Hôm nay, ngày 5 tháng 6 năm 2024, thế giới cùng nhau kỷ niệm Ngày Môi trường Thế giới với chủ đề #GenerationRestoration, tập trung vào việc "Phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hóa" (Land restoration, desertification and drought resilience).

Đây không chỉ là một ngày kỉ niệm, mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về mối liên hệ mật thiết giữa con người và hành tinh, về trách nhiệm của người trong việc bảo vệ và phục hồi đất đai và môi trường sống. Cùng với đó là kêu gọi chung tay từ những hành động nhỏ nhất, như tiết kiệm nước, giảm thiểu rác thải, sử dụng năng lượng tái tạo, chúng ta có thể góp phần làm nên những thay đổi cho đất mẹ ngay từ bây giờ.

Ngày Môi trường Thế giới năm nay hướng tới chủ đề "Phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hóa" (Land restoration, desertification and drought resilience). (Ảnh: UN)

Đất - Nền tảng của sự sống

Đất không chỉ là nơi chúng ta sinh sống, mà còn là nguồn cung cấp lương thực, nước uống và không khí sạch. Đất đai màu mỡ là nền tảng của sự sống, là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển bền vững của xã hội loài người. Tuy nhiên, tình trạng suy thoái đất, sa mạc hóa và hạn hán đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, đe dọa đến an ninh lương thực, nguồn nước và sinh kế của hàng tỷ người trên toàn cầu. .

Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, chúng ta đang chứng kiến một thực tế đáng báo động: đất đai đang bị suy thoái với tốc độ chóng mặt. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, khoảng 33% đất trên toàn cầu đang bị suy thoái vừa hoặc nặng do xói mòn, suy giảm chất dinh dưỡng, axit hóa và nhiễm mặn. Mỗi năm, thế giới mất đi 24 tỷ tấn đất mặt màu mỡ do các hoạt động của con người.

Thực trạng đáng báo động cho thấy 3,2 tỷ người đang phải gánh chịu những hậu quả tiêu cực của sa mạc hóa. Dự báo đến năm 2050, hơn 3/4 dân số thế giới sẽ bị ảnh hưởng bởi hạn hán. Sa mạc hóa, một hiện tượng đất đai khô cằn, mất khả năng sản xuất và dần biến thành sa mạc, cũng đang lan rộng với tốc độ đáng lo ngại. Hiện nay, khoảng 1/3 diện tích đất trên Trái Đất đang bị ảnh hưởng bởi sa mạc hóa, đe dọa cuộc sống của hơn 1 tỷ người. 

Hạn hán, một thảm họa thiên nhiên gây ra bởi tình trạng thiếu nước kéo dài, cũng đang trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Hạn hán không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế và xã hội, mà còn đe dọa nghiêm trọng đến an ninh lương thực và nguồn nước của nhân loại.

Tình trạng suy thoái đất, sa mạc hóa và hạn hán đang tạo ra một vòng xoáy nguy hiểm, đe dọa đến an ninh lương thực, nguồn nước và sinh kế của hàng tỷ người trên toàn cầu. Theo ước tính của Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc (FAO), nếu không có hành động khẩn cấp, đến năm 2050, sản lượng lương thực toàn cầu có thể giảm tới 12%, trong khi nhu cầu lương thực dự kiến sẽ tăng 60%.

Chủ đề của Ngày Môi trường Thế giới năm 2024, "Phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hóa", là một lời kêu gọi khẩn thiết để chúng ta cùng nhau hành động. Đó là một lời nhắc nhở rằng đất không phải là một nguồn tài nguyên vô hạn, mà là một món quà quý giá cần được trân trọng và bảo vệ.

Chúng ta cần thay đổi cách chúng ta sử dụng và quản lý đất đai. Chúng ta cần áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, bảo vệ rừng và các hệ sinh thái tự nhiên, và đầu tư vào các công nghệ mới để cải thiện khả năng chống chịu của đất đai trước biến đổi khí hậu.

Mỗi chúng ta đều có vai trò trong việc bảo vệ đất đai. Bằng những hành động nhỏ như tiết kiệm nước, phân loại rác thải, trồng cây xanh, chúng ta có thể góp phần làm nên sự khác biệt.

Hành động vì tương lai

"Chúng ta không thể đảo ngược thời gian, nhưng chúng ta có thể trồng rừng, hồi sinh nguồn nước và phục hồi đất đai," - một thông điệp mạnh mẽ được đưa ra trong Ngày Môi trường Thế giới 2024. Chúng ta chính là thế hệ có khả năng hàn gắn mối quan hệ với đất mẹ, khôi phục hệ sinh thái để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, bảo vệ các loài khỏi nguy cơ tuyệt chủng và đảm bảo một tương lai bền vững cho chính mình.

Phục hồi đất không chỉ là việc trồng cây và cải tạo đất, mà còn là việc thay đổi cách chúng ta sản xuất và tiêu thụ, là việc lựa chọn những giải pháp bền vững và thân thiện với môi trường. Đó là việc chung tay xây dựng một tương lai xanh hơn, nơi con người và thiên nhiên có thể cùng nhau phát triển hài hòa.

Mỗi chúng ta, dù là cá nhân, doanh nghiệp hay chính phủ, đều có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phục hồi đất đai. Bằng những hành động nhỏ như tiết kiệm nước, giảm thiểu rác thải, sử dụng năng lượng tái tạo, chúng ta có thể góp phần làm nên những thay đổi ngay từ bây giờ.

Ngày Môi trường Thế giới 2024 không chỉ là một ngày để nhìn lại những thách thức, mà còn là một ngày để khơi dậy niềm hy vọng và khát vọng thay đổi. Đó là một ngày để chúng ta cùng nhau cam kết hành động vì một tương lai bền vững, nơi đất đai được phục hồi, sa mạc hóa được ngăn chặn và hạn hán được kiểm soát.

Hãy để ngày này là một lời nhắc nhở rằng chúng ta không chỉ là những người thừa kế của Trái Đất, mà còn là những người bảo vệ của nó. Hãy cùng nhau hành động, để lại một hành tinh xanh và khỏe mạnh cho thế hệ mai sau.

Ngày Môi trường Thế giới 2024 là một cơ hội để chúng ta suy ngẫm về mối quan hệ của mình với đất và hành tinh. Đồng thời là một lời kêu gọi hành động để cùng nhau bảo vệ và phục hồi môi trường sống. Bằng sự chung tay và nỗ lực, chúng ta có thể tạo ra một tương lai bền vững, nơi con người và thiên nhiên cùng nhau phát triển hài hòa.