Chiều nay, 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính báo cáo, giải trình làm rõ các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm và trả lời chất vấn trực tiếp các câu hỏi của đại biểu Quốc hội.

Bày tỏ lời cảm ơn trân trọng tới các đại biểu Quốc hội, Thủ tướng khẳng định Chính phủ luôn lắng nghe và nghiêm túc tiếp thu các ý kiến. Báo cáo về tình hình kinh tế xã hội, Thủ tướng cho hay tình hình thế giới có nhiều điểm mới, nhiều yếu tố rủi ro gia tăng, song với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, kinh tế - xã hội trong 10 tháng tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực.

Cụ thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 10 tháng tăng 2,89%, thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt 103,7% dự toán, tăng 16,2% so với cùng kỳ, vốn FDI thực hiện đạt 17,45 tỉ USD, tăng 15,2%, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 616 tỉ USD, tăng 14,1%, xuất siêu 9,4 tỉ USD…

Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, thận trọng, chủ động, linh hoạt; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả với chính sách tài khóa và các chính sách khác; không chuyển trạng thái đột ngột.

Đồng thời, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và các chủ thể liên quan theo đúng quy định pháp luật trong bất cứ hoàn cảnh nào; góp phần củng cố, tăng cường niềm tin của Nhân dân, doanh nghiệp, thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển bền vững.

Về dự toán chi, thu ngân sách Nhà nước năm 2022, Thủ tướng đánh giá việc thận trọng, chắc chắn là phù hợp để tránh bội chi lớn, bảo đảm an toàn, an ninh tài chính quốc gia. Năm 2023 tình hình còn khó khăn nên Chính phủ sẽ tiếp tục giãn, giảm thuế, phí, lệ phí để hỗ trợ doanh nghiệp, dự báo thu chi cần thận trọng, chắc chắn, khả thi… 

Về tăng năng suất lao động, Thủ tướng nhìn nhận dù có cải thiện nhưng vẫn còn khoảng cách với các quốc gia khác trong khu vực. Giải pháp tập trung là đẩy mạnh các đột phá chiến lược, có cơ chế chính sách để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và dạy nghề gắn với đổi mới, ứng dụng khoa học công nghệ; thúc đẩy mạnh mẽ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhất là ngành nông nghiệp; cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu lao động; đẩy mạnh chuyển đổi số, không ngừng cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh…

Về các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, Thủ tướng cho rằng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo từng bước hoàn thiện khung khổ pháp lý để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy các thị trường này phát triển. Đến nay, thị trường vốn đã cơ bản phát triển đầy đủ với các cấu phần thị trường cổ phiếu, trái phiếu và chứng khoán phái sinh. Quy mô các thị trường này và thị trường bất động sản tăng mạnh.

Tuy nhiên, thời gian gần đây các thị trường này tăng trưởng nóng, tiềm ẩn rủi ro. Nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu huy động vốn của doanh nghiệp tăng cao trong khi tiếp cận vốn tín dụng được kiểm soát chặt chẽ; đa số các nhà đầu tư là nhỏ lẻ, thiếu kinh nghiệm, kỹ năng hạn chế; một số ít doanh nghiệp vi phạm quy định trong phát hành trái phiếu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Thị trường bất động sản có cơ cấu chưa hợp lý, mặt bằng giá tăng cao và thanh khoản gặp khó khăn... Cùng với việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm, Chính phủ đã chỉ đạo sửa đổi các quy định pháp luật liên quan và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khắc phục tình trạng yếu kém. Đồng thời có giải pháp phù hợp, hiệu quả bảo đảm các thị trường này hoạt động minh bạch, lành mạnh, bền vững theo quy định của pháp luật.

Thời gian tới, Chính phủ tiếp tục tập trung chỉ đạo rà soát, hoàn thiện thể chế, trước hết là đề xuất Quốc hội sửa đổi pháp luật về chứng khoán, doanh nghiệp và sửa một số nghị định, thông tư liên quan. Tăng cường công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, tính tuân thủ của các doanh nghiệp, đối tác tham gia thị trường. Rà soát, có giải pháp chấn chỉnh, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức đầu tư, cung cấp dịch vụ.

Kiểm soát tốt hơn hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất, huy động vốn của các doanh nghiệp bất động sản. Kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản công nghiệp, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và người yếu thế với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Về tình hình giải ngân đầu tư công và chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Thủ tướng nhìn nhận việc thực hiện các chương trình chưa đạt mong muốn của cử tri, với số vốn còn lại tới 282.000 tỉ đồng, còn 8,3% tổng số vốn của chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội chưa phân bổ...

Nêu ra những hạn chế có nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, có tâm lý "sợ trách nhiệm", Thủ tướng cho hay đang chỉ đạo quyết liệt khắc phục những yếu kém và rà soát, tháo gỡ ngay những khó khăn, vướng mắc, thực hiện cơ chế đặc thù. Rà soát điều chuyển vốn, không để dàn trải, lãng phí, tham nhũng, tiêu cực; phấn đấu giải ngân trên 95% kế hoạch.

Về vấn đề bảo đảm thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, trong bối cảnh dịch bệnh còn phức tạp làm ảnh hưởng tới người dân, Thủ tướng cho rằng có nguyên nhân khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là quy định pháp luật còn vướng mắc, sợ trách nhiệm...

Do đó, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương sửa đổi quy định liên quan, đề cao trách nhiệm, đạo đức công vụ người đứng đầu và cán bộ liên quan; đẩy mạnh kiểm tra, giám sát; đấu thầu công khai, minh bạch, chống tham nhũng, tiêu cực...