Ông Pichai gợi ý rằng công ty "phải ưu tiên nguồn kinh tế khác" so với thực tế mà nó phải đối mặt và việc sa thải là cần thiết để thiết lập tương lai cho Google.

Nhưng trong khi Giám đốc Pichai, người đã kiếm được 280 triệu USD vào năm 2019, cho biết ông "chịu trách nhiệm hoàn toàn về các quyết định trong tương lai của công ty", thì ông lại không giải thích được lý do đưa ra những lựa chọn đó. 

Ông đã không đề cập đến những vấn đề trong thời gian nắm quyền lãnh đạo, Google đã bị phạt hàng tỷ USD tiền phạt chống độc quyền, bị ChatGPT của OpenAI bỏ rơi mặc dù "mục tiêu cốt lõi của công ty là ưu tiên AI" và sản phẩm tìm kiếm ngày càng tệ hơn. 

Và mặc dù ông Pichai sau đó đã nói tại một tòa thị chính của công ty rằng "tất cả các lãnh đạo cấp cao sẽ phải bị cắt giảm đáng kể tiền thưởng hàng năm", bao gồm cả tiền thưởng của chính ông. Những quyết định sai lầm của ông phần lớn đổ thẳng lên vai 12.000 nhân viên đã ra đi. 

Đó là những nhân viên bị sa thải qua email bao gồm một số nhân viên có thành tích cao và nhân viên lâu năm, chẳng hạn như một kỹ sư đã làm việc tại công ty 20 năm và người này mô tả việc sa thải đột ngột giống như một "cái tát vào mặt".

Kiểu trốn tránh trách nhiệm này đang lan tràn khắp Thung lũng Silicon. Giám đốc điều hành tại các công ty như Amazon, Microsoft, Salesforce và Meta đã đặt công ty của họ vào một lộ trình không bền vững, đầu tư vào các dự án kinh doanh mới và cho rằng sự bùng nổ công nghệ do đại dịch gây ra sẽ là một điều bình thường mới. Giờ đây, những kỳ vọng đó đã bị tan vỡ, các nhân viên làm việc trong công ty công nghệ đang phải gánh chịu hậu quả của những quyết định sai lầm này, trong khi các giám đốc điều hành của công ty lại dường như chỉ chịu một chút trách nhiệm hoặc có khi là chẳng cần phải chịu bất cứ trách nhiệm nặng nề nào.

Đáng lẽ ra các giám đốc điều hành nào tham gia vào việc ra quyết định dẫn đến hàng trăm hoặc hàng nghìn người mất việc mới là người phải bước ra khỏi cửa. Ông Pichai và các CEO công nghệ khác không nên kiếm được 280 triệu USD một năm hoặc thậm chí 1 triệu USD một năm, họ nên bị sa thải vì quản lý kém những công ty mang danh lớn nhất trên thế giới này.

CEO mắc sai lầm, nhân viên gánh chịu

Trong các thông báo sa thải của họ, hầu hết mọi công ty công nghệ đều đổ lỗi cho việc cắt giảm do nền kinh tế. Tại Amazon, việc cắt giảm được cho là cần thiết vì "những khó khăn trong chuỗi cung ứng, lạm phát, năng suất lao động" và sự bất ổn kinh tế. 

Giám đốc điều hành Salesforce, ông Marc Benioff đã trích dẫn "những khó khăn do suy thoái kinh tế mà chúng tôi hiện đang phải đối mặt" là lý do khiến công ty cắt giảm 10% số lượng nhân viên và Workday đã sa thải 3% lực lượng lao động của mình dựa trên lý do "môi trường kinh tế toàn cầu đầy thách thức đối với các công ty thuộc mọi quy mô". 

Giám đốc điều hành PayPal, Dan Schulman, đã đổ lỗi cho quyết định sa thải 2.000 nhân viên của công ty ông là do "môi trường kinh tế vĩ mô đầy thách thức".

Nhưng trong nhiều trường hợp, nguồn gốc thực sự của mối lo ngại tại các công ty này bắt nguồn từ những quyết định thiếu suy nghĩ của các CEO - cho dù đó có phải là Mark Zuckerberg hay không, người đã tuyển dụng hàng loạt trong mùa đại dịch và đầu tư hàng tỷ USD vào dự án của mình một cách điên rồ trước khi phải cắt giảm 11.000 việc làm, hay Tobi Lütke tại Shopify, người đã sa thải 1.000 người dựa trên sự đặt cược vào tương lai của thương mại điện tử mà "không được đền đáp".

