Nhồi máu não là tình trạng động mạch não bị hẹp hoặc tắc khiến lưu lượng máu tại vùng não do động mạch đó phân bố giảm trầm trọng, gây hoại tử và mất chức năng vùng não đó, và gây ra các triệu chứng thần kinh tương xứng vùng não đó bị tổn thương.

Đây là bệnh lý vô cùng nguy hiểm, có khả năng gây ra nhiều biến chứng nặng nề như liệt nửa người, rối loạn ý thức, mất khả năng nói, hôn mê… thậm chí dẫn tới tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.

“3 tăng, 2 giảm, 1 mềm” cảnh báo nhồi máu não

Nếu muốn phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhồi máu não, việc nắm bắt các triệu chứng là vô cùng quan trọng. Trong đó có “3 thừa, 2 thiếu, 1 mềm” mà rất nhiều người dễ bỏ qua hoặc nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường, bệnh vặt.

3 tăng: tăng tiết mồ hôi, tăng lượng và số lần di tiểu, tăng cảm giác buồn nôn

Khi mắc bệnh nhồi máu não, người bệnh có thể đột ngột cảm thấy buồn nôn, kèm theo nôn mửa. Điều này là do rối loạn chức năng thân não do nhồi máu não, ảnh hưởng đến sự điều hòa bình thường của trung tâm nôn. Nôn mửa ở người bị nhồi máu não thường không liên quan tới thực phẩm và kéo dài dai dẳng trước khi bột phát triệu chứng cấp tính gây nguy hiểm.

Nhồi máu não có thể gây đa niệu, rối loạn điều hòa nhiệt độ cơ thể gây tăng tiết mồ hôi (Ảnh minh họa)

Tương tự, nhồi máu não cũng có thể gây đa niệu bất thường. Bao gồm đi tiểu thường xuyên hơn và lượng nước tiểu cũng nhiều hơn dù ăn uống không thay đổi gì lớn. Nguyên nhân thường liên quan đến các yếu tố như tăng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm và bí tiểu do mạch máu tắc nghẽn, bị hẹp và thiếu máu não.

Yếu tố thừa cuối cùng cảnh báo nhồi máu não là đổ mồ hôi nhiều bất thường, nhất là vào ban đêm. Theo các chuyên gia, điều này là do sự hưng phấn bất thường của hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến rối loạn điều hòa nhiệt độ cơ thể.

2 giảm: giảm sự tỉnh táo và giảm thị lực đi kèm khó giữ thăng bằng

Thiếu tỉnh táo về mặt tinh thần, rối loạn logic là những triệu chứng dễ nhận thấy của người bị đe dọa bởi nhồi máu não. Khi bị nhồi máu não, người bệnh có thể gặp các triệu chứng lú lẫn, mất tập trung, khó suy nghĩ và đưa ra phán đoán rõ ràng do thiếu máu lên não, tắc nghẽn gây suy giảm chức năng não bộ.

Bên cạnh đó, người nhồi máu não thường bị chóng mặt và có cảm giác như mình hoặc môi trường xung quanh đang quay cuồng. Điều này có thể liên quan đến các yếu tố như lượng máu cung cấp lên não không đủ và chức năng tai trong bị suy giảm do nhồi máu não. Tế bào thần kinh bị tổn thương, rối loạn hoạt động làm thay đổi nhận thức, giảm khả năng suy nghĩ và phân tích, ảnh hưởng đến sự tỉnh táo, phối hợp hành động và lời nói…

Trước khi cơn nhồi máu não ập tới, người bệnh thường bị chóng mặt, lú lẫn bất thường (Ảnh minh họa)

Bởi vì lưu lượng máu đến não không đủ có thể dẫn đến chức năng bất thường ở một số khu vực nhất định của não, bao gồm các khu vực liên quan đến sự cân bằng và định hướng không gian. Ngoài ra, nhồi máu não còn có thể gây tổn thương chức năng của tai trong, tai trong là cơ quan quan trọng chịu trách nhiệm về nhận thức thăng bằng, tổn thương tai trong có thể gây chóng mặt. Tác động kết hợp của các yếu tố này có thể gây ra triệu chứng chóng mặt ở bệnh nhân nhồi máu não.

1 mềm: yếu chi

Theo phân tích lâm sàng từ các chuyên gia, bệnh nhân nhồi máu não thường cảm thấy yếu chi, đặc biệt là yếu đột ngột và nặng nề ở một chi. Nguyên nhân là do các vùng não do nhồi máu não bị tổn thương khiến chức năng vận động của các bộ phận tương ứng cũng bị ảnh hưởng. Biểu hiện là cảm giác đột nhiên không có sức hoặc rất yếu, tê bì hoặc thậm chí là khó vận động, tê liệt. Thường là một bên tay/chân hoặc một nửa người bên trái hoặc phải.

Nguyên nhân và cách ngăn ngừa nhồi máu não

Xét tới nguyên nhân gây nhồi máu não thì thường do các yếu tố chính như: xơ vữa động mạch lớn, tăng huyết áp, biến chứng tiểu đường, thuyên tắc tim, tổn thương não bộ, mỡ máu quá mức… Ngoài ra, các thói quen xấu như hút thuốc, thức khuya thời gian dài, không kiểm soát cân nặng dẫn tới béo phì, làm việc quá sức… cũng có thể gây nhồi máu não nguy hiểm tính mạng.

Để ngăn ngừa bệnh nhồi máu não, có 2 điều quan trọng nhất là: điều chỉnh lối sống lành mạnh và phòng - điều trị sớm các bệnh lý có liên quan.

Đầu tiên, về điều chỉnh lối sống thì cần có chế độ ăn lành mạnh và cân bằng hơn. Ví dụ như ăn ít muối, ít béo, ít đường, ít purine, nhiều chất xơ và đủ lượng vitamin, lượng protein thực vật và động vật phù hợp, uống đủ nước… Tiếp theo, cần kiểm soát cân nặng, tập thể dục thể thao đều đặn, tránh hút thuốc, giảm rượu bia, không thức khuya, ngủ đủ giấc, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, giữ ấm đủ vào mùa lạnh…

Điều chỉnh chế độ ăn uống, kiểm soát cân nặng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nhồi máu não (Ảnh minh họa)

Thứ hai là việc phòng và điều trị kịp thời các bệnh lý có liên quan, đặc biệt là tiểu đường, mỡ máu, cao huyết áp, xơ vữa động mạch. Nếu đã mắc các bệnh này, hãy luôn tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ, uống thuốc đúng giờ, tập thể dục thường xuyên và khám sức khỏe định kỳ kết hợp điều chỉnh ăn uống.

Nguồn và ảnh: Aboluowang, QQ, Healthline