Hình ảnh lợn bệnh có đóng dấu an toàn được Facebook Jonny Lieu lan truyền trên mạng xã hội gần đây. Ảnh từ Facebook Jonny Lieu

Kể từ 1/7/2025, những cá nhân và tổ chức có hành vi vi phạm quy định về an toàn thực phẩm sẽ phải đối mặt với mức án phạt nghiêm khắc hơn rất nhiều. Theo Bộ luật Hình sự sửa đổi, người nào biết rõ động vật chết do bệnh dịch, hoặc chứa hóa chất cấm mà vẫn cố tình bán hoặc chế biến thực phẩm từ chúng, có thể bị phạt tiền lên tới 400 triệu đồng hoặc lĩnh án 2-5 năm tù giam.

Việc tăng mức hình phạt này, cùng với một số tội danh khác về môi trường và ma túy, được đánh giá là bước đi phù hợp và cần thiết nhằm tăng cường công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trong bối cảnh hiện nay.

Mức phạt gấp đôi cho hành vi "đầu độc" người tiêu dùng: Cụ thể, Bộ luật Hình sự sửa đổi đã có những điều chỉnh quan trọng tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 317 về tội Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Theo đó, mức phạt tiền đã được nâng lên gấp đôi đối với những hành vi vi phạm nghiêm trọng. Mức phạt tiền phổ biến là từ 100 triệu đồng đến 400 triệu đồng, hoặc phạt tù từ 2 đến 5 năm.

Các hành vi bị xử lý nghiêm bao gồm: Sử dụng chất cấm trong sản xuất thực phẩm: Bao gồm việc sử dụng chất, hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, hoặc phụ gia mà biết rõ là bị cấm hoặc ngoài danh mục cho phép sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm.

Chế biến, kinh doanh thực phẩm từ động vật chết do bệnh: Nếu cá nhân, tổ chức sử dụng động vật chết do bệnh, dịch bệnh hoặc động vật bị tiêu hủy theo quy định để chế biến, cung cấp, hoặc bán thực phẩm mà sản phẩm có giá trị từ 10 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng, sẽ bị áp dụng mức phạt này.

Sử dụng hóa chất chưa được phép lưu hành tại Việt Nam: Hành vi sử dụng chất, hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, phụ gia thực phẩm hoặc chất hỗ trợ chế biến thực phẩm mà biết là chưa được phép sử dụng hoặc lưu hành tại Việt Nam trong sản xuất thực phẩm, với sản phẩm trị giá từ 100 triệu đến dưới 300 triệu đồng, hoặc sản phẩm trị giá từ 50 triệu đến dưới 100 triệu đồng nhưng đã từng bị xử phạt hành chính.

Nhập khẩu, cung cấp, bán thực phẩm có chất cấm: Các trường hợp nhập khẩu, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ có sử dụng chất, hóa chất, phụ gia thực phẩm hoặc chất hỗ trợ chế biến thực phẩm cấm sử dụng, hoặc ngoài danh mục được phép, hoặc chưa được phép sử dụng/lưu hành mà giá trị sản phẩm từ 10 triệu đến dưới 100 triệu đồng, hoặc thu lợi bất chính từ 5 triệu đến 20 triệu đồng.

Những hành vi này nếu gây ngộ độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của từ 5 đến 20 người, hoặc gây tổn hại sức khỏe người khác với tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60% cũng sẽ chịu cùng mức phạt trên.

Hình phạt bổ sung và tăng nặng với các tội danh liên quan: Ngoài hình phạt chính, người phạm tội theo quy định của luật sửa đổi còn có thể bị xử phạt bổ sung bằng hình thức phạt tiền với số tiền tăng gấp đôi, từ 40 triệu đồng đến 200 triệu đồng. Đồng thời, thời gian cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định vẫn giữ nguyên từ 1 năm đến 5 năm.

Đáng chú ý, các tội danh liên quan cũng có mức phạt tăng đáng kể: Tội Sản xuất, buôn bán hàng giả (Điều 192): Mức phạt khởi điểm đã tăng từ 200 triệu đồng lên đến 2 tỷ đồng đối với cá nhân vi phạm. Đối với pháp nhân thương mại, mức phạt khởi điểm là từ 2 tỷ đồng đến 18 tỷ đồng.

Tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm (Điều 193): Mức phạt tiền đã được tăng gấp đôi đối với cả cá nhân và pháp nhân. Mức phạt cao nhất đối với pháp nhân là 36 tỷ đồng, tăng vọt so với mức 9 tỷ đồng trước đây.

Tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194): Luật sửa đổi đã bỏ hình phạt tử hình, tuy nhiên mức tiền phạt đối với pháp nhân đã tăng lên đến 40 tỷ đồng, thể hiện sự nghiêm khắc trong việc xử lý các hành vi nguy hại đến sức khỏe cộng đồng.

Những quy định mới này cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của pháp luật Việt Nam trong việc bảo vệ sức khỏe người dân và lành mạnh hóa thị trường thực phẩm, đồng thời răn đe các hành vi vi phạm an toàn thực phẩm một cách triệt để.