Mặc dù nhiều công ty trong số này đã mắc phải những sai lầm chiến lược nghiêm trọng, nhưng việc sa thải nhân viên sẽ không giải quyết được những vấn đề đó. Việc cắt giảm công nhân sẽ không bất ngờ làm cho công ty hoạt động hiệu quả hơn hoặc cải thiện sản phẩm của họ. Và nhiều người trong số những gã khổng lồ công nghệ này vẫn đang có lợi nhuận cao ngất ngưởng, khiến cho việc sa thải nhân công trở nên vô nghĩa. 

Lợi nhuận của Microsoft đã giảm 12% trong quý cuối cùng của năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021, nhưng hãng vẫn thu về con số khổng lồ 16,4 tỷ USD. Amazon đã giảm lợi nhuận 2,8 tỷ USD trong quý gần đây nhất, thấp hơn so mức cao nhất của hoạt động mua sắm trực tuyến trong đại dịch nhưng vẫn nằm trong mức trung bình trong lịch sử của nó. Dù vậy công ty vẫn quay đầu và sa thải 18.000 nhân viên.

Có vẻ như khi lợi nhuận hoặc thậm chí lợi nhuận dự kiến trong tương lai giảm đi một chút, thì phải có những hệ quả xảy ra và chắc chắn điều đó sẽ không phải do các CEO gánh chịu. Khi một công ty quyết định sa thải hàng nghìn người, về mặt quang học, việc các công ty khác làm theo là hợp lý, một cách để thể hiện rằng CEO có vẻ "kỷ luật" hoặc "có trách nhiệm" bất chấp cái giá phải trả cho nhân viên.

Mặc dù họ có thể bảo vệ danh tiếng của Giám đốc điều hành hoặc xoa dịu các nhà đầu tư, nhưng việc sa thải lại gây tổn hại vô cùng lớn cho người lao động, ngay cả những nhân viên công nghệ được trả lương cao. 

Những người bị sa thải phải đối mặt với những thiệt hại về nghề nghiệp lâu dài và tổn hại đến sức khỏe tinh thần và thể chất của họ. Chưa kể rằng việc sa thải còn gây ra những hệ quả xấu đối với công ty; các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc sa thải là một tác động tiêu cực đối với năng suất, rằng chúng ngăn cản sự đổi mới và chúng có thể dẫn đến sự sụt giảm lợi nhuận trong dài hạn.

Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc sa thải khiến cuộc sống của những nhân viên không chịu sa thải trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là khi nhiều công ty trong số này cắt giảm phúc lợi và các quyền lợi khác. Làm vậy có thể giúp những người lao động còn lại. Với những mặt trái của việc sa thải nhân viên và doanh nghiệp, ưu tiên hàng đầu của CEO nên tránh chúng bằng mọi giá.

Một số công ty đã áp dụng hình thức quản lý trên. Apple đã quản lý để cắt giảm chi phí mà không sa thải một phần bằng cách giảm 40% tiền lương của Tim Cook, xuống còn 49 triệu USD. 

Mặc dù người ta không nhất thiết phải hoan nghênh một công ty trả cho CEO "chỉ" 50 triệu USD, nhưng vẫn thấy ấm lòng khi nói về việc giám đốc điều hành sẵn sàng cắt giảm lương của chính họ trước khi sa thải nhân viên. 

Tương tự, Giám đốc điều hành của nhà sản xuất chip Intel đã cắt giảm 25% lương và giảm 15% lương của các cấp quản lý điều hành của mình để tránh sa thải hàng loạt.

Đối với các công ty chuyển sang cắt giảm việc làm, lỗi hoàn toàn do các CEO của họ. Với tư cách là người chịu trách nhiệm duy nhất, họ phải chịu trách nhiệm về việc đánh giá sai nền kinh tế vĩ mô, thực hiện những khoản đầu tư không hiệu quả và sau đó chạy theo ngành với nỗ lực thiển cận để làm hài lòng Phố Wall.

Tuy nhiên, mặc dù bị giảm lương một chút, nhưng không ai trong số họ phải đối mặt với hậu quả thực sự. Bằng cách tập trung vào "sự không chắc chắn của nền kinh tế rộng lớn hơn" thay vì thừa nhận việc cắt giảm là do quản lý điều hành kém cỏi, các CEO lại bảo vệ danh tiếng của mình để tránh bị đổ lỗi.

