Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự dịch chuyển sang nền kinh tế tri thức, đội ngũ trí thức nói chung và nữ trí thức nói riêng trở thành một trong những nguồn lực tạo nên sức mạnh trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, các nữ trí thức với trí tuệ, tài năng và tinh thần lao động hăng say cũng đã cống hiến nhiều công trình khoa học có giá trị về lý luận và ứng dụng thực tiễn; nhiều đề tài nghiên cứu, sáng kiến khoa học làm lợi cho đất nước hàng tỷ đồng.

Nhưng bên cạnh những thành quả đã đạt được vẫn còn tồn tại không ít trở ngại, khó khăn làm hạn chế vị thế, vai trò của nữ trí thức, đặc biệt là việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu, phát triển các tài sản trí tuệ và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo.

GS. TS.Lê Mai Hương (bên trái) và TS. Trần Thị Hồng Hà (Viện Hóa học các Hợp chất thiên nhiên) kiểm tra chất lượng quá trình nuôi trồng Đông trùng hạ thảo

Là hai đơn vị trực thuộc Hội Nữ trí thức Việt Nam, Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp (COSTAS) và Tạp chí Phụ nữ Mới đã phối hợp thực hiện chuyên mục “Nữ trí thức với Sở hữu trí tuệ” nhằm hỗ trợ các nhà khoa học nữ, quảng bá, giới thiệu và triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, gắn kết họ với các doanh nghiệp nhằm thúc đẩy, tăng cường hiệu quả thực thi quyền sở hữu trí tuệ, khai thác và phát triển giá trị các tài sản trí tuệ.

Đây là một trong những hoạt động của nhiệm vụ “Nâng cao nhận thức, năng lực sử dụng công cụ sở hữu trí tuệ, đổi mới sáng tạo trong nghiên cứu khoa học và sản xuất kinh doanh cho cộng đồng nữ trí thức Việt Nam” thuộc Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030.

Vai trò của nữ trí thức đối với hoạt động đổi mới sáng tạo

Nữ trí thức đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo do có khả năng nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Nhờ có sự tỉ mỉ, nhạy bén và linh hoạt, họ có thể đưa ra những ý tưởng mới mẻ và hiệu quả, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội và phát triển kinh tế.

Các nữ trí thức đang ngày càng tham gia tích cực vào các hoạt động đổi mới sáng tạo ở nhiều lĩnh vực khác nhau, như khoa học, công nghệ, kinh doanh, giáo dục... Họ đang dần khẳng định vị thế và năng lực của mình, góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú cho cộng đồng khoa học. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản khiến cho nữ trí thức chưa thể phát huy hết tiềm năng của mình trong hoạt động đổi mới sáng tạo. Ví dụ như định kiến về giới, thiếu cơ hội tiếp cận nguồn lực và hỗ trợ...

Tại Việt Nam, khoa học và công nghệ là một trong tám lĩnh vực của mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới. Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ các nhà khoa học nữ, nhà sáng tạo nữ, nhà sáng chế nữ, các doanh nghiệp hay hợp tác xã do phụ nữ làm chủ, thúc đẩy họ tham gia vào hoạt động đổi mới sáng tạo một cách hiệu quả hơn, trong đó có lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

Đại biểu tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) tham quan, tìm hiểu về các sản phẩm được giới thiệu, trưng bày tại Triển lãm "Tài sản trí tuệ và kết quả đổi mới sáng tạo của nữ trí thức Việt Nam" ngày 21-22/04/2023

 Vai trò của sở hữu trí tuệ với hoạt động đổi mới sáng tạo của đội ngũ nữ trí thức

Trong thế giới ngày càng phát triển và cạnh tranh, sở hữu trí tuệ (IP) không chỉ là một công cụ bảo vệ tài sản trí tuệ của nữ trí thức mà còn là một đòn bẩy quan trọng giúp họ phát triển sự nghiệp.

- Khẳng định quyền sở hữu và bảo vệ sáng tạo: Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các ý tưởng và sáng chế, sáng tạo có thể dễ dàng bị sao chép và sử dụng trái phép, việc hiểu biết về sở hữu trí tuệ giúp các nữ khoa học, nữ doanh nhân... bảo vệ các tài sản trí tuệ của mình. Điều này đảm bảo rằng họ có quyền sở hữu, kiểm soát các tài sản trí tuệ, được sử dụng và khai thác, từ đó tạo ra nguồn thu nhập ổn định và bền vững.

- Tạo động lực phát triển cá nhân: Khi các tài sản trí tuệ được công nhận và bảo vệ, các nữ trí thức có thêm động lực để tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, thúc đẩy sự nghiệp của bản thân và đóng góp cho xã hội.

- Khởi nghiệp: Việc nắm bắt và sử dụng hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ có thể mở ra những cơ hội lớn cho nữ trí thức trong việc khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp. Bằng cách khai thác bản quyền, sáng chế, và nhãn hiệu, họ không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn xây dựng thương hiệu cá nhân và doanh nghiệp, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội.

Các viện, học viện, trường Đại học, doanh nghiệp tham gia giới thiệu, quảng bá các tài sản trí tuệ, kết quả đổi mới sáng tạo và sản phẩm khoa học công nghệ tại triển lãm “Tài sản trí tuệ và kết quả đổi mới sáng tạo của cộng đồng nữ trí thức Việt Nam” ngày 21-22/04/2023

Có thể thấy, SHTT đóng vai trò quan trọng trong hoạt động đổi mới sáng tạo của đội ngũ nữ trí thức. Tuy nhiên, nhiều nữ trí thức còn thiếu nhận thức về tầm quan trọng của SHTT, họ cũng thường gặp nhiều khó khăn trong việc đăng ký và quản lý tài sản trí tuệ và thiếu vốn đầu tư để thương mại hóa các sáng tạo. Do đó, cần có sự chung tay của các bên liên quan để nâng cao nhận thức của nữ trí thức về SHTT, đồng thời hỗ trợ họ đăng ký, quản lý và thương mại hóa các kết quả sáng tạo của mình.