Cổ phiếu công nghệ tụt dốc thê thảm

Trong bối cảnh môi trường không chắc chắn và lo ngại về lợi nhuận, cổ phiếu của các công ty công nghệ, lĩnh vực đã từng gây tiếng vang lớn đã rơi tự do trong năm nay và một số trong số đó đã giảm mạnh tới 70%.

Các cổ phiếu công nghệ được hưởng lợi từ đại dịch COVID-19 đã bị ảnh hưởng đặc biệt, chẳng hạn như dịch vụ phát trực tuyến Netflix, đã chứng kiến giá cổ phiếu giảm khoảng 60% kể từ tháng 1/2022.

Công ty thương mại điện tử Canada Shopify, công ty đã nhận được một khoản lợi nhuận lớn từ sự bùng nổ mua sắm trực tuyến do đại dịch gây ra trong hai năm qua, đã chứng kiến cổ phiếu của mình giảm khoảng 70% cho đến thời điểm này.

Các tập đoàn công nghệ có trụ sở chính tại Singapore cũng đã không nằm ngoài đợt suy thoái này.

Cổ phiếu của Grab, đã ra mắt rất thành công trên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq vào tháng 12 năm 2021, trong phiên giao dịch vào cuối ngày thứ Hai (15/8) ở mức 3,73 USD. Như vậy, cổ phiếu của Grab đã sụt giảm gần 48% kể từ tháng 1 và mất gần 3/4 giá trị kể từ khi niêm yết.

Sea, công ty sở hữu công ty trò chơi di động Garena và nền tảng mua sắm trực tuyến Shopee, cũng đã chứng kiến cổ phiếu của mình trên sàn giao dịch chứng khoán New York giảm khoảng 61% trong năm nay.

Một số công ty trong số này đã tuyên bố sa thải nhân viên. Tháng trước, Shopify cho biết họ sẽ cắt giảm khoảng 1.000 công nhân, tương đương 10% lực lượng lao động toàn cầu; trong khi Sea's Shopee cũng tuyên bố cắt giảm một số lượng nhân viên nhưng không được tiết lộ là bao nhiêu vào tháng 6 năm nay.

Việc sa thải diễn ra trong bối cảnh các công ty công nghệ đang tái cơ cấu trước một cuộc suy thoái có thể xảy ra và khi thanh khoản cạn kiệt trong bối cảnh lãi suất tăng, CNA đưa tin trước đó.

Trong tương lai, với triển vọng kinh tế toàn cầu và các nguyên tắc cơ bản của các công ty công nghệ vẫn chưa chắc chắn, các chuyên gia cho rằng các nhà đầu tư nếu muốn nhảy vào các cổ phiếu công nghệ vốn đã bị hạ giá, nên thận trọng.

Vì sao cổ phiếu công nghệ trượt dốc?

Thị trường chứng khoán nói chung đã bị ảnh hưởng kể từ đầu năm 2022 bởi lo ngại về lạm phát và lãi suất gia tăng trong bối cảnh cuộc chiến của Nga ở Ukraina đã làm tăng thêm bất ổn địa chính trị.

Nhưng lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực thương mại điện tử hoặc các công ty gọi xe, dường như đã phải chịu một sốc lớn khi các nhà đầu tư từ bỏ cái gọi là cổ phiếu tăng trưởng để tìm đến các cổ phiếu an toàn hơn trên thị trường như năng lượng và tiện ích.

Ví dụ, Nasdaq nặng về công nghệ đã mất gần 18% cho đến thời điểm này, so với mức giảm 11% trong S&P 500 và 9% trong New York Stock Exchange Composite.

Phó Giáo sư Tài chính Vijay Yadav, một người đang làm việc tại Trường Kinh doanh ESSEC Châu Á - Thái Bình Dương, cho biết: "Cổ phiếu của tất cả các loại công ty đã tăng đột biến trong năm nay nhưng các công ty công nghệ lại mất nhiều hơn đáng kể so với các lĩnh vực khác".

"Lãi suất tăng có tác động tiêu cực cao hơn và không tương xứng đối với việc định giá các công ty công nghệ mới, bởi dòng tiền của các công ty này nói chung là còn rất xa, nó nằm ở thì trong tương lai và do đó nó sẽ được định giá với mức lãi suất cao hơn", ông nói thêm.

Ông nói thêm: "Rủi ro suy thoái và bất ổn địa chính trị cũng làm ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của các công ty công nghệ mới vì việc định giá của họ thường bị thúc đẩy bởi tâm lý nhà đầu tư, nhưng tâm lý này dường như đã trở nên tiêu cực trong môi trường thay đổi".

Sự sụt giảm nghiêm trọng của một số cổ phiếu công nghệ tăng trưởng cao này cũng báo hiệu sự cảnh giác ngày càng tăng của các nhà đầu tư về các công ty chưa thể thu được lợi nhuận.