Việc đổ lỗi cho các công ty công nghệ này và CEO của họ không phải là chưa từng có, hoặc thậm chí là không phổ biến. Corporate America đã cam kết trung thành với nhà điều hành toàn năng, áp dụng một ma trận đánh giá hoàn toàn khác cho các CEO so với các nhân viên khác.

Lương của CEO tăng vọt 1.460% từ năm 1978 đến năm 2021 và tỷ lệ lương của người lao động trung bình trên lương của CEO tăng vọt từ 20 lên 21 năm 1965, lên 399 vào năm 2021. Và không phải vì mức tăng lương đáng kinh ngạc này mà cho các CEO trở nên tốt hơn trong công việc của họ. 

Giám đốc điều hành hàng đầu từ bỏ các công ty khi họ lường trước một cuộc suy thoái và luôn coi người lao động không quan trọng, ngay cả trong thời kỳ nền kinh tế nóng lên. Các phân tích đã lập luận rằng các gói thanh toán đáng kinh ngạc này còn lâu mới hợp lý.

Khi các giám đốc điều hành cấp cao mắc một sai lầm nghiêm trọng, hầu như họ luôn nhận được lợi ích từ sự nghi ngờ. Giám đốc điều hành ngày nay thiếu bất kỳ trách nhiệm hoặc giám sát thực tế nào, chỉ thỉnh thoảng báo cáo cho các hội đồng quản trị. Họ phần lớn "được cách ly" khỏi hậu quả của hành động của mình, ngay cả khi họ đang quản lý kém. 

Nếu bất kỳ công nhân nào khác đưa ra một loạt quyết định dẫn đến lợi nhuận giảm hai con số, họ sẽ bị đe dọa chấm dứt hợp đồng hoặc dứt khoát bị đuổi việc. Thay vào đó, các CEO công nghệ đã trút mọi hậu quả cho những người trong nhiều trường hợp đã thể hiện tốt vai trò của họ. 

Dù nhiều nhân viên trong lĩnh vực công nghệ và những nơi khác đã nhận được các gói trợ cấp thôi việc hào phóng, thì khoản tiền đó vẫn chẳng là bao so với khoản tiền mà các giám đốc điều hành thất bại nhận được. Lấy ví dụ, công ty cho thuê ô tô Hertz, đã sa thải 10.000 nhân viên vào năm 2020 khi lâm vào tình trạng phá sản, đồng thời trả cho các giám đốc điều hành 16 triệu USD tiền thưởng.

Nếu các CEO được kỳ vọng và được trả tiền, trở thành một "á thần" có tầm nhìn xa trông rộng đứng đầu một tổ chức, thì họ nên áp lực khi ngồi vào vị trí đó và phải trả một cái giá tương xứng khi mắc sai lầm. Tại một số doanh nghiệp, giám đốc điều hành phải chịu trách nhiệm như những người mà họ tuyển dụng. Không có lý do gì mà thành viên được đối xử tốt nhất và được trả lương cao nhất của một tổ chức lại ít bị soi mói hơn, trừ khi công ty không thực sự quan tâm đến việc vận hành hiệu quả.

Nếu các công ty lo ngại việc sa thải các giám đốc điều hành hàng đầu, thì tốt thôi, hãy đổi mới công việc của CEO hiện đại. Thay vì cố gắng trở thành những vị cứu tinh hào nhoáng với mức lương ngất ngưởng được phép điều hành công ty mà không bị trừng phạt, những giám đốc điều hành hàng đầu này nên tập trung vào việc quản lý và điều hành thực tế để phát triển công ty của họ một cách bền vững. 

Thay vì tập trung vào các mối quan hệ nhà đầu tư ngắn hạn và sự khen ngợi của công chúng, các CEO nên dành thời gian để quản lý công ty của họ và giúp cải thiện các sản phẩm họ tạo ra.

Vấn đề cơ bản với công ty Mỹ là nó không còn ý nghĩa gì nữa. Giám đốc điều hành, người quyền lực và có ảnh hưởng nhất trong công ty, giờ đây là người đứng đầu, người nhận được mọi lợi ích từ sự thành công của công ty mà không chịu hậu quả bởi bất kỳ thất bại nào của công ty.

(Nguồn: Insider)