước rằng: "Điều này có khả năng làm giảm giá dầu từ 5 đến 7 USD/thùng so với mức hiện tại, giả sử không có rủi ro nào khác như leo thang căng thẳng giữa Israel và Iran".

Mặc dù ngành dầu khí Mỹ đã có được những gì họ mong muốn trong bốn năm qua - một vị tổng thống ủng hộ ngành này, nhưng các nhà phân tích cho biết sản lượng của Hoa Kỳ khó có thể tăng trưởng nhiều hơn so với quỹ đạo tăng trưởng hiện tại.

Theo Wood Mackenzie và Rystad Energy, điều đó là do các công ty đại chúng lớn thống trị nguồn cung cấp đá phiến sẽ tiếp tục ưu tiên lợi nhuận cho cổ đông và kỷ luật vốn hơn là "khoan, khoan, khoan".

Hơn nữa, Flowers của WoodMac cho biết thuế quan có thể khiến các nhà sản xuất và công ty dịch vụ của Hoa Kỳ phải chịu lạm phát chi phí.

Warren Patterson, người đứng đầu chiến lược hàng hóa tại ING, cho biết: "Mặc dù chính quyền mới sẽ có cái nhìn thuận lợi hơn đối với ngành dầu khí, nhưng cuối cùng tiềm năng tăng trưởng sản xuất sẽ phần lớn phụ thuộc vào giá cả".

Trong bối cảnh cung cầu dầu mỏ toàn cầu tiếp tục bất ổn dưới thời Tổng thống Trump, OPEC+ có thể phải điều chỉnh chính sách sản xuất thường xuyên hơn dự định.