Nhà phân tích Samuel Tan của Maybank Securities cho biết: "Mức độ sụt giảm phản ánh rủi ro vốn có trong hoạt động kinh doanh của họ, đồng thời lưu ý rằng nhiều cổ phiếu công nghệ vẫn thua lỗ "với phần lớn giá trị của chúng bị khóa trong một "giá trị cuối cùng" và nó chỉ có trong tương lai khi chúng có lợi nhuận… và có thể được định giá thông qua các mô hình dòng tiền tự do".

Đồng tình với điều đó, Phó Giáo sư Nitin Pangarkar từ Trường Kinh doanh Đại học Quốc gia Singapore (NUS) cho biết: "Rất nhiều mức định giá cao dựa trên các giả định có thể có hoặc có thể không và bây giờ có chúng có những trở ngại, sự lạc quan đã biến thành chủ nghĩa bi quan".

"Thị trường đã trở nên nghi ngờ về việc các công ty bị thua lỗ", ông nói thêm.

Có nên "bắt đáy" cổ phiếu công nghệ?

Ngay cả với sự phục hồi gần đây, các chuyên gia cho biết triển vọng đối với các cổ phiếu công nghệ này vẫn chưa chắc chắn.

Đề cập đến những công ty như Grab, Sea và Shopify, PGS Yadav cho biết: "Vẫn còn phải xem liệu sự tăng giá gần đây của các cổ phiếu công nghệ chỉ là một đợt phục hồi hay đại diện cho một sự thay đổi thực sự đối với các công ty này".

Mặc dù sự sụt giảm lớn có thể cho thấy cơ hội mua vào, nhưng các nhà đầu tư "nên tiếp tục thận trọng trong môi trường kinh tế không chắc chắn hiện tại", ông nói thêm.

Một phân tích hồi tháng 5 từ trang tin tức đầu tư The Motley Fool cũng đưa ra lời khuyên tương tự.

Sử dụng ví dụ về Shopify, phân tích nói trên lưu ý rằng, mặc dù cổ phiếu có thể trông giống như "một món hời rõ ràng" sau đợt bán tháo, nhưng có nguy cơ "tăng trưởng giảm tốc nhanh chóng" do những người chơi thương mại điện tử sẽ phải đối mặt với những thách thức như thế nào khi chi phí vận chuyển và hậu cần tăng.

"Ngay cả khi Shopify hoạt động tốt, phát triển nhanh hơn thị trường thương mại điện tử nói chung và duy trì vị thế là công cụ bán hàng trực tuyến, thì hiệu suất vẫn chưa được đảm bảo. Hãy cẩn thận", báo cáo cho biết thêm.

PGS Pangarkar cho biết giá cổ phiếu sụt giảm mạnh cho thấy tầm quan trọng của các công ty công nghệ trong việc thể hiện khả năng kiềm chế chi tiêu và thể hiện kỷ luật tài khóa sau khi phụ thuộc vào nguồn vốn và tiếp thị tích cực để thúc đẩy nhiều năm tăng trưởng với tốc độ chóng mặt.

"Họ không thể chi tiêu quá đà chỉ để giành lấy thị phần. Bạn cần phải có một con đường dẫn đến lợi nhuận", ông nói.

Ông Tan, người có nghiên cứu về vốn chủ sở hữu bao gồm Grab và Sea, cho biết lãi suất tăng sẽ là một yếu tố lớn hơn đối với giá cổ phiếu của hai công ty công nghệ có trụ sở tại Singapore này trong tương lai.

Ông nói với CNA: "Việc bắt đáy đối với hai cổ phiếu này sẽ rất khó khăn, nhưng Sea có vẻ như đã giao dịch dưới mức có thể cho là là hợp lý, trong khi Grab vẫn đang ở mức cao".

Ông giải thích rằng điều này là do định giá của Sea vẫn được "hỗ trợ tốt" bởi công ty trò chơi có lợi nhuận là Garena. Công ty cũng có "rủi ro phá sản thấp hơn nhiều" so với Grab.

Sea lỗ ròng 580,1 triệu USD trong quý đầu tiên trong năm nay, lớn hơn mức lỗ 422,1 triệu USD trong cùng kỳ năm ngoái.

Công ty cũng thận trọng đối với Shopee do "những bất ổn vĩ mô gia tăng" và điều chỉnh dự báo doanh thu từ thương mại điện tử của mình là từ 8,5 tỷ đến 9,1 tỷ USD cho năm tài chính 2022, giảm từ mức 8,9 tỷ USD xuống 9,1 tỷ USD được đưa ra trước đó.

