Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có cả bố lẫn mẹ đều làm trong ngành y, từ nhỏ bác sĩ Vương Thị Ngọc Lan (con gái của GS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng - Nguyên Giám đốc BV Từ Dũ) đã nuôi dưỡng ước mơ được khoác trên mình chiếc áo blouse trắng.

Năm 1997, sau khi tốt nghiệp thủ khoa trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Ngọc Lan tình nguyện đến BV Từ Dũ để phụ giúp mẹ những công việc lặt vặt. Đúng thời điểm này, đoàn chuyên gia từ Pháp sang Việt Nam để hỗ trợ thực hiện những ca thụ tinh ống nghiệm đầu tiên (IVF). Nhờ sự chỉnh chu, tỉ mẩn và thận trọng trong công việc, chị vinh dự trở thành một trong những bác sĩ Việt Nam đầu tiên được tham gia vào ê kíp thực hiện thụ tinh ống nghiệm.

Bác sĩ Ngọc Lan nhớ lại, trong lần thụ tinh ống nghiệm ấy, 1 trong 3 em bé đầu tiên đã được đặt tên là Phạm Tường Lan Thy, dựa theo tên của chị và bác sĩ Hồ Mạnh Tường (thành viên thứ 2 trong ê kíp và cũng là chồng chị sau này) như một sự biết ơn, tri ân của đôi vợ chồng trẻ.

PGS.TS. BS Vương Thị Ngọc Lan.

Trong thời gian đầu, kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ đậu thai thụ tinh ống nghiệm tại Việt Nam còn rất thấp khiến bác sĩ Ngọc Lan và đồng nghiệp luôn trăn trở. Chị chia sẻ: “Nhìn cảnh các cặp vợ chồng hi vọng rồi thất vọng, thậm chí nhiều gia đình tan vỡ sau quá nhiều lần thụ tinh ống nghiệm không thành công, tim tôi như thắt lại, đau xót vì chưa giúp được họ như tâm nguyện. Mỗi lần như vậy, tôi và các bác sĩ khác tại Khoa Hiếm muộn - BV Từ Dũ không buông tay mà nỗ lực hơn nữa, dần dần đã nâng tỷ lệ này lên 20%, 30%, rồi 40%... Những nụ cười đã nhân lên gấp nhiều lần và trọn vẹn hơn trước…”

Cứ như vậy, trong hơn 20 năm qua, cặp vợ chồng bác sĩ Ngọc Lan - Mạnh Tường đã điều trị trực tiếp cho hơn 20.000 cặp vợ chồng hiếm muộn. Cũng vì thế mà bác sĩ Ngọc Lan được nhiều người gọi bằng cái tên thân thương là “bà mẹ trẻ của ngàn đứa con”.

Nhóm tác giả chính đã công bố bài báo trên tạp chí NEJM. Từ trái qua BS Vinh, BS Lan, BS Tường.

Từ những nỗ lực và thành quả đã đạt được, tên tuổi của thụ tinh ống nghiệm Việt Nam dần được quốc tế công nhận, bác sĩ Ngọc Lan và bác sĩ Hồ Mạnh Tường được mời đi nhiều hội thảo quốc tế báo cáo về những kết quả của thụ tinh ống nghiệm Việt Nam. Với tham vọng đưa tên tuổi của IVF Việt Nam đứng ngang hàng với các cường quốc trên thế giới như Mỹ, Pháp, bác sĩ Ngọc Lan đã lên ý tưởng và thực hiện nghiên cứu, so sánh việc chuyển phôi tươi và phôi trữ đông trong kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm.

Sau 4 năm dày công nghiên cứu, năm 2018, công trình nghiên cứu mang tên “So sánh việc chuyển phôi tươi và phôi trữ đông trong kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm” đã được đăng tải trên Tạp chí Y khoa New England Journal of Medicine (NEJM) - một trong những tạp chí y khoa có uy tín và có ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới hiện nay.

Nhóm của bác sĩ Lan đã nghiên cứu ngẫu nhiên 782 phụ nữ vô sinh (không do buồng trứng đa nang) đang thụ tinh ống nghiệm. Kết quả cho thấy, việc chuyển phôi đông lạnh mang lại kết quả thành công tương đương như chuyển phôi tươi khi thụ tinh ống nghiệm. Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên trên thế giới chứng minh việc chuyển phôi đông lạnh có hiệu quả tương đương với chuyển phôi tươi trên bệnh nhân thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm mà không bị hội chứng buồng trứng đa nang.

Tại Việt Nam, mỗi năm ước tính có khoảng 30.000 trường hợp thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm và 40.000 trường hợp thực hiện chuyển phôi. Vì vậy, công trình này giúp các cặp vợ chồng xác định kiểu chuyển phôi nào để tăng hiệu quả, giảm biến chứng, chi phí và thời gian điều trị. Một đóng góp nữa của công trình là triển khai thành công kỹ thuật thủy tinh hóa trong thực hiện đông lạnh phôi, đây là một quy trình kỹ thuật khá mới mẻ nâng cao tỉ lệ sống của phôi sau rã đông, cao đến khoảng 99%.

Bên cạnh đó, công trình đã xây dựng được đội ngũ thực hiện nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng một cách chuẩn mực, theo đúng chuẩn quốc tế.

Từ năm 2014, nhóm các bác sĩ tâm huyết gồm GS.Nguyễn Thị Ngọc Phượng, bác sĩ Hồ Mạnh Tường, bác sĩ Vương Thị Ngọc Lan và một số bác sĩ của Bệnh viện Mỹ Đức đã sáng lập chương trình “Ươm mầm hạnh phúc” với mong muốn hỗ trợ những gia đình hiếm muộn tìm con không tắt hy vọng. Theo đó, mỗi năm đã có từ 30 - 60 cặp vợ chồng có hoàn cảnh khó khăn được lựa chọn để thực hiện thụ tinh ống nghiệm hoàn toàn miễn phí.

Đặc biệt, toàn bộ các ca thụ tinh ống nghiệm này đều được chính tay bác sĩ Lan đích thân thực hiện từ khâu chọc hút trứng, thụ tinh, trữ đông đến cấy phôi. Cho đến nay đã có hàng trăm cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn được chọn và họ đã được đón những đứa con chào đời từ chương trình này. Với bác sĩ Ngọc Lan, điều này đồng nghĩa với việc càng nhiều mái nhà có thêm tiếng khóc cười trẻ thơ, niềm hạnh phúc vì thế cũng sẽ trọn vẹn hơn.

Đây cũng chính là động lực to lớn để PGS. TS. BS Ngọc Lan và các đồng nghiệp tiếp tục thắp sáng hy vọng cho những người phụ nữ khát khao thiên chức làm mẹ.