Sáng 15/2, tại Hà Nội, Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp (COSTAS) và Chi hội COSTAS đã tổ chức tọa đàm về Tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ (SHTT) đối với các doanh nghiệp khoa học công nghệ và gặp nhau đầu xuân 2025.

Tọa đàm có sự tham gia sôi nổi của các nhà khoa học, nữ doanh nhân tâm huyết với sự phát triển của khoa học và công nghệ nước nhà.

Sở hữu trí tuệ – Nền tảng vững chắc cho sự đổi mới và sức cạnh tranh

Mở đầu tọa đàm, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp đều khẳng định SHTT là yếu tố sống còn, là "chìa khóa vàng" mở ra cánh cửa thành công cho các doanh nghiệp khoa học công nghệ trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.

PGS.TS Đặng Thị Thanh Lê, Giảng viên cao cấp, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hóa học và Ứng dụng, Trường Đại học Thủy lợi, chia sẻ: "Từ kinh nghiệm nghiên cứu và ứng dụng, chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp, tôi nhận thấy SHTT đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo. Việc bảo vệ quyền sở hữu đối với những quy trình, sản phẩm độc đáo không chỉ đảm bảo lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp mà còn khuyến khích các nhà khoa học tiếp tục đổi mới, mang đến những giải pháp có giá trị cho xã hội."

Bà Lê Thị Khánh Vân, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp phát biểu tại Tọa đàm

Quan điểm này được bà Lê Thị Khánh Vân, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp, hoàn toàn ủng hộ. Bà nhấn mạnh: "Nhận thức rõ tầm quan trọng của SHTT, COSTAS và Chi hội COSTAS luôn nỗ lực hỗ trợ các hội viên xây dựng chiến lược bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ. Chúng tôi hiểu rằng, việc thương mại hóa các sản phẩm khoa học công nghệ đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà khoa học và doanh nghiệp, và SHTT chính là sợi dây kết nối, đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên, đồng thời gia tăng giá trị cho sản phẩm."

Với vai trò một nhà khoa học và một nữ doanh nhân khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, PGS.TS Nguyễn Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các Hợp chất Thiên nhiên (Đại học Bách Khoa Hà Nội), chia sẻ: "Từ kinh nghiệm nghiên cứu và phát triển các công nghệ như JEVA để bảo quản và nâng cao giá trị nông sản Việt Nam, tôi nhận thấy SHTT đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa các ý tưởng khoa học thành sản phẩm có giá trị thương mại. Nếu không có sự bảo vệ của SHTT, những nỗ lực nghiên cứu, những công nghệ mang tính đột phá rất dễ bị sao chép, làm mất đi lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp và cả động lực sáng tạo của các nhà khoa học."

PGS.TS Nguyễn Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các Hợp chất Thiên nhiên (Đại học Bách Khoa Hà Nội) chia sẻ tại Tọa đàm

Theo PGS.TS Nguyễn Minh Tân, việc đăng ký bảo hộ sáng chế cho công nghệ JEVA không chỉ giúp Viện và các đối tác doanh nghiệp bảo vệ được thành quả nghiên cứu, mà còn tạo tiền đề vững chắc cho việc chuyển giao công nghệ và mở rộng ứng dụng trong thực tế.

"SHTT là cầu nối quan trọng giữa phòng thí nghiệm và thị trường. Nó đảm bảo rằng những công nghệ có tiềm năng thực sự sẽ được khai thác và mang lại lợi ích cho xã hội," PGS.TS Nguyễn Minh Tân nhấn mạnh.

Những "rào cản" trong quản trị tài sản trí tuệ

Bên cạnh những lợi ích to lớn, các đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn mà doanh nghiệp khoa học công nghệ đang phải đối mặt trong việc quản trị tài sản trí tuệ. Một trong những thách thức hàng đầu là sự thiếu hụt kiến thức và nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của SHTT cũng như các quy định pháp luật liên quan. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các startup, thường dồn nguồn lực vào nghiên cứu và phát triển mà chưa chú trọng đúng mức đến việc bảo vệ các tài sản trí tuệ tiềm năng.

TS Phan Thị Lan, nghiên cứu viên Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc, nêu rõ một rào cản thực tế: “Chi phí liên quan đến việc đăng ký, duy trì và bảo vệ quyền SHTT, đặc biệt là ở phạm vi quốc tế, là một gánh nặng không nhỏ. Thêm vào đó, quy trình đăng ký phức tạp và tốn nhiều thời gian cũng khiến không ít doanh nghiệp nản lòng.”

Một vấn đề khác được các chuyên gia đề cập là năng lực thẩm định và đánh giá giá trị tài sản trí tuệ. Việc xác định giá trị thị trường của một sáng chế, giải pháp hữu ích hay nhãn hiệu đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đưa ra các quyết định chiến lược về khai thác và thương mại hóa.

Các đại biểu thảo luận trong khuôn khổ Tọa đàm

Các đại biểu thảo luận trong khuôn khổ Tọa đàm

Trong khuôn khổ Tọa đàm, các nhà khoa học và nữ doanh nhân đã cùng nhau chia sẻ những kế hoạch hoạt động đầy triển vọng trong năm mới, trao đổi những kinh nghiệm quý báu và đề xuất những dự án hợp tác mang tính đột phá nhằm xây dựng một hệ sinh thái thương mại hóa sản phẩm khoa học và công nghệ toàn diện, bền vững. Với tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao, các đại biểu đã cùng nhau cam kết sẽ tăng cường hợp tác chặt chẽ, hiện thực hóa những dự án khả thi, khai thác tối đa tiềm năng của từng thành viên.

Các đại biểu tham dự Tọa đàm chụp ảnh lưu niệm

---------

(Bài viết nằm trong dự án “Nâng cao nhận thức, năng lực sử dụng công cụ sở hữu trí tuệ, đổi mới sáng tạo trong nghiên cứu khoa học và sản xuất kinh doanh cho cộng đồng nữ trí thức Việt Nam” thuộc Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030 do Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp thuộc Hội Nữ trí thức Việt Nam chủ trì).