Ông Tan cho biết, công ty này có thể gây thất vọng trong báo cáo thu nhập quý II trước khi thị trường Mỹ mở cửa vào ngày 16/8, do kết quả sẽ phải phản ánh chi phí vận hành hoạt động kinh doanh của nó ở Tây Ban Nha và thách thức về giá cước vận tải tăng cao. Cũng có khả năng Garena có thể "thất vọng khi mọi người ít chơi game hơn" do việc thu xếp công việc tại nhà bị thu hẹp lại.

Tuy nhiên, cả thương mại điện tử và trò chơi đều là "mô hình kinh doanh đã được chứng minh tốt và rất gắn bó" về lâu dài, ông Tan, nhà phân tích cổ phiếu của Maybank Securities, người cho rằng nên đặt lệnh "mua" cổ phiếu này với giá mục tiêu là 105 USD, nói thêm.

Cổ phiếu của Sea được giao dịch lần cuối ở mức 87,42 USD vào thứ Hai.

Đối với Grab, ông Tan cho biết cổ phiếu của công ty công nghệ này có thể thấy "sự gia tăng trong ngắn hạn" nhờ vào tâm lý tích cực đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ gọi xe khi các nền kinh tế mở cửa trở lại và thích nghi với cuộc sống với COVID-19.

Nhưng về lâu dài, khả năng đạt được lợi nhuận của Grab "vẫn là một rủi ro có thể xác định được".

Ông nói: "GMV (tổng giá trị hàng hóa) phải tăng gấp đôi vào năm 2025 nếu muốn đạt được lợi nhuận và dòng tiền tự do dương vào năm 2025, nó không bao thanh toán trong các ngân hàng kỹ thuật số, cái sẽ đòi hỏi nhiều vốn hơn".

Liên doanh ngân hàng kỹ thuật số của Grab với Singtel - được gọi là Ngân hàng GXS - đã có giấy phép bảo đảm ở Singapore, Malaysia và Indonesia và việc ra mắt tại Singapore có thể sẽ diễn ra trong những tháng tới.

Theo hướng dẫn của nhà chức trách, ngân hàng kỹ thuật số ở Singapore phải có vốn ký quỹ tối thiểu là 1,5 tỷ đô la Singapore. Ông Tan cho biết Grab sẽ phải bỏ ra 900 triệu đô la Singapore để nắm cổ phần của mình trong liên doanh.

"Điều này không bao gồm các ngân hàng kỹ thuật số tại Malaysia và Indonesia, cả hai đều có các yêu cầu về vốn riêng để đáp ứng điều kiện", ông nói thêm. "Chúng tôi sẽ giám sát chặt chẽ cách họ quản lý các yêu cầu vốn của ngân hàng kỹ thuật số".

Trong khi đó, liên doanh ngân hàng kỹ thuật số có thể mất bảy năm để thu lợi nhuận, theo ông Tan, người đã trích dẫn ví dụ về ngân hàng kỹ thuật số Atom của Vương quốc Anh. Nhìn chung, nhà phân tích này đang kêu gọi "bán" Grab với mức giá mục tiêu là 2,29 USD/cổ phiếu.

Các nhà phân tích của CGS-CIMB đưa ra một cái nhìn khác về Grab, lưu ý rằng giá cước gọi xe cao hơn và giảm bớt sự cạnh tranh trên các thị trường khác nhau trong những tháng gần đây có thể thúc đẩy con đường đạt được lợi nhuận của công ty.

Ví dụ, các nhà phân tích lưu ý rằng, giá vé gọi xe ở Singapore đã tăng từ 22 đến 42% trong quý 2 năm trong tài chính 2022, trong khi các chương trình khuyến mãi "giảm một cách có ý nghĩa". Mức chiết khấu thấp hơn cũng được nhìn thấy trong phân khúc giao đồ ăn ở các thị trường khác nhau.

Các nhà phân tích viết trong một báo cáo ngày 29/7: "Chúng tôi tin rằng Grab đang ở thời điểm uốn nắn với tiềm năng cải thiện tỷ suất lợi nhuận mạnh mẽ bắt đầu từ (vào) quý 2 năm tài chính 2022.

Phân tích cũng nói thêm rằng, họ kỳ vọng tổng giá trị hàng hóa và lợi nhuận của mảng kinh doanh dịch vụ di động sẽ "gây bất ngờ về mặt tăng trưởng", từ đó giúp Grab thu hẹp khoản lỗ hàng quý.

Trong quý đầu tiên kết thúc vào ngày 31 tháng 3, Grab công bố khoản lỗ 435 triệu USD, giảm 35% so với khoản lỗ 666 triệu USD so với cùng cùng năm ngoái.

Doanh thu của Grab đã tăng 6% lên 228 triệu USD từ 216 triệu USD nhờ tăng trưởng trong mảng kinh doanh thực phẩm và hàng tạp hóa, cũng như sự phục hồi trong mảng di động. Grab dự kiến sẽ báo cáo kết quả kinh doanh quý II vào ngày 25 tháng 8.