Truyền thông dự đoán, khi phát biểu nhậm chức ngày 20/1, ông Joe Biden sẽ truyền thông điệp đoàn kết dân tộc, song nó không được phép là lời kêu gọi sáo rỗng. Khác với các lễ nhậm chức của những người đi trước, năm nay, ông Joe Biden ông không thể quay về phía người tiền nhiệm ngồi ngay phía sau để cảm ơn vì Tổng thống Trump đã tuyên bố sẽ không dự lễ nhậm chức của Biden.

Ông Joe Biden.

Vốn dĩ quá trình chuyển giao quyền lực giữa hai chính quyền cũng đã diễn ra rất khó khăn . Thủ đô Washington kể từ sau vụ bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1 đã được tăng cường an ninh tối đa. Điều này đến cho Biden một thách thức "chưa từng có tiền lệ" trong bài diễn văn nhậm chức của mình, bình luận viên Tamara Keith từ NPR nhận định.

"Không một khuôn mẫu nào mà Biden có thể làm theo với vị thế hiện tại", Jeff Shesol, nhà sử học từng viết diễn văn cho cựu tổng thống Bill Clinton, đánh giá.

Ông Biden sẽ bước Nhà Trắng với thách thức hàng đầu là đưa đất nước thoát khỏi cuộc khủng hoảng Covid-19 đã cướp đi sinh mạng hơn 400.000 người dân Mỹ và đẩy hàng triệu người rơi vào cảnh tuyệt vọng về kinh tế. Ông sẽ phải phát biểu trước đất nước trong bối cảnh hầu hết đảng viên Cộng hòa đều không tin vào kết quả bầu cử. 

Cũng tương tự như cựu tổng thống George W. Bush năm 2001 khi có tranh cãi về bầu cử, ông Biden cũng phải đối mặt những rạn nứt sâu sắc trong xã hội Mỹ. 

Nhà sử học tổng thống Russell Riley đã lấy trường hợp của năm 1968-1969 để so sánh với bối cảnh hiện tại. Cựu tổng thống Richard Nixon lên nắm quyền khi đất nước chìm trong các cuộc bạo loạn, biểu tình phản đối chiến tranh và vừa trải qua cú sốc vì vụ ám sát mục sư Martin Luther King Jr. và tổng thống Robert F. Kennedy.

"Đó là một đất nước bị chia rẽ và Nixon hiểu rõ rằng sứ mệnh chính của ông là hàn gắn", Riley từ Trung tâm Miller thuộc Đại học Virginia bình luận. "Đấy không phải một từ thường gắn liền với Nixon vì các sự kiện xảy ra những năm sau đó, nhưng chắc chắn vào tháng 1/1969, nó là thứ chiếm lĩnh tâm trí ông".

Trong bài diễn văn năm 1969, Nixon kêu gọi: "Chúng ta bị vướng vào chiến tranh, đang muốn hòa bình. Chúng ta bị giằng xé bởi chia rẽ, đang muốn đoàn kết", Nixon nói. "Chúng ta nhìn thấy xung quanh mình những cuộc đời trống rỗng, đang muốn được lấp đầy. Chúng ta nhìn thấy những nhiệm vụ cần phải làm, đang chờ bàn tay thực hiện chúng. Với một cuộc khủng hoảng tinh thần, chúng ta cần câu trả lời của tinh thần. Để tìm ra câu trả lời đó, chúng ta cần nhìn vào chính chúng ta".

"Các nhà lập quốc đặt rất nhiều trách nhiệm lên một tổng thống sắp nhậm chức với nhiệm vụ đoàn kết dân tộc, khi đất nước đang bị chia rẽ và tổn thương nặng nề như hiện nay", nhà sử học Michael Beschloss nhận xét.

Chủ đề lễ nhậm chức của Biden là "Nước Mỹ Thống nhất", nhưng bản thân ông cũng thừa nhận rằng đất nước đang chia rẽ. 

Theo người viết diễn văn Shesol, trong bài phát biểu của mình, Biden sẽ phải đối diện một tình huống khó xử phức tạp. Shesol nói: "Ông ấy cần kéo người Mỹ xích lại gần nhau, nhưng cũng phải chứng tỏ rằng ông không quá ngây thơ. Tôi nghĩ những lời kêu gọi sáo rỗng điển hình về đoàn kết dân tộc mà bạn thường thấy trong các diễn văn nhậm chức thực sự sẽ không phát huy tác dụng ở